Milieu

LAATSTE NIEUWS

OPPASSEN VOOR AARDBEIEN
GROENE STROOM VOOR ELEKTRISCHE AUTO’S
CO2 EN PLANTEN
FIETSERSPROBLEMEN
FIJN STOF : SCHONERE LUCHT OP ONS “PLATTELAND” ?
MELK MOET GROENER
OZONLAAG : 30 JAAR MONTREAL PROTOCOL
MEER PLASTIC INZAMELEN LEVERT BEPERKTE MILIEUWINST
VERKEER : VANAF 2025 ALLEEN NOG UITSTOOTVRIJE BUSSEN AANGEKOCHT?
ZONNE-AUTO

 

DOODT DE MILIEU-ACTIVISTEN !!

Elke week worden er ergens in de wereld 4 mensen vermoord die hun leefwereld proberen te verdedigen tegen de grootindustrie of criminelen. Het meest in Brazilië : daar stierven de laatste 2 jaar niet minder dan 132 land- en milieubeschermers die de illegale houtkap probeerden tegen te gaan. De Filipijnen komen op de tweede plaats met 75 doden. En het gevaarlijkste land om op te komen voor het milieu is Honduras met meer moorden per inwoner dan waar ook. Al tijden geleden was het bekend dat je in Bangkok best niet te diep inging op de toepassing van de CITES-conventie over de handel in bedreigde diersoorten. Maar vandaag geldt dat ook voor de ivoorhandel,de houtkap, enz.
Flagrante recente incidenten waren de dood van 5 Congolese Virunga Parkrangers door Mai Mai-rebellen, de huurmoord op de Zuid-Afrikaanse ivoorhandelbestrijder Wayne Lotter in Dar es Salaam, het afhakken van de handen van de leden van een Indianenstam in het Braziliaanse Maranhao, het neersteken van Sharat Madiwala die opkwam tegen zandwinningen in Zuid-Indië.
Achter al dat crimineel en nooit bestraft geweld zit hoofdzakelijk de industrie : de mijnbouwindustrie, de landbouwindustrie en de houtindustrie, naast de ivoormaffia met zijn links naar kleine en ook grote terroristische organisaties : Al Shabaab, Boko Haram, het Soedanese Janjaweed, mogelijk ook IS. De slachtoffers komen meest uit kleine, inheemse gemeenschappen, die hun natuurlijke levensbronnen proberen te vrijwaren.
Heel wat regeringen laten alles oogluikend toe, in ruil voor een dotatie aan een schatkist die vaak ten dienste staat van de politieke potentaten.
Even erg zijn de links tussen voornoemde criminele (mijn)bedrijven en banken als BNP Paribas, Deutsche Bank en ING.
Banken die er ook in andere konteksten al blijk van gaven niet vies te zijn van dubieuze connecties. Sinds 2011 sloten zij voor zo’n 28 miljard euro deals met die bedrijven. N-VA-minister van Financiën beloofde overleg met de bankenkoepel Febelfin, maar van die belofte merken we zoals gewoonlijk verder niets …

Lit. Gedolven grondstoffen, ontgonnen winsten (11.11.11)
www.fairfin.be
Zie ook www.globalwitness.org

 

EEN MILIEUONDERZOEKJE : LICHTMETING

De gloeilamp is verboden en de LED-lamp rukt op. Gaat dat overal op dezelfde manier of zijn er gebieden die voorlopen dan wel achterblijven ? Het project GLOBE, een initiatief van het milieuonderzoeksprogramma van de NASA (110 landen doen mee), wil metingen aan de grond vergelijken met metingen vanuit de ruimte. Gehoopt wordt op een bewustmaking van de kansen die er zijn om duurzamer te verlichten.
Een gemiddeld huishouden heeft nog 11 gloeilampen en 13 halogeenlampen in huis. Het vervangen van onzuinige lampen door LED-lampen kan een wezenlijke besparing geven.

Hoe doe je nu mee aan het onderzoek ? Met een zelfgemaakte spectroscoop (zie hieronder). De spectroscoop stelt vast of er gloeilampen, of spaarlampen of LED-lampen gebruikt worden. Die drie types lampen hebben nl. een uniek spectrum, ze zijn zo van elkaar te onderscheiden. Per huishouden in je buurt check je welke types verlichting gebruikt worden en je waarnemingen voer je in op de website van het project.

De spectroscoop kan je bouwen met behulp van een kartonnen bouwplaat : het gaat om een lange huls met aan de ene kant een spleet om het licht van de bron binnen te laten en aan de andere kant een tralie. Deze tralie is een doorzichtig stuk plastic waarop lijnen zijn aangebracht op een kleine afstand. Door licht op de tralie te laten schijnen wordt het spectrum van de lichtbron op de binnenkant van de koker geprojecteerd en kan op basis van dat spectrum bepaald worden met wat voor soort lichtbron je te maken hebt.

(Info : redactie@nieuwsbriefnatuur2000.be of www.globenederland.nl/lichtmeting)

 

AARDBEIGEVAAR EN DE LANDBOUWLOBBY

Van alle groenten en fruit zijn de meeste bestrijdingsmiddelen te vinden in aardbeien. Opgeteld zorgen die pesticiden voor een gevaarlijke cocktail waar de overheid (weer) niets tegen doet.

Recente steekproeven in Nederland (waar blijven wij weer) brachten aan het licht dat aardbeien met gemiddeld 7 à 8 schadelijke stoffen worden bespoten, maat het kan tot 17 gaan. Daar wordt niet tegenin gegaan omdat de toeziende overheid alleen let op de giftigheid per afzonderlijke stof en niet op het combinatie-effect. Terwijl er juist wel zou moeten gekeken worden naar dat “cocktaileffect” en naar het opteleffect. Er zijn nl. bestrijdingsmiddelen met eenzelfde effect op een bepaald enzym, dat moet je bij elkaar optellen. En dan beperk je je nog tot de aardbeien, maar de pesticiden zitten ook op ander fruit en groenten. Je moet dus ook meerekenen wat je de rest van de dag binnenkrijgt. Al deze informatie is al zeer lang bekend aan de toezichthoudende instanties, maar zowel op nationaal als op Europees niveau laten politiekers en ambtenarij de consument totaal onbeschermd tegen inname van meerdere giftige stoffen tegelijk. Ze verstoppen zich achter “Europa” en ze weten wel waarom : zo komen ze het gelobby (en meer ?) vanuit de landbouwsector tegemoet. In 2005 werd de Europese regelgeving veranderd en moet er van Europa zogezegd gekeken worden naar voornoemde combinatie-effecten. Maar in een klein bijzinnetje van de bepalingen staat : zodra de EFSA (de omstreden European Food Safety Authority die in Europa de voedselwaakhond zou moeten zijn , in feite echter de schoothond van de lobbyisten) daar een methode voor heeft ontwikkeld. We zijn nu 12 jaar later en de methode in kwestie is nog steeds niet klaar… Via een dubieuze interpretatie van de meting van de zgn. maximale residu limiet laat diezelfde EFSA anderzijds toe dat die norm met 50% wordt overschreden : wat betekent dat er vandaag fruit in de schappen van jouw supermarkt ligt dat 2 x zoveel gif bevat als de eigenlijke wettelijke limiet !

P.S. Goed afspoelen helpt niet omdat de schadelijke stoffen in het fruit zijn opgenomen.

AFVALRUIMEN HEEFT ZIN

Wekelijks ruim ik rommel langs een fietspad in Zwolle. Ik zou kunnen denken dat het zinloos is, want die rommel ligt er steeds weer. Maar de zin ligt voor mij ook ergens anders. Ik weet dat er iedere week een vuilniszak minder rommel in de berm ligt. Ik zie dat het niet langzaam een grote troep wordt, totdat de gemeente eens langskomt om te maaien. Ik heb het gevoel een héél klein beetje bij te dragen aan het grote geheel van de maatschappij. Rommelrapen is daarbij een training in nederigheid en volharding. En ik ontmoet bijzondere mensen die ook bezorgd zijn om die rommel. Zoals een 89-jarige die met een rollator loopt, maar die nog kwiek zijn benen over het hekje tussen fietspad en weg zwiept om van dat fietspad de blikjes vandaan te halen…

(Lezer Margo Jonker in het Nederlandse dagblad Trouw, 21 juli 2017)

AFVALRUIMEN IS VOOR JANETTEN

Er komen meer en meer festivals. De pers e.a. media tonen de pix : voor, tijdens, na. Erna : voortdurend meer en grotere afvaltoestanden. Zet er muziek van Wagner onder en je zit in een oorlogsfilm. Afval en nog eens afval, nagelaten door een rotverwende jongerengeneratie die te lam is om haar eigen vuil op te ruimen. Ecologische egoïsten. Na Rock Werchter verzamelen ze daar tegen de 10 ton folie, 15 ton bierbekers, 11 ton petflessen en 23 ton papier en karton (75.000 wc-rolletjes), voor sortering en recyclage tot picknickdekentjes, schoenzolen, nieuwe drinkbekers en brandstof voor energiecentrales. Het kan ook anders. In Roskilde doen ze aan Clean Out Loud, de manier van denken rond afval op een festival veranderen. Geen papiertje te vinden, geen tentstok vergeten. No trash is the new black. Waarom niet bij ons ?

(Mark Coenen in De Morgen/Zomeruur, 8 juli 2017)

STRANDAFVAL

Het is bijna niet meer voor te stellen wat er alleen al op onze stranden terecht komt aan afval. In maart (zie rubriek Actualiteit van deze Nieuwsbrief) werd op één dag aan de Vlaamse kust 5,5 ton afval verzameld. En bij de jaarlijkse strandafvalactie van de Nederlandse Stichting Noordzee in augustus verzamelden vrijwilligers tussen Cadzand en Schiermonnikoog 15.000 kg. De meeste rommel bestond uit plastic. Een extra-actie te Scheveningen viseerde peuken : op amper 20 minuten werden er 3733 verzameld …

ALGENOLIE

Hieronder staat wat de Vlaamse regering tegen 2035 voor heeft met het wagenpark, maar er zijn ook nog de schepen en de vliegtuigen. Daar is een brandstof voor nodig met hoge energiedichtheid. Diesel en kerosine hebben dat : Peter Mooij, een aan de TU Delft gepromoveerde algenfan, noemt dit daarom fossiele algenolie, hij wil het vervangen door recente algenolie die hij in zijn boek De dikke alg als een klimaatvriendelijke brandstof bij uitstek promoot (zie de boekenrubriek in deze Nieuwsbrief). De algen groeien gratis in zout water op een beetje zonlicht, je kan er daarna de olie uit persen. Voorlopig houdt Mooij het wel bij een beperkt onderzoeksproject dat algenolie produceert voor op tafel en op het eiland Mauritius met zijn zon en warm zeewater past hij een kweekstrategie toe om zo dik mogelijke algen te kweken. Voorlopig blijven de kweekkosten echter te hoog om te concurreren met fossiele brandstoffen.

Lit. Imad Ajjawi et al., Lipid production in Nannochloropsis gaditana is doubled by decreasing expression of a single transcriptional regulator. Nature Biotechnology, 19 June 2017.
(http://dx.doi.org/10.1038/nbt.3865)


(zie ook verder : Schonere Scheepvaart)

ANTIBIOTICARESISTENTIE VEE

In Nederland worden er al 7 jaar maatregelen genomen om antibioticaresistentie bij vee te verminderen. Die maatregelen kennen succes. De kans dat een resistentie bacterie zich via Nederlands vlees verspreidt naar mensen is fors gedaald. Momenteel gebruikt de veehouderij daar al 64% minder antibiotica dan in 2009. Bij ons is er sinds 2011 een algemene daling van 20%. In 2016 was er ook een daling van 53% voor kritische antibiotica t.o.v. 2015, dank zij een nieuwe wetgeving (mededeling dr.Jean-François Heymans, Chief Veterinary Officer Belgium). Met vergelijken tussen verschillende landen moet men wel voorzichtig zijn, want de structuur van de veeteelt is niet dezelfde. In 2013 spraken de veterinaire diensten van de Benelux en Frankrijk af om hun beleid op elkaar af te stemmen en informatie uit te wisselen.

(www.afsca.be/dierlijkeproductie/dieren/diergeneesmiddelen/belvet)

AUTO : LUCHTVERVUILING BINNEN HOGER DAN BUITEN

Vlamingen zijn gemiddeld 5% van hun tijd onderweg, meestal met hun auto. In dat ene uurtje transporttijd ademen we evenveel luchtvervuiling in als alle uren die we thuis spenderen. Vaak staat nl.in de auto de ventilatie aan, die zuigt de verse uitlaatgassen van de auto of vrachtwagen voor je recht naar binnen. Als je bij windstilte door hartje Brussel rijdt, bumper aan bumper en met de ventilatie open, dan kan het in de auto wel 20x ongezonder zijn dan buiten. Om minder kollstofmonoxide (CO), stikstofoxide (NOx)en geurloos fijnstof binnen te krijgen kan je best de ventilatie uitschakelen of de interne lucht laten circuleren. Overigens zou wandelen of fietsen eigenlijk ook dan beter zijn. Voor Lieven Dupont, prof.pneumologie KUL weegt het voordeel van de fysieke inspanning op tegen het negatieve gezondheidseffect van uitlaatgassen .

(Knack 21 juni 2017)

ELEKTRISCHE AUTO’S

Elektrische auto’s zijn nog (te) duur, het succes ervan staat in directe verhouding tot de subsdidies en belastingen die er aan gekoppeld worden door overheden. De Europese automobiel-organisatie ACEA signaleerde dat de verkopen van hybride en elektrische auto’s in de EU vorig jaar met 80% omhoog ging. In een land als Zweden zijn elektrische auto’s voor een periode van 5 jaar vrijgesteld van motorrijtuigenbelasting. Ook is er een aankooppremie van 4000 euro op de aankoop ervan : tijdens het eerste kwartaal van 2017 was daar een stijging van 80% in de verkoop t.o.v. een jaar eerder (Belgiê : 40 %). In Denemarken daalden de verkopen dan weer met 60% : de Deense regering wil de subsidies schrappen en de belasting verhogen. Het nieuwe belastingregime heeft er de markt vernietigd. Maar in Noorwegen veroverden elektrische auto’s in juni voor het eerst het grootste marktaandeel : 27,7 % (dieselwagens : 24,2%, benzine-motoren 23,1 %). Zes elektrische auto’s staan er in de top 7 van best verkochte wagens, de top 3 bestaat uit de e-Golf van VW, Model X van Tesla en de Renault Zoe.

P.S. Het Belgische voertuigenpark telde op 1 augustus 10.428 elektrische voertuigen (6552 personenwagens), 1/3 meer dan op hetzelfde moment vorig jaar. In 2012 waren er nog maar 2500.

GROENE STROOM VOOR ELEKTRISCHE AUTO’S

Wereldwijd rijden er 2 miljoen elektrische wagens. Daarvan slechts 3732 in Vlaanderen, er wordt door de overheid wel gedacht aan 60.000 tegen 2020 en 3,5 miljoen tegen 2050. Hiervoor moet liefst groene stroom voorzien worden, de N-VA-sabotage ten spijt zonder tussenkomst van kerncentrales …
Bij 51,6 miljard kilometers door die 3,5 miljoen personenwagens gereden en aan een gemiddeld verbruik van 0,2 kWh/km betekent dit 10,32 miljard kWh groene stroom. Dat kan geleverd worden door 93,8 km² zonnepanelen of door 1563 windmolens (momenteel staan er 425) of door een mix van beide. Dat is niet onrealistisch. De CREG, dat is de federale Commissie voor de Regulering van Elektriciteit en Gas, stelt dat, wanneer 5 miljoen wagens allemaal ’s nachts opgeladen worden, zulks de energiebevoorrading niet overbelast. Het spitsuur voor het distributienet (het moment van de thuiskomst) zou overigens beter kunnen opgevangen worden door de batterijen van de elektrische wagens overdag op te laden met zonne-energie.
Er vallen nog wel kanttekeningen te maken.
Voorlopig is er in België nog maar 12,2 % van de bruto elektriciteitsproductie groen. De huidige generatie batterijen heeft slechts een beperkte opslagcapaciteit en de stijgende vraag naar grondstoffen voor het massaal vervaardigen van batterijen is ook een probleem.
Er wordt daarom gekeken naar waterstoftechnologie als duurzame oplossing. Overtollige energie opslaan op momenten van overproductie (bvb de zomer) en terug omzetten in energie – mits brandstofcellen – wanneer nodig. Ook het rendement van de huidige waterstof- en brandstofcellen ligt nog wel laag…

TEGEN 2035 GEEN AUTO’S OP DIESEL, BENZINE OF AARDGAS MEER ?

De Vlaamse regering is goed in woorden, maar de daden ? Midden mei produceerde ze weer een visietekst inzake haar energiebeleid. Einde 2017 dient België nl. een energiepact voor te leggen aan Europa waarin uitgewerkte plannen moeten staan. Hoe dan ook zouden energieminister Tommelein & Co willen dat er tegen 2035 alleen nog uitstootneutrale wagens worden verkocht, tegen 2030 zou de verkoop van wagens op fossiele brandstoffen al met 50% gereduceerd moeten zijn. Er wordt ook gestreefd naar minder verreden kilometers via duurzaam deelvervoer en alternatieven voor vrachtvervoer. Die plannen impliceren alvast dat er bvb betaalbare elektrische wagens komen en veel meer laadpalen in Vlaanderen dan de 1000 van vandaag : dat zou er 1 per 10 elektrische wagens moeten worden. Ze maken ook lichtere, compactere, makkelijk recycleerbare batterijen nodig waarmee je 500 km kan rijden. Gaat dat er allemaal zijn tegen 2030 ?

P.S. De steeds strengere uitstootnormen drijven alle autobouwers richting hybride en elektrisch. En ook van de zelfrijdende auto wordt veel verwacht. Dat geeft problemen voor de Europese constructeurs die nog sterk aan verbrandingsmotoren plakken en teveel belang hechten aan het imago van hun wagens. Europa produceert 1/4 van alle verbrandingsmotoren maar staat nergens op het vlak van batterijen : slechts 3% van de productie van lithium-ionbatterijen, terwijl China voor 55% zorgt. De Europese autobouwers gaan alsmaar meer afhankelijk worden van China. Volgens economen zal de consument vanaf 2024 massaal naar elektrisch rijden overstappen. Op dat moment zouden beletsels als aankoopprijs, angst om stil te vallen en gebrek aan oplaad-infrastructuur van de baan moeten zijn…

BOERDERIJEN EN LONGONTSTEKING

Niet alleen omwonenden van pluimveehouders, maar ook van geitenboerderijen hebben vaker longontsteking. Dat blijkt uit een onderzoek van het Nederlands Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Verder onderzoek moet de oorzaak aan het licht brengen. In Nederland (Noord-Brabant) geldt er inmiddels een bouwstop voor nieuwe geitenstallen. Men is er de Q-koortsepidemie van 10 jaar geleden nog niet vergeten : een infectieziekte die vooral van geiten (en schapen) op mensen overslaat. Tienduizenden mensen geraakten toen besmet, minstens 25 stierven.

MEER BOSBRANDEN DOOR KLIMAATVERANDERING

In de rubriek Actualiteit van deze nieuwsbrief worden de bosbranden in Midden-Portugal vermeld, midden juni 2017. Het heeft duidelijk te maken met de opwarming van de aarde. De gemiddelde temperatuur in West-Europa is de voorbije decennia met zo’n 2 graden gestegen. Dardoor krijg je meer droogte, maar ook een versnelling van de weercycli en dus meer onweer, blikseminslagen, bosbranden. En die hebben weer invloed op het klimaat doordat ze CO2 en roet in de lucht brengen : gezondheidsschade… In West-Europa zie je steeds meer bosbranden, maar dat is ook elders het geval, tot op de toendra’s van Canada en Alaska toe. In de tropen daalt het aantal branden dan weer door de ontbossing : waar geen bos meer is kan het nog moeilijk branden.

WORMENCOMPOST

In Pecq aan de Schelde, prov.Henegouwen, Wallonië, werkt de biofirma Pur Ver (purver.be). Die maakt wormencompost uit plantaardig afval zoals koffiedik en bierdraf. Daarvoor gebruiken ze 10 miljoen regenwormen en die leven zich uit op 6 lijnen van 100 m² plantafval. Om de drie dagen kan van elke lijn een ton bodemverbeteraar gehaald worden ofte samen elke week ca.12 ton compost. Het bedrijf levert die aan professionals, maar ook aan Aveve en een dertigtal tuincentra, spijtig genoeg nauwelijks Vlaamse…

CO2 EN PLANTEN : GEEN HULP VOOR DE KLIMAATOPWARMING

Bij oplossingen voor de klimaatopwarming en de CO2-uitstoot wordt al eens aan hulp van de natuur en van de planten gedacht.
Door de opwarming gaan planten inderdaad harder groeien en nemen ze hierdoor meer CO2 op uit de lucht.
Tegelijk zit er in de bodem een grote hoeveelheid koolstof opgeslagen in organische stof.
Die voorraad wordt aangevuld door afgestorven planten, maar tevens afgebroken : waarbij CO2 teruggaat naar de atmosfeer.
Opwarming stimuleert ook dat proces en veroorzaakt dus het tegenovergestelde van vastlegging.
Een ander fenomeen dat we tegenwoordig beginnen mee te maken is dat van oudsher permanent bevroren gebieden door de opwarming een gedeelte van het jaar ontdooien.
Dat leidt tot extra uitstoot van CO2, ook van methaan.
De totale uitstoot van broeikasgassen uit de bodem door de opwarming dreigt dus hoger te zijn dan de extra vastlegging door planten…

(Sjaak Conijn van Wageningen UR, in De Volkskrant van 28/10)

Zie ook hieronder : Permafrost

DRINKWATER EN GIF

TV-consumentenprogramma’s zwaaien regelmatig lof toe aan het kraantjeswater, maar of ze daar 100% gelijk in hebben ? Wat bestaat er in oudere woningen in Vlaanderen nog aan verdachte binnenhuisleidingen ? En de tijd dat de ondergrondse straatwaterleidingen nog asbest bevatten is niet zo lang geleden. Maar ons drinkwater wordt ook nog op andere manieren belaagd. Denken we maar aan het kwistig gebruik van insecten- en onkruidverdelgers door boeren en tuinders. De impact van de landbouw, met mest en gewasbeschermers is natuurlijk een stuk groter dan die van de kleine consument, maar toch … Wanneer drinkwater uit de grond wordt gehaald draagt het onvermijdelijk de sporen daarvan, beginnend bij het water dat nog uit drinkwaterputten komt. Het duurt wel jaren en vaak decennia voordat de grond zodanig is doorgespoeld dat de schadelijke stoffen de plek bereiken waar het water gewonnen wordt, tientallen tot honderden meters onder het oppervlak. Zo is het water dat men daar vandaag wint een weerspiegeling van het verleden : ruim 1/3 van de bestrijdingsmiddelen die nu in grondwatermonsters gevonden worden zijn al jaren geleden bij wet verboden, zo lang deden de bestrijdingsmiddelen erover om door de grond te sijpelen. Het tempo van uitspoelen is overigens afhankelijk van de bodemsamenstelling, zand laat regenwater sneller door dan klei. Maar de toekomst ziet er niet noodzakelijk beter uit. Het grondwater wordt ook bedreigd door resten van geneesmiddelen bvb. En dan is er nog de weigering van de lobby-corrupte EU-Commissarissen zoals Vytenis Anddriukaitis (Gezondheid en Voedselveiligheid !) die het vertikt om chemische producten als Roundup te verbieden, die het weigert om glyfosaat kankerverwekkend te noemen, met verwijzing naar dubieuze tegenexperts die hem goed uitkomen bij zijn maneuvers… Om het tij te keren wordt er voorlopig dan ook maar enkel gemikt op voornoemde kleine consument. Hem wordt alvast op het hart gedrukt om plagen, onkruid en insecten beter niet met de ruige middelen te tacklen…


FIETSERSPROBLEMEN

Een groter aantal mensen zou wel geneigd zijn de trein of de bus te nemen als ze die fiets goed en veilig konden stallen. Maar dat is vaak niet het geval. De Nederlandse Fietsersbond deed daar een bevraging over en die bracht een grote onvrede aan het licht. De mensen zijn nl. bang dat hun fiets wordt gestolen, ze klagen ook over het gebrek aan stallingsplaats en over de slechte staat van de rekken. Bij bushaltes is er vaak gewoon geen stallingsplek voor fietsers. Verder is men helemaal niet te spreken over de non-inzet van politie en spoorwegpersoneel. Waar er zogezegd cameratoezicht is wordt daar bij diefstal niets mee gedaan. Die dure camera’s hangen er in feite voor niets. Een vergelijking met de toestand bij ons dringt zich op : beter is die toestand hier zeker niet…


DE FIETSPADENMILJOENEN VAN MOBILITEITSMINISTER BEN WEYTS

Ben Weyts, adjudant van N-VA-leider Bart De Wever, mocht in juni 2014 Vlaams minister worden van o.m. Mobiliteit en Dierenwelzijn.De altijd verkrampt overkomende Weyts is niet de meest sympathieke politieker, hij pleegt zich ook vaak heel arrogant te uiten. Bvb wanneer hij aangepakt werd over brutale boomkappingen langs (auto)wegen of de schandelijke wantoestanden bij de geïndustrialiseerde vlees- en kippenboeren : om te camoufleren dat hij er niet veel van bakt. Dit jaar had hij het weer eens grootsprakerig over een fietsinvesteringsprogramma van 100 miljoen euro dat voor nieuwe fietspaden en andere infrastructuur zou zorgen (volgens de Fietsersbond is er eigenlijk 5 x zoveel nodig). Sedert zijn aantreden had hij het parlement nl al meermaals een meerjarenplan met concrete cijfers beloofd. Maar dat lijkt allemaal nep te zijn. Begin november tikte het Rekenhof Weyts, zoals begin dit jaar, andermaal op de vingers omdat van voornoemde 100 miljoen gewoon geen euro terug te vinden is in de begroting… Weyts blijkt dus een mooiprater, maar als je naar de feiten kijkt klopt er niets van (dixit de oppositie). De commentaar van grote mond Weyts op die treurige bewijzen van onkunde : “Het Rekenhof doet aan politiek” (GVA 15/11/2017).

EEN TOEKOMSTVISIE OP HET FIETSEN IN EUROPA

Einde juni 2017 stelde de Europese Fietsfederatie (ECF) de Europese Commissie een EU Cycling Strategy voor. De ECF zou graag zien dat in 2030 dagelijks 240 miljoen fietsritjes worden gemaakt op Europese wegen – de helft meer dan nu. Op lokaal, regionaal en nationaal niveau kunnen de EU-landen zelf veel doen, maar de EU zou ook een belangrijke bijdrage moeten leveren door o.m. Europese regels op te stellen voor een veilige fietsinfrastructuur, een toerismeplatform voor de fiets te creëren en geld beschikbaar te stellen. De fiets moet in heel Europa als ‘gelijke partner’ in het verkeer worden behandeld. Het gaat om een integrale aanpak waarbij ook de inrichting van een stad van belang is. Door supermarkten en ziekenhuizen niet aan de stadsrand maar wel midden in de stad te plaatsen, zorg je ervoor dat mensen sneller de fiets pakken. In bouwverordeningen kunnen fietsenbergingen worden opgenomen en ook werkgevers kunnen gestimuleerd worden om fietsvoorzieningen te treffen, zoals stallingen en douches. Om de Europese steden zo leefbaarder te maken moet er 9 miljard euro geïnvesteerd worden in fietsbeleid. In vergelijking met de uitgaven aan auto en openbaar vervoer is dat een klein bedrag dat een enorm rendement kan geven. De betrokken Sloveense EU-commissaris Violeta Bulc ging de plannen en adviezen grondig “bestuderen”.

GSM-STRALING = HERSENTUMOR ?

Kankerexperts blijven verdeeld over de kankerverwekkende uitwerking van gsm-telefoons.Toch kende een Italiaanse rechter dit voorjaar een uitkering toe wegens het ontstaan van een hersentumor na 15 jaar beroepsmatig gebruik van een mobieltje. Het is voor het eerst dat een rechter een tumor toeschrijft aan de straling van een intensief tegen het oor gedrukte smartphone. Het aantal wetenschappelijke onderzoeken waarin wel of geen verband wordt gelegd tussen hersenkanker en mobiel bellen houdt elkaar ondertussen in evenwicht. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) stelde destijds, in 2011 al, dat hersenkanker niet moet worden uitgesloten bij langdurig intensief gsm’en. De Wereld Gezondheidsorgani satie (WHO) steunt dat standpunt. De wetenschap zit duidelijk in haar maag met de mobieltjes…

KERNAFVAL :
FINNEN VINDEN RUSTPLAATS ?

Zoveel landen opgescheept zitten met radioactief afval, aan zoveel opruimmethoden is er al gedacht. Ze variëren van lanceren in de ruimte tot bvb dumpen in de diepzee : ook vanuit dit land en Zeebrugge werd dat laatste gedaan, tot duidelijk werd dat op die manier een massa nucleair materiaal de zee insijpelde. Zowat overal houdt men het tegenwoordig bij tijdelijke constructies, meestal tanks met water als barrière tegen de schadelijke straling. Een op termijn onhoudbare situatie. Niemand is in staat om een bovengronds bad te bouwen dat bestand is tegen millennia aan verweer, natuurrampen, menselijke vernielzucht. Een dodelijke erfenis dus voor duizenden volgende generaties… Finland lijkt nu als eerste land een permanente rustplek voor zijn verbruikte splijtstof te realiseren, via een project dat in 1983 begon : de geologische opslag. Meer hierover in de rubriek Wereld van deze nieuwsbrief.

KERNAFVAL :
EN ELDERS ?

Er zijn nog landen die hun kernafval proberen in te graven. Zweden doet dat bvb bij Osthammar, twee uur ten noorden van Stockholm, een bergplaats voor gevaarlijk radioactief materiaal uit kerncentrales. Hier wordt ook over 100.000 jaar gesproken. In Frankrijk is er het Cigéo, het Centre industriel de stockage géologique in het noordoosten van het land, daar houdt men het bij 100 jaar. En bij ons ? Sinds 2006 wordt een nucleair stort voorbereid in Dessel. Duizenden vaten laagradioactief afval zullen er bewaard worden onder 2 grasheuvels, voor bijna 300 jaar : zo lang duurt het tot dat afval onschadelijk wordt. Tegen 2023 zou die installatie klaar moeten zijn. De kosten werden 10 jaar geleden op 930 miljoen euro geschat. Vorig jaar diende die raming bijgesteld tot 1,43 miljard euro, de helft meer ! Die oplopende kosten zijn zorgwekkend, dit toont de verborgen factuur van kernenergie. Er wordt gedebatteerd over de betaalbaarheid van groene energie, maar over de kosten van het nucleaire afval spreekt niemand. En het stort te Dessel voor het minst gevaarlijke afval is maar het begin. Wat wordt het als we straks een stort nodig hebben voor het hoogradioactieve afval dat 250.000 jaar moet afkoelen ? Die kosten zullen enorm zijn. Wie gaat ze betalen ? De reserve die Engie Electrabel (de uitbater van de kerncentrales van Doel en Tihange) er voor aanlegde, 5 miljard euro, gaat zeker niet volstaan…

KERNCENTRALES :
SLUIT DE SCHEURTJESCENTRALES NU ! (TOMMELEIN)

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) pleitte einde juni in de krant Het Laatste Nieuws voor een herziening van de kernuitstap. Hij kijkt naar Zwitserland, een land dat besliste om de reactoren die tekenen van onveiligheid en ouderdom tonen, onmiddellijk te sluiten. en om de andere reactoren hun termijn te laten uitdoen. Voor Tommelein mogen de scheurtjescentrales Doel 3 en Tihange 2 meteen dicht. De Vld opperde deze opinie vroeger nog, maar het blijft goedkope praat. De partij weet goed genoeg dat de beslissingen over de kerncentrales in feite genomen worden door de schandelijk onbekwame federale energieministerin Marghem (MR) en door schaduwpremier De Wever (N-VA) en daar durft noch Tommelein noch de Vld tegenop.

(Zie ook de rubriek Actualiteit voor de betoging van de 50.000 op 25 juni 2017)

P.S. N.a.v. de betoging van de 50.000 en de beperkingen van het waterverbruik in juni 2017 gaf SP.A-Kamerlid Karin Temmerman de redactie van Knack mee dat kerncentrales, samen met kolen- en gascentrales, in Europa 4,5 miljard m³ per jaar verbruiken om de installaties te koelen, wat neerkomt op het verbruik van 82 miljoen EU-burgers…

(Knack.be/kernuitstap)


KERNCENTRALES

De Kamercommissie voor Nucleaire Veiligheid hield dinsdag 26 september 2017 nog eens een hoorzitting met o.m. prof. Eric van Walle, directeur van het Studiecentrum voor Kernenergie te Mol (SCK). Zowel het centrum als de nogal zelfvoldane man zijn omstreden, hij heeft altijd geijverd voor het langer openhouden van de kerncentrales en hij geneert zich niet om collega-proffen die twijfels hebben over de veiligheid van die centrales (vooral de scheurtjescentrales Doel 3 en Tihange 2) de mantel uit te vagen. Uit de hoorzitting kwam de huidige toestand nog eens naar voor : de oudste centrales Doel 1-2 en Tihange 1 zijn 42 jaar oud, de scheurtjesreactoren Doel 3 en Tihange 2 resp. 35 en 36 jaar, de jongste Doel 4 en Tihange 3 32 jaar. Het probleem met de scheurtjesreactoren is dat voor het FANC, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, na 46 jaar de maximaal toegelaten ‘degradatiemarge’ wordt overschreden. Hun levensduur met tien tot vijftig jaar verlengen zoals van Walle zou willen is voor het FANC uit den boze. Zoals het nu is voorzien zouden alle kerncentrales in 2025 moeten dichtgaan, maar van Walle vindt dat de oudste centrales na 2025 zonder problemen nog eens tien jaar kunnen blijven werken en de jongste geeft hij een veilige levensduur van 80 jaar. Koren op de molen van politieke kernenergiesupporters zoals Commissielid Wollants namens de N-VA. Ondertussen worden de “scheurtjes” talrijker èn groter, waardoor de druk op de wanden van de reactorvaten toeneemt. Dat kan leiden tot het breken van het reactorvat en het vrijkomen van radioactiviteit.

KLIMAATSVERSTORING :
AL 628 MAANDEN

De klimaatwetenschap neemt de periode van 1881 tot 1910 als periode waarin normale temperaturen golden : in die periode werd het klimaat nog niet verstoord door broeikasgas. Daarna werd de impact voelbaar van de industriële revolutie toen eerst steenkool en daarna olie en aardgas werden gebruikt. Vandaag is het al meer dan 52 jaar geleden dat we nog eens een maand meemaakten die ‘kouder was dan normaal’. En januari 2017 was de 371ste maand die warmer was dan het gemiddelde in voornoemde normale periode. D.w.z. dat wie jonger is dan 32 alleen maanden meemaakte die warmer waren dan toen. En alleen wie ouder is dan 53 maakte nog maanden mee die kouder waren.

(www.climatecentral.org)

KLIMAAT :
HONDERD OPLOSSINGEN VOOR DE GLOBAL WARMING

Het VN-klimaatpanel IPCC berekent al jaren de relatie tussen broeikasgassen en temperatuurstijgingen. Maar aan scenario’s die de uitstoot van deze broeikasgassen afdoend kunnen terugdringen wordt veel minder aandacht besteed. Om de efficiëntste oplossingen te vinden, om tegen 2050 de opeenstapeling van broeikasgassen tegen te kunnen gaan, verzamelde Paul Hawken van Project Drawdown (Californië) wetenschappers, onderzoekers, economen, bedrijfsleiders en activisten rond zich. Ze kwamen uiteindelijk tot 100 oplossingen : 80 ervan zijn al wijdbekend en economisch haalbaar, de andere innovatief, ze moeten zich nog bewijzen. De toptien : koelstoffen beter recycleren (hfk’s sparen de ozonlaag maar warmen 9000 x meer op dan CO2…), windturbines op land, minder voedsel verspillen, minder vlees eten, tropisch regenwoud aanplanten, meisjes onderwijzen, geboortebeperking (!), zonnecentrales bouwen, dieren laten grazen in beboste zones, zonnepanelen op daken leggen.

(www.drawdown.org)

PERMAFROST EN KLIMAAT

Door het snelle smelten van het ijs op de Noordpool dooit het permafrost (de permanent bevroren grond) in landen als Canada en Rusland eerder dan gedacht. Het leidt tot gaten van hectaren groot en tientallen meters diep… Daardoor komen ook broeikasgassen vrij zoals methaan en CO2. Geschat wordt dat in 2100 een kwart (!) van het broeikasgas dat door menselijk toedoen in de lucht komt afkomstig zal zijn van ontdooid permafrost.

LUCHTVERVUILING DOOR FIJNSTOF :
SCHONERE LUCHT OP ONS “PLATTELAND” ?

O.l.v.prof Roeland Samson (Bio-ingenieurswetenschappen, UAntwerpen) werden er in Antwerpen en Oost-Vlaanderen grootscheepse fijnstofmetingen verricht. Dat wees natuurlijk uit dat vooral steden hieronder lijden. Ironisch : in een stad verplaats je je als stadsbewoner minder met de auto dan een bewoner van een dorp, maar je moet er wel de vervuiling slikken van de provincialen die elke dag naar de stad komen rijden Deze laatsten zijn vaak naar het platteland verhuisd voor schonere lucht, maar terwijl ze in hun auto’s zitten ademen ze ook dagelijks enorme hoeveelheden fijn stof in. In feite is het op dat platteland niet zoveel beter. Vlaanderen is één verstedelijkt gebied geworden en wanneer je naar alle soorten fijn stof kijkt, dan is de luchtkwaliteit op het “platteland” maar 20% beter. Overal wordt er ook hout gestookt en houtverbranding is bij ons de belangrijkste fijnstofbron, pas daarna volgen verkeer en industrie. Wat stads- e.a. mensen daarom moeten doen is niet zozeer verhuizen, maar wel druk uitoefenen op onze goedbetaalde verkozenen die in verleden en heden hun verantwoordelijkheid niet opnemen : dus de politiekers dwingen om eindelijk eens structurele maatregelen te nemen i.p.v. aan window dressing te doen zoals bij de Antwerpse LEZ van B.De Wever. Of zoals ook prof Benoit Nemery, arts en toxicoloog op de Dienst Longziekten in het UZ Leuven aanraadt : overdacht op de juiste mensen stemmen.

LUCHTVERVUILING
LANGERLO STOPT : EN DE PELLETS ?

ONdanks de verdoken steun van N-VA-premier Geert Bourgeois, stopt de megapelletcentrale van Langerlo , waar zoveel om te doen was, er eindelijk mee. Hopelijk doet dat de politiekers en ambtenaren ook eens serieus nadenken over de industriële boomplantages en over de praktijken van Electrabel, dat zijn pellets betrekt uit zijn omstreden plantage in Amerika (Pacific BioEnergy) :
op basis daarvan durft men streken van een CO2-neutrale operatie. Het moet nu eens gedaan zijn met pelletcentrales te subsidiëren in een land waar elk uur iemand door luchtvervuiling sterft. De Europese richtlijn voor hernieuwbare energie bepaalt dat het aandeel hernieuwbare energie in de EU tegen 2020 ten minste 20% van de totale energiemix moet bedragen. Maar de meeste EU-staten rekenen voor 50% van hun bijdrage op hout als energiebron, niet op zon of wind – terwijl hout evenveel CO2 produceert als steenkool…De pelletvraag in de EU groeit veel sneller dan de pelletproductie. Daarom steeg de invoer (!) van 2009 tot 1013 van minder dan 2 naar meer dan 6 miljoen ton : met alle kaalslag en ontbossing vandien buiten Europa…


MELK MOET GROENER EN DIERVRIENDELIJKER

Melk is duurzaam als de koeien minstens 120 dagen per jaar 6 uur per dag buiten komen en als zij geen geïmporteerd veevoer eten waarvoor mogelijk oerwoud is gekapt. Er zou ook rekening moeten gehouden worden met weidevogels. Biologische melk zou daaraan moeten voldoen, maar dat is nog niet vanzelfsprekend. En bij het produceren van de melk die de meeste mensen drinken is voornoemde duurzaamheid heel ver te zoeken : de veestapel zorgt voor veel te veel mest en broeikasgas, de koeien komen te weinig buiten en eten geïmporteerd veevoer, de werkwijze van de boeren is schadelijk voor weidevogels. Eigenlijk zou het aantal melkkoeien met 40% moeten verminderen om al minstens de klimaatdoelstellingen te halen : een melkkoe stoot jaarlijks 10 ton CO2-equivalenten uit, vooral methaan. dat is meer dan de jaarlijkse uitstoot van een auto of de verwarming van een woning. Onze industriële boeren zouden ook niet langer in bulk moeten produceren voor de wereldmarkt maar minder en meer kwalitatief voor Noordwest-Europa. Ook van de supermarkten moet in dezen wat verwacht worden. Van de consumentenprijs komt maar iets meer dan een kwart bij de boeren terecht…

LUIERS-RECYCLAGE

Er is de laatste tijd nogal wat pushing voor recyclage-initiatieven waar vragen bij kunnen gesteld worden, o.m. naar wie of wat daar achter zit. Denk bvb aan de onnodig gescheiden ophaling aan huis van plasticafval. Maar ook aan de plannen om luiers te recyclen. In luiers en incontinentiemateriaal komen regelmatig ziekteverwekkers als (resistente) bacteriën en virussen voor, naast voor het milieu schadelijke medicijnresten, antibiotica, hormonen en radioactief jodium. In hoeverre worden toxische stoffen en ziekteverwekkers bij de verwerking daadwerkelijk afgebroken ? En in welke mate duiken deze stoffen straks weer op in gerecyclede producten, om maar te zwijgen van het oppervlaktewater. Overigens is het recyclen van luiers duur en is er veel energie voor nodig.

DE MOBILITEIT EN DE POLITIEKE PARTIJEN

Over hun prestaties op andere terreinen willen we het hier niet hebben, maar op milieugebied deugt er eigenlijk geen enkele politieke partij, ook de groenen niet. Ofwel laten ze zich kennen door gekonkel : bvb. de Open VLD i.v.m. het statiegeld. Ofwel komen ze af met pseudoplannetjes die de aandacht afleiden van de serieuze problemen. Neem ook weer de Open VLD : Vlaams vice-premier Tommelein die gratis fulmineert tegen de ouwe en gevaarlijke kerncentrales terwijl hij goed weet dat hij een façadevertoning geeft. Of het liberale voorstel om de diesel-bedrijfswagens te vervangen door “schone” elektrische. Waarom nog bezig zijn met bedrijfswagens ? Terwijl het er vooral over zou moeten gaan om het wagenpark in dit land te doen krimpen. Het heeft te maken met het fiscaal klimaat, dat werkgevers dwingt tot achterpoortjes i.p.v. netto loonsverhogingen. Er rijden vandaag al zo’n 770.000 bedrijfswagens rond en elk jaar komen er minstens 10% bij. Raar : tegelijkertijd worden de Vlaamse subsidies voor particuliere aankopen van elektrische wagens, mede door die Open VLD, tegen 2020 afgeschaft… Wat verhindert voornoemde partijen zich eens echt te gaan bezighouden met de mobiliteit? De situatie waarbij een Vlaams gezin van enkele personen 1, 2 of zelfs 3 auto’s heeft is op termijn toch echt onhoudbaar ?

ONLINESHOPPEN

In 2016 kocht 64% van de bewoners van dit land iets online. Die pakjes worden thuis besteld of op een zgn. afhaalpunt. Zo komen twee stromen auto’s op de weg : bestelauto’s die de pakjes brengen en personenauto’s die ze gaan ophalen. Van deze bestelwagens rijden er bij ons al eventjes 700.000 rond, tegen 2030 zullen het er dubbel zoveel zijn. Vroeger leverden electronicawinkels en dgl. hun toestellen 1 à 2 keer per week in een bepaalde buurt, nu beloven ze dat je je aankoop binnen de paar uur in huis hebt en bundelen ze de leveringen dus niet meer. Alles wordt gratis geleverd indien je genoeg spendeert en retourneren is meestal ook gratis. Becijfer maar welke prijs de samenleving daarvoor betaalt… Een randgegeven : 20% van de mensen bestelt 80% van de pakjes.

(Bron : Alex van Breeden, Antwerp Management School en KUL, in Knack 01.02.2017)

P.S.: BRENGER.CO

In verband met het voorgaande : in Nederland berekende men al dat bijna de helft van de bestelwagens, na een bestelklus, zonder lading rondrijdt. Vooral kleine koerierbedrijven missen schaalgrootte om altijd een opdracht te regelen voor de terugweg. Twee jonge gasten werkten daarom Brenger uit. Via Brenger kan je opdrachten plaatsen om volumineuzere spullen te vervoeren, bvb aankopen op Marktplaats. Een koerier kan op die opdrachten reageren. Je moet dus niet zelf heen en weer rijden om een meubel op te halen. Dat scheelt bij een gemiddelde afstand van 120 km voor Brengeropdrachten zo’n 42 kilo CO2-uitstoot,
of op jaarbasis voor dit bedrijfje alleen 270.000 kilo… Brenger garandeert bezorging binnen Nederland en Vlaanderen binnen de 5 werkdagen.

(https://brenger.co)

OVAM EN DE GIFTIGE HAVENMODDER

Wanneer gesteld wordt dat onze “overheid” de laatste tijden hard bezig is om het vertrouwen van de burgers kwijt te spelen, denken we op de eerste plaats aan de politiekers, van alle partijen. Maar er is ook het ambtenarenapparaat, waarvan de top meestal direct of indirect politiek benoemd is. En die top maakt het ook geregeld bont. Neem nu bvb OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, opgericht in 1981 en gevestigd te Mechelen. De directie daarvan kwam al meermaals in opspraak en ze blijft het maar doen. In 2013 begon het Havenbedrijf Antwerpen (voorzitter : de arrogante CD&V politieker Marc Van Peel, Antwerps Havenschepen) met verdiepingswerken en het zocht zo goedkoop mogelijk af te geraken van honderdduizenden kubieke meters giftig slib : o.m. vervuild met TBT ofte tributyl-tinhydride (C12H28Sn), een product waarmee schepen worden beschermd tegen zgn.fouling. Op basis van een verzinsel van de OVAM-directie als zou in Nederland een betere aanpak bestaan en met exportvergunningen van dezelfde OVAM werden 200.000 m³ giftig Antwerps slib daarop vervoerd naar de Slufter, een grootschalige opslagplaats voor vervuild slib van 260 ha in het zuidwestelijk deel van de Rotterdamse Maasvlakte. Tot woede van de Vlaamse baggerbedrijven als De Nul & Co die evengoed beschikken over de nodige verwerkingsmogelijkheden. Deze bedrijven bekwamen in juni van de Raad van State dat voornoemde exportvergunningen vernietigd werden. Voor OVAM en de Vlaamse overheid dreigt nu een financiële dobber : de baggerbedrijven willen tot 10 miljoen euro schadevergoeding. Te betalen met belastinggeld…

OZONLAAG : 30 JAAR MONTREAL PROTOCOL

In de jaren 1980 werd er zowat overal in de wereld door milieu-organisaties, gealarmeerd door de ontdekking van het ozongat boven de Zuidpool anno 1985, actie gevoerd tegen de afbraak van de ozonlaag : die het leven op aarde beschermt tegen de UV-straling van de zon. Ook door Natuur 2000. Uiteindelijk leidde die beweging ertoe dat er op 16 september 1987 te Montreal, Canada, een Protocol on Substances that Deplete the Ozone Layer werd ondertekend, een internationaal verdrag om stoffen die de ozonlaag aantasten te bann : vnl halon en cfk’s. Het verdrag werd van kracht op 1 januari 1989 en het werd geratificeerd door 197 landen. In 2016 werd het te Kigali aangevuld met een akkoord over de stopzetting van het gebruik van de hfk’s in o.m. airconditioning ( hfk’s = fluorkoolwaterstoffen, ozonvriendelijkere vervangers van de cfk’s ofte chloorfluorkool-waterstoffen). Het gaat hier om een succesvol milieuverdrag : zonder Montreal was het ozongat vandaag 40% groter dan halfweg de jaren 1980. Maar de strijd om de ozonlaag is nog niet gestreden. Onlangs werd bvb vastgesteld dat het gebruik van producten op basis van dichloormethaan (solventen, drijfgassen voor spuitbussen en blaasmiddelen voor piepschuim) op 10 jaar verdubbelde en dat kan het herstel van de ozonlaag een extra 30 jaar of langer op zich laten wachten.

(Zie ook rubriek Actualiteit, 2 november 2017)

PLASTIC : OVERAL

Donderdag 8 juni was het weer Oceans Day (zie rubriek Agenda in deze Nieuwsbrief) en dat is natuurlijk een moment om stil te staan bij de toenemende plasticvervuiling van de zeeën, maar ook elders. En bij de wraakroepende luiheid van onze politiekers en overheden, die het, zeker bij ons, vertikken om er iets serieus aan te doen. Ondanks alle voorbeelden in het buitenland. Hoeveel jaren bestaat er in Nederland al statiegeld voor petflessen bvb ? De Knack van 7 juni had het er ook over. Bij ons gebruikt iedereen 130 wegwerpplasticzakjes per jaar, een Deen : 4. Inperken is absoluut nodig. Aan onze smalle kust kan je op 4 km tot 200 kg plasticafval verzamelen. Voor elke kilo macroplastic die je op de zeebodem vindt is er 100 (!) kilo microplastic : weggegooide plastic die je niet meer ziet maar die je via bvb mosselen wel terug op je bord kan krijgen. Dimitri Vandepoele, een milieubewuste zeekajakker uit Oostduinkerke, getuigt dat ie elk jaar 100 kg afval oppikt : weer zakjes, maar ook speelgoed, netten en ontzettend veel ballonnen
(youtube.com/northseakayak).

P.S. Voornoemd inperken geldt natuurlijk ook voor alle andere afval. In dezelfde Knack getuigt een vuilnisman uit Mechelen over de slachtafval die hij na het Offerfeest vindt en de schapenkop met pels die aan de prikkeldraad hing…

PLASTICS NIET GOED RECYCLEERBAAR

In Nederland klagen de afvalverwerkingsbedrijven er over dat de levensmiddelenindustrie veel te weinig doet om plasticverpakkingen op de markt te brengen die goed recycleerbaar zijn. Daardoor is het erg moeilijk om van plastic flessen en bakjes nieuwe verpakkingen te maken. Ook bvb van de dunne folie van chipszakken, die uit meerdere laagjes bestaan. De afvalverwerkers willen absoluut dat fabrikanten van levensmiddelen met hen overleg zouden plegen vooraleer ze nieuwe verpakkingen ontwikkelen. We hebben er bij Fost Plus naar geïnformeerd of er in dit land ook zo’n malaise bestaat : geen antwoord.

(NOS Teletekst, 19 juli 2017)

P.S. Dat het met de plasticrecyclage niet snor zit wordt wat Nederland betreft ook bevestigd in een recent kritisch rapport van het Nederlandse Centraal Planbureau (CPB) over het apart inzamelen van plastic afval. In Nederland werd in 2015 van de huishoudens in het totaal 184 miljoen kg gescheiden kunststofafval ontvangen, daarvan ging 44 miljoen kg direct de verbrandingsoven in; van de resterende 140 miljoen kg bleek 80 miljoen kg onrendabel om geschikt te maken voor hergebruik : finaal was dus slechts 60 miljoen kg van de totale 184 miljoen kg geschikt voor hergebruik. Het CPB vindt dat het recyclen van plastic een te gering effect heeft op het milieu en te duur is, rekening gehouden met het feit dat een groot deel van het netjes door de mensen gescheiden afval toch linea recta de oven ingaat…

(www.cpb.nl, 20 september 2017 : Meer plastic inzamelen levert beperkte milieuwinst. Innovaties geboden)

PLASTIC RIETJES : BE STRAW FREE !

De Washington Post rapporteerde einde juni over een succesrijke campagne in de VSA om plastic rietjes te verbannen. Het gaat allemaal terug op een actie uit 2011, bedacht door de toen 9-jarige Milo Cress in Burlington, Vermont. In de VS alleen zouden er elke dag een half miljard van die milieuvervuilers worden verbruikt. Ze zijn alomtegenwoordig in het afval, je vindt ze terug tot in dode of levende zeedieren (een COASTS/You Tube-video “Sea Turtle with Straw up its Nostril” ging viraal : 12 miljoen views). Wereldwijd hebben duizenden restaurants, organisaties en scholen de rietjes al geweerd. Bij ons zijn de rietjes volgens OVAM minder verspreid en worden ze gerecycleerd via de gescheiden inzameling van kunststoffen. Maar is dat weer geen ambtelijk wegkijken ?

PLASTIC ZAKJES : DE OPEN VLD MOEIT ER ZICH MEE

In Wallonië zijn de zgn. plastic kassazakken of t-shirt bags al van december 2016 verboden en andere plastic zakken voor éénmalig gebruik van maart 2017. Brussel volgt dat voorbeeld in september 2017. En Vlaanderen ? Milieuministerin Schauvliege (CD&V) kondigt al tijden een verbod op plastic wegwerpzakjes aan en in juni had ze eindelijk een decreet klaar voor stemming binnen de Vlaamse regering. Maar daar werd dat plan in extremis geblokkeerd door de liberalen van Open Vld, energieminster Tommelein voorop ! De lobby-isten deden blijkbaar hun werk weer goed. En dan maar klagen over het verdwenen vertrouwen in onze politiekers, zijn ze nog tot iets anders in staat dan graaien ?

P.S. De partij Groen sprong hier in augustus op, ze lanceerde een petitie-actie tegen de 1,1 miljard plastic zakjes die elk jaar in dit land verbruikt worden. Zie www.groen.be

SCHONERE SCHEEPVAART : OP BIOBRANDSTOF ?

Auto’s vergroenen lijkt makkelijker dan wat te doen aan de kerosine van de vliegtuigen en aan de stookolie van de scheepvaart en het zware wegtransport. Toch proberen ondernemingen als het Nederlandse GoodFuels maatschappijen die niet snel zullen overstappen op elektrisch transport of waterstof minstens aan duurzame biobrandstoffen te helpen. Die worden niet gemaakt van palmolie (biodiesel) maar van afvalstromen, zoals testafval uit de pulp- en papierindustrie en in mindere mate van gebruikt frituurvet. Het bedrijf is er in geslaagd 100% duurzame stookolie te ontwikkelen, die ‘groene’ brandstof levert tot 90% CO2-reductie op. Tegen 2040 zou 25% tot 35% van de scheepvaart op duurzame biobrandstoffen moeten varen en GoodFuels hoopt daar een flink deel van te leveren, het droomt ervan een duurzame Shell te worden.

(www.goodfuels.com)

STATIEGELD : POLITIEKERS BLIJVEN KOP IN ZAND STEKEN

Zie ook Rubriek Actualiteit 13/8

Statiegeld was ooit bedoeld om de kosten van flessen en potten laag te houden : hergebruiken was goedkoper dan nieuwe maken. De techniek ontwikkelde echter verder en rond 1975 kantelde de zaak, het maken van een nieuwe (plastic, blikjes) verpakking werd goedkoper. Onmiddellijk begonnen de industrie (ook de bierbrouwers, de frisdrankers) en de supermarkten de ambtenaren en de politiekers te belobbyen om het statiegeld af te schaffen. In België, met zijn “gewillige” overheid, is hun dat grotendeels gelukt. De belanghebbenden schermden er met (door de belastingbetaler betaalde) campagnes die zouden zorgen voor meer recycling en minder zwerfafval. Keer op keer grote nep, maar voor de politiekers, tot die van de huidige generatie toe (milieuministerin Schauvliege & Co) een handig excuus om niets te doen. Zo blijven die politiekers tot vandaag het licht van de zon en de vuilnis van het zwerfafval ontkennen. Jaar op jaar worden er nochtans fortuinen aan belastinggeld vermoosd aan het ophalen van dat zwerfvuil. Maar de realiteit is nog bitterder : een partij zoals de Open Vld met haar minister Tommelein voorop blijkt verkocht aan de verpakkingsvervuilers. Gesteund door de N-VA blokkeert zij systematisch elk statiegeldplan of soortgelijke.

In Nederland hebben ze eenzelfde probleem, zij het op een iets kleinere schaal. Daar gaat het alleen over de kleinere plasticflesjes en de blikjes. Jaarlijks belanden nog wel tot 100 miljoen plasticflesjes en tot 160 miljoen blikjes als zwerfvuil in het milieu. Voor de grotere plasticflessen en de bierflesjes bestaat er een perfect werkend statiegeldsysteem. Ook jaarlijks worden er ca. 1 miljard flessen met statiegeld apart ingeleverd.
Maar voor die andere afval gaat de verpakkingsindustrie evengoed dwarsliggen, ze schuwt het zelfs niet om zelf pseudo-wetenschappelijke rapporten te betalen die statiegeld te duur vinden, die de verantwoordelijkheid voor zwerfvuil bij de consumenten leggen, enz. De staatssecretaris voor milieu en een boos parlement ten daar niet in, ze gelastten een nieuw onderzoek. Dat onderzoek, door het befaamde CE Delft, wees uit dat het invoeren van statiegeld op kleine flesjes en blikjes voor 70 à 90% minder zwerfafval zou zorgen !
Natuurlijk zint dit de voornoemde egoïstische industrie en supermarkten helemaal niet. Indien de overheid zou besluiten om statiegeld in te voeren/uit te breiden moeten die bedrijven het statiegeld samen ophoesten – hoewel ze er snel bij zullen zijn om dat op de consument te verhalen. Ze vergeten bovendien wat te graag dat ze er ook iets aan gaan verdienen. Mensen laten al eens na om bonnetjes voor ingeleverde verpakkingen in te dienen voor terugbetaling. En in het algemeen mag voorzien worden dat er tientallen miljoenen bespaard gaan worden op reinigingsdiensten (minder zwerfvuil), op minder scheiding en verwerking van afval, op minder leegbeurten van afvalbakken, enz.

VERKEER : VANAF 2015 ALLEEN NOG UITSTOOTVRIJE BUSSEN AANGEKOCHT ?

De burgemeesters van twaalf grote steden (Londen, Parijs, Los Angeles, Kopenhagen, Barcelona, Quito, Vancouver, Mexico, Milaan, Seattle, Anchorage, Kaapstad : niet Brussel, zie rubriek Wereld van deze Nieuwsbrief) kwamen einde oktober op een C40-top te Parijs overeen om vanaf 2025 alleen nog elektrische bussen aan te kopen en om vanaf 2030 grote delen van hun stad helemaal vrij te maken van de uitstoot van fossiele brandstoffen. Sommige steden zijn daar nu al mee bezig, in Londen rijden bvb reeds 206 elektrische dubbeldeksbussen. Het is ook hoog tijd : volgens het Europees milieu-agentschap overlijden jaarlijks in Europa alleen 400.000 mensen vroegtijdig door fijn stof (in België : 10.000)…

MILIEU IN VLIEGTUIGEN

Elke dag gaan er over de hele wereld meer dan 100.000 vliegtuigen de lucht in. Op die vluchten ben je normaal blootgesteld aan een straling vergelijkbaar met die bij het maken van een röntgenfoto. Maar op kruishoogte (12 km !) en vooral op de populaire, kostenbesparende poolroutes komen er ook gevaarlijke kosmische wolken voor. Die kunnen je ineens een overdosis straling geven, met een serieus risico op een stralingsziekte. Recent NASA-onderzoek, waarvan de resultaten gepubliceerd werden in het vakmedium Space Weather, wijst daar op. Er wordt nu aan gedacht om piloten te voorzien van instrumenten die dit soort wolken kunnen opsporen zodat ze er omheen kunnen vliegen : zoals bij onweer, hevige turbulentie en vulkanische aswolken.

P.S. Nog een effect van de milieuvervuiling op vliegreizen. De klimaatverandering doet de hoeveelheid koolstofdioxide (CO2) in de lucht dermate stijgen dat er ook merkbaar meer zware turbulentie ontstaat. Voor vliegtuigen die op 10 km hoogte vliegen (= de meeste langeafstandsvluchten) wordt dat risico bvb 149% groter…

WATERSTOFAUTO’S

Veel waterstofauto’s zullen er hier te lande nog niet rijden, want bij ons weten staat er nog maar 1 tankstation (in Zaventem : zie de rubriek Actualiteit van de Nieuwsbrief 2016). Je kan in deze West-Europese landen wel al twee waterstofauto’s kopen, de Hyundai ix35 en de Toyota Mirai, tegen 65.000, resp. 75.000 €. Binnenkort komen ook Mercedes en BMW met een model op de markt, er wordt daar al 10 jaar mee getreuzeld. In Nederland stonden ze niet veel verder, naast de enkele bestaande waterstofpompstations ontwikkelden ze daar recentelijk een mobiel pompstation. Maar in Duitsland worden de zaken nu serieus aangepakt. Men investeert er 350 miljoen euro in waterstof. Er komen 400 vulplekken, vnl. bij bestaande tankstations. De waterstofauto heeft duidelijk voordelen t.o.v. een stekkerauto zoals Tesla. Het voltanken met het milieuvriendelijke vloeibare waterstofgas duurt net zo lang als met LPG, maar tien minuten, en dan kan er 400 à 500 km mee gereden worden : dat kost je ca. O,10 € per km. Het produceren en opslaan van waterstof kan nu al heel schoon en heel goedkoop. Maar er is nog iets anders. Als iedereen in batterij-auto’s gaat rijden betekent dat een enorme verzwaring van de elektrische infrastructuur. Het laden van die batterijen kost veel meer vermogen dan een normaal huishouden nodig heeft…

WERELDWATERDAG

Woensdag 22 maart is het weer Wereldwaterdag. De VN vragen dan aandacht voor de waterkwaliteit. Bij ons vormen meststoffen, genees- en bestrijdingsmiddelen die in het oppervlakte- en grondwater terechtkomen een probleem. Er moet gewerkt worden aan een betere waterkwaliteit voor o.m. natuur, drinkwater en recreatie. Het terugwinnen van waardevolle stoffen uit afvalwater en mest kan het milieu ontlasten. Meer kennis over het samenspel tussen plant, bodem en grondwater helpt voorkomen dat nutriënten en bestrijdingsmiddelen onbenut wegspoelen. Wishfull thinking ?

ZONNEAUTO

Vergeet de elektrische auto en het gebrek aan laadpalen, hier komt de zonneauto ! Een soort spin off van het gezinszonneauto-project Stella dat de Cruiser klasse won van de World Solar Challenge. In onze buurt wordt dit al gecommercialiseerd in de Lightyear One, door het Eindhovense bedrijf Lightyear (www.lightyear.one). Het gaat om een vierwielaangedreven wagen die bedekt is met zonnepanelen maar die thuis ook op een gewoon stopcontact kan aangesloten worden. De batterij slaat energie op, zodat je evengoed ’s nachts kan rijden. Welk aandeel de zonnepanelen kunnen innemen in de actieradius hangt af van de regio van gebruik en van de hoeveelheid zonne-uren. Bij ons zou die volgens Lightyear hoog genoeg zijn om 10.000 km per jaar te kunnen afleggen. Het bedrijf (gerund door oudstudenten van de TU Eindhoven) wil tegen 2019 tien wagens gereed hebben, tegen 2020 honderd. De droom is op termijn goedkope zonnewagens te realiseren, maar nu kost de Lightyear One nog 119.000 € exclusief BTW.

P.S. In Nederland was het Lightyearproject finalist van de Green Challenge van de Postcodeloterij (www.greenchallenge.info)

ZOUTSTROOIING IN VLAANDEREN

Wanneer je in Nederland wil weten hoe het staat met de zoutstrooiing neem je gewoon je krant, bij ons zijn de media daar precies minder geïnteresseerd in (het zegt ook wat over kwaliteitsverschillen), maar gelukkig is er het Agentschap Wegen en Verkeer. Een vriendelijke medewerkster vertelde ons daar het volgende :
. Deze winter 2016-2017 werden er in Vlaanderen tot midden februari 34,38 miljoen kg zout gestrooid (Nederland : 61,5 miljoen kg)
. De wintervoorraad bij ons bedraagt 108 miljoen kg (Nederland : 220 miljoen kg).
. Ter beschikking zijn 322 strooiwagens (Nederland : 546).

GROEN ZWEMMEN : DUURZAAM ZWEMSPUL

In een vroegere Nieuwsbrief berichtten we al over inspanningen om duurzame zwemkledij te fabriceren. De gangbare badpakken, bikini’s of zwembroeken zijn dat nl. niet; ze bestaan uit kunstvezels, 80% polyamide/polyester en 20% elastomeer (lycra of spandex). Wil je duurzaamheid bij je zwemmen dan kan je eigenlijk best skinnydippen of anders zwemspul zoeken, gemaakt van econyl of een ander soortgelijk alternatief. Econyl wordt gepromoot door HealthySeas.org, een nonprofit organisatie die zich inzet voor de bescherming van het zeemilieu en die zo veel mogelijk plastic en visnetten uit de oceaan probeert te krijgen : momenteel zwerft er zowat 640.000 ton aan nylon visnetten in de oceanen, 1/10 van al het zwerfvuil. Er raken massa’s dieren in verstrikt, zoals dolfijnen, schildpadden, krabben en zeevogels. Healthy Seas laat ze, samen met tapijtfluf (pluis dat op versleten nylon tapijten zit), door de Italiaanse fabriek Aquafill verwerken tot een sterk, elastisch, waterbestendig, isolerend en lichtgewicht kunstvezelgaren en dat kreeg de naam econyl. Econyl wordt al gebruikt in ondergoed en het is oneindig recycleerbaar. Vrouwen-badpakmerken zoals Koru, Sensi Graves, Summerlove en Weekday hebben al badkleding van econyl. Voor zwembroeken en surfwear kan je terecht bij Volcom (USA) of Ecoalf (Sp.). Die merken gebruiken garen van plasticflessen (5 PETflessen voor 1 boardshort bvb).

ZWERFVUIL BESTRIJDEN MET STATIEGELD

Al tijden vragen verenigingen als de onze aan de ministers van leefmilieu om iets te doen aan het zwerfvuil door het invoeren van statiegeld. Ook aan de huidige ministerin Joke Schauvliege. Die wou wel, maar ze stootte op hardnekkig verzet van de partij Open VLD en van de “handelaren”, ook van de partij N-VA. Vorig jaar werd er overeengekomen de “sector” twee jaar de kans te geven om zelf in te grijpen. Er is toen eventjes 10 miljoen euro vrijgemaakt voor sensibiliseringscampagnes (de “Mooimakers”). In het voorjaar van 2018 zou dat allemaal geëvalueerd moeten worden. Ondertussen geraakt amper een fractie van de PET-flessen en blikjes in de vuilniszakken en betaalt de belastingbetaler jaarlijks 61.5 miljoen euro (!) aan het opruimen van zwerfvuil. Bij Natuur 2000 vinden we het triest dat wij al in de jaren 1980, o.m. bij het invoeren van de PET-flessen, zonder serieuze respons waarschuwden voor deze gang van zaken.
In dit land staat de (voor een deel door de overheid betaalde) omstreden vzw Fost Plus, in 1994 opgericht door het bedrijfsleven, in voor het inzamelen en recycleren van het huishoudelijk verpakkings-afval. Fost Plus gelooft niet in statiegeld en heult terzake met de “handelaars”, bvb. het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ). De vzw pleit voor een uitbreiding van de PMD-zak. Einde 2018 wil Fost Plus starten met een verruimde inzameling. De milieuverenigingen weten uit eigen ondervinding dat zoiets geen oplossing gaat bieden aan het zwervuilprobleem. De mensen moeten integendeel 0,25 € terugkrijgen als ze hun PET-flessen terugbrengen. Zo werkt dat al jaren (in Nederland en Duitsland (waar 98% van de flessen en blikjes wordt teruggebracht en gerecycleerd).
Daartegen schreeuwt het NSZ, gevolgd door Open VLD en N-VA, zoals al verteld moord en brand. De “handelaars” willen de gemakkelijk verpakte inhoud van de plasticflessen en de blikjes wel graag verkopen en daar de winst van opstrijken, maar in het leeggoed zijn ze totaal niet geïnteresseerd. Daar moet de “gemeenschap” maar voor opdraaien. Dat het systeem in Nederland en Duitsland voldoening geeft willen deze egoïsten gewoon niet zien.

© 2024 Nieuwsbrief Natuur 2000 | WordPress Theme: Cosimo by CrestaProject.