SPECIAAL
Liefhebbers van (vallende) sterren en planeten zitten dit jaar goed. Op 27 juli is er een vrijwel volledige maansverduistering zichtbaar bij ons. En het maximum van de bekendste meteorenzwerm, de Perseïden (altijd waarneembaar rond 12 augustus) valt in 2018 maar één dag na Nieuwe Maan. Ook tijdens het maximum van de Draconiden (8 oktober) en de Tauriden (5 november) is er geen storend maanlicht… En let verder eens op de passage van het ISS op de ochtenden van 4-5-6-7 november ?
NATUURDOCUMENTAIRES
BLUE PLANET II
Vanaf dinsdag 2 januari 2018 op VRT-CANVAS TV. De nieuwste grote BBC-natuurproductie. Resultaat van 4 jaar werk, 125 expedities. Presentatie door David Attenborough. Verbluffende beelden, ook esthetisch van hoog niveau.
Van zondag 8 juli tot zondag 19 augustus 2018 ook op NPO1 (EO) om 21u05 !
NATUURACTIVITEITEN
INFO : info@natuur2000.be
ZONDAG 7 JANUARI 2018 : VLEERMUIZENTELLING FORT OELEGEM
WEEKEND 27-28 JANUARI 2018 : TUINVOGELTELLING IN NEDERLAND EN VLAANDEREN
FEBRUARI : STERREN EN PLANETEN
Deze maand staat het sterrenbeeld Orion met zijn karakteristieke zandlopervorm aan het begin van de avond hoog boven de zuidelijke horizon. Zondag 11/2 vanaf 06:30 u laag in zuidoosten : samenstand maansikkel en Saturnus. Maandag 19/2 rond 06:30 u in zuidoosten : Mars halverwege Jupiter en Saturnus. Vrijdag 23/2 van 15:45 u tot 18:51 u schuift maan voor ster Aldebaran (sterrenbeeld Stier) en rond 20 u is Aldebaran op kleine afstand rechtsonder de maan terug zichtbaar (zie met verrekijker).
ZATERDAG 10 FEBRUARI 2018 : 21STE NATUURSTUDIEDAG ANKONA, WILRIJK
MAANDAG 12 FEBRUARI 2018 : WERELD DARWIN DAG
ZONDAG 25 FEBRUARI 2018 : VLEERMUIZENTELLING FORT OELEGEM
MAART 2018 : STERREN EN PLANETEN
Woensdag 7 maart vanaf 5:30 hoog aan de zuidelijke hemel : planeet Jupiter links onder de maan. Maandag 19 maart rond 19:30 laag in het westen (zorg voor vrij uitzicht) : rechts onder de smalle maansikkel de planeet Venus en rechts boven Venus ook Mercurius. Zaterdag 31 maart om 23:30 in het zuidoosten : pal onder de vollemaan Spica, de helderste ster in het sterrenbeeld Maagd
ZATERDAG 17 MAART 2018 : LIBELLENSTUDIEDAG MECHELEN
ZATERDAG 17 MAART 2018 : SCHELPENTELDAG KUST
ZATERDAG 24 MAART 2018 : EARTH HOUR OM 20U30
APRIL 2018 : STERREN EN PLANETEN
Maandag 2 april : 05:30 u zuidzuidoosten nauwe samenstand Mars-Saturnus. Dinsdag 3 april tot 06:30 u Jupiter linksonder de maan. Dinsdag 17 april 21:00-21:30 u westelijke hemel samenstand smalle maansikkel en ‘avondster’ Venus. Venus beweegt daarna 23-24 april langs Zevengesternte (sterrenbeeld Stier).
DONDERDAG 19 APRIL 2018 : STATIEGELDCONGRES THORPARK GENK OM 13 U
ZONDAG 22 APRIL 2018 : DAG VAN DE AARDE. DE WERELD VRIJ VAN WEGWERPPLASTICS !
ZATERDAG 28 APRIL 2018 : FORTGIDSENCURSUS F.O. OM 11 U
ZONDAG 29 APRIL 2018 : OPENDEURDAG FORT OELEGEM VANAF 11 U
ZONDAG 29 APRIL 2018 : PLANTENBEURS HOMBEEK-MECHELEN VANAF 10 U
MEI 2018 : STERREN EN PLANETEN
Deze maand is ‘avondster’ Venus al zichtbaar aan de west-noordwestelijke hemel als het nog volop schemert.
Zondag 6 mei om 04:00-04:30 u ZZ0-hemel nauwe samenstand maan en Mars, rechts Saturnus. Woensdag 9 mei Jupiter in oppositie met de zon, hele nacht zichtbaar in voorjaarssterrenbeeld Weegschaal. Donderdag 17 mei vanaf 22:00 u WNW samenstand smalle maansikkel en planeet Venus. Zondagavond 27 mei nauwe samenstand Jupiter met bijna volverlichte maan.
ZATERDAG 19 – ZONDAG 20 MEI 2018 : 28TH INTERNATIONAL SHELL SHOW VERENIGING VOOR CONCHYLIOLOGIE, SPORTHAL KATTENBROEK, EDEGEM
ZONDAG 20 MEI 2018 : FORTENGORDEL-FIETSERSDAG FORT OELEGEM VANAF 11 U
ZONDAG 27 MEI – ZONDAG 3 JUNI 2018 : WEEK VAN DE BIJ
JUNI 2018 : STERREN EN PLANETEN
Zaterdag 16 juni rond 23 u in WNW samenstand smalle maansikkel en heldere planeet Venus, rechts van de maan. Iets boven de maan : groepje zwakke sterren, de open sterrenhoop Krib in het sterrenbeeld Krab. Donderdag 21 juni de langste dag van het jaar, 05:19 tot 22:04. Woensdag 27 juni Saturnus precies tegenover de zon, daardoor de hele nacht zichtbaar in het sterrenbeeld Boogschutter.
VRIJDAG 1-ZATERDAG 2 JUNI : VLAAMSE ARCHEOLOGIEDAGEN
ZATERDAG 2-ZONDAG 3 JUNI :VELT-ECOTUINDAGEN
ZONDAG 3 JUNI 2018 : OPEN NAMIDDAG FORT OELEGEM VANAF 13 U
DINSDAG 5 JUNI 2018: WORLD ENVIRONMENT DAY – BEAT PLASTIC POLLUTION
ZATERDAG 9 JUNI 2018 : BUNKERDAG NEDERLAND/ZEELAND
ZONDAG 10 JUNI 2018 : BUNKERDAG VLAAMSE KUST
DONDERDAG 14 JUNI : STUDIEDAG TOERISME EN AUTISME
VRIJDAG 15 JUNI 2018 : STUDIEDAG OPSCHRIFTEN EN GRAFFITI IN FORTEN
ZATERDAG 23 JUNI 2018 : ROEFELDAG VOOR KIDS IN FORT OELEGEM
ZATERDAG 23 JUNI 2018 : VLEERMUIS-INFOAVOND FORT OELEGEM OM 21 u 15
JULI : STERREN EN PLANETEN : MAANSVERDUISTERING OP 27 JULI
Maandag 9 juli tegen 23 u laag boven de westelijke horizon nauwe samenstand heldere planeet Venus en ster Regulus (sterrenbeeld Leeuw), linksonder Venus. Maandag 16 juli vanaf 22:30 laag aan de westelijke hemel wijde samenstand maansikkel en planeet Venus. Vrijdag 20 juli rond 23:30 in het zuidwesten samenstand planeet Jupiter en de wassende maan. Vrijdag 27 juli van 21:30 in het westen tot 23:13 totale maansverduistering (volle maan door schaduw aarde, geen direct zonlicht meer) : maan in oranjerode gloed. Op kleine afstand onder de verduisterde maan de planeet Mars, ook opvallend oranje gekleurd.
ZONDAG 8 JULI 2018 : OPEN NAMIDDAG FORT OELEGEM VANAF 13 U
ZONDAG 8 JULI 2018 : BIG JUMP OM 15 U
DONDERDAG 12 JULI 2018 : VLEERMUIZENAVOND FORT OELEGEM OM 21U30
ZATERDAG 14 JULI 2018 : VLEERMUIZENAVOND FORT OELEGEM OM 21U30
VRIJDAG 27 JULI – ZONDAG 5 AUGUSTUS 2018 : TUINVLINDERTELTIENDAAGSE !
ZONDAG 29 JULI 2018 : FORT DE ROOVERE EN DE OMGEVENDE NATUUR OM 08U50
ZONDAG 29 JULI 2018 : AANSLUITEND BEZOEK RAVELIJN BERGEN OP ZOOM OM 15 U
ZONDAG 29 JULI 2018 : VLINDERTUIN ZOERSEL VANAF 12U30
AUGUSTUS : STERREN EN PLANETEN – METEORENMAAND, DE PERSEÏDEN KOMEN !
Elk jaar rond 12 augustus (om middernacht zie je dan het sterrenbeeld Perseus in het hogere noordoosten) beweegt de aarde door een ijle wolk van kleine kosmische stofdeeltjes (veroorzaakt door de komeet Swift-Tuttle) die dan met hoge snelheid de dampkring binnendringen, er verdampen en luchtmoleculen doen gloeien : dat geeft een kort lichtspoor aan de hemel. Die “meteorenzwerm” kreeg de naam Perseïden , in de nacht naar 13/8 maak je kans om er tegen de 84 per uur te zien.
Dinsdag 14 augustus tijdens de avondschemering laag in het westen de smalle maansikkel, daaronder de planeet Venus. Vrijdag 17 augustus vanaf 22 u in het zuidwesten samenstand van de halfverlichte maan en de planeet Jupiter, rechtsonder de maan. Donderdag 23 augustus tegen middernacht boven de zuidelijke horizon en onder de wassende maan de rode planeet Mars.
WEEKEND 4-5 AUGUSTUS 2018 : VLINDERTELLING
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 2018 : VLEERMUIZENAVOND FORT OELEGEM OM 21 U
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 2018 : VLEERMUIZENAVOND FORT OELEGEM OM 21 U
ZONDAGNACHT 12 AUGUSTUS 2018 : DE PERSEÏDEN HOOG IN HET NOORDOOSTEN !
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 2018 : VLEERMUIS-INFOAVOND FORT OELEGEM OM 20 U
ZONDAG 26 AUGUSTUS 2018 : MOLENDAG PROV. A’PEN & LEVENDEMOLENS.BE VANAF 10 U
ZONDAG 26 AUGUSTUS 2018 : FORTENDAG IN FORT SAINT-HERIBERT, WEPION-NAMEN VANAF 11 U
SEPTEMBER : STERREN EN PLANETEN
De maand van het W-vormige sterrenbeeld Cassiopeia, ’s avonds laat hoog aan de hemel : het meest bekende sterrenbeeld na de Grote Beer en Orion. Tussen Cassiopeia en de Grote Beer heb je de Poolster.
Dinsdag 4 september rond 22 u (ook de rest van de week) aan de zuidelijke hemel de planeten Saturnus (rechts) en Mars (links) : Mars veel helderder en oranjerood. Donderdag 13 september rond 21 u als je volledig vrij uitzicht hebt op het zuidwesten : links van de maansikkel de planeet Jupiter. Maandag 17 september tussen 21:00 en 21:30 in het zuidzuidwesten op kleine afstand van de halfverlichte maan : de geringde planeet Saturnus (in feite 4000 x zo ver van de aarde als de maan). In het zuidzuidoosten is ook Mars zichtbaar. Woensdag 19 september om 22 u aan de zuidelijke hemel een wijde samenstand van de maan en de rode planeet Mars.
SEPTEMBER-OKTOBER : KALMTHOUTSE HEIDE 50 JAAR STAATSNATUURRESERVAAT
Op 24 september 1968 (publicatie Belgisch Staatsblad) werd de Kalmthoutse Heide, door de oorlogsregering geklasseerd natuurreservaat sedert 1942, staatsnatuurreservaat. Eerst onder de hoede van het Bestuur Waters en Bossen (1 boswachter), dan AMINAL, nu ANB. Op initiatief van het natuurcentrum De Vroente wordt dat herdacht met een tentoonstelling (zie hieronder), twee jubileumwandelingen en twee interessante lezingen.
ZONDAG 23 SEPTEMBER 2018 : JUBILEUMWANDELING 1 OM 14 U
DINSDAG 25 SEPTEMBER 2018 : LEZING DOOR MARC SMETS OVER DE OUDE KEMPEN OM 19 U 30
DINSDAG 16 OKTOBER 2018 : LEZING DOOR KENNER GEERT DE BLUST OVER DE HEIDE OM 19 U 30
ZONDAG 28 OKTOBER 2018 : JUBILEUMWANDELING 2 OM 14 U
Inschrijven bij toerisme@kalmthout.be
ZONDAG 9 SEPTEMBER 2018 : MONUMENTDAG FORT OELEGEM VANAF 11 U
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 2018 : WORLD CLEANUP DAY
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 2018 : VLEERMUIS-INFOAVOND FORT OELEGEM OM 19 U
ZONDAG 16 SEPTEMBER 2018 : EXCURSIE PR.GROENDOMEINEN “OORLOG IN HET VRIESELHOF’ 10 U
WEEKEND 20-23 SEPTEMBER 2018 : EXPOS PHOTOS NATURE NAMEN VANAF 10 U (EXPOSAVES.BE)
ZATERDAG-ZONDAG 29-30 SEPTEMBER 2018 : WANDELBEURS NEKKERHAL MECHELEN
ZONDAG 30 SEPTEMBER 2018 : MOLENDAG PROV.A’PEN & LEVENDEMOLENS.BE VANAF 13 U
OKTOBER : STERREN EN PLANETEN
Dit is de maand van Mars : zichtbaar als een heldere oranjerode ster in het sterrenbeeld Steenbok, laag aan de zuidelijke hemel.
Maandag/dinsdag 8/9 oktober : rond 01 u hoogtepunt van de Draconiden-meteorenzwerm. Donderdag 18 oktober : om 21 u boven de zuidelijke horizon maan en Mars dicht bij elkaar (Mars op kleine afstand rechtsonder de maan); op een afstand links van de maan : Deneb Algedi, heldere ster van Steenbok ofte Capricornus.
VRIJDAG 5 OKTOBER 2018 : BUSHCRAFTWEEKEND MEERDAALWOUD
ZONDAG 7 OKTOBER 2018 : PLANTENDAG ARBORETUM KALMTHOUT VANAF 10 U
MAANDAG 15 – VRIJDAG 19 OKTOBER 2018 : WILDSCREEN 2018 FILM FESTIVAL BRISTOL
ZATERDAG 20 OKTOBER 2018 : NACHT VAN DE DUISTERNIS
WOENSDAG 24 – ZONDAG 28 OKTOBER 2018 : WILDLIFE FILM FESTIVAL CINERAMA ROTTERDAM WFFR.NL
ZATERDAG 27 OKTOBER : VLEERMUIZENSTUDIEDAG UTRECHT VANAF 9 U
ZATERDAG 27 OKTOBER 2018 : NACHT VAN DE NACHT
NOVEMBER 2018 : STERREN EN PLANETEN
Vrijdag 2 november : om 6 u hoog in het zuidoosten samenstand afnemende maan en ster Regulus in sterrenbeeld Leeuw. Woensdag 14 november : rond 6 u 30 laag aan de oostzuidoostelijke hemel Venus, op kleine afstand linksboven de ster Spica in sterrenbeeld Maagd. Donderdag 15 november : om 19 u linksboven de halfverlichte maan Mars als heldere oranjerode “ster”.
Speciaal : Op de ochtenden van zondag 4 november (06:22), maandag 5 november (07:06), dinsdag 6 november (06:14) en woensdag 7 november (06:58) is het International Space Station ofte ISS, de machtigste van de 4900 kunstmatige aardsatellieten, te zien als een zeer heldere superster die ruwweg van west naar oost in een minuut of vijf langs de hemel trekt.
ZONDAG 4 NOVEMBER 2018 : FORTDAG FORT 8 HOBOKEN
ZONDAG 25 NOVEMBER 2018 : DAG VAN DE WETENSCHAP TECHNOPOLIS
WOENSDAG 28 NOVEMBER 2018 : EUR. CONFERENCE ATLANTIKWALL RAVERSYDE V. 9 U
DECEMBER 2018 : STERREN EN PLANETEN
Een typische winterster is de heldere Sirius, komt deze maand omstreeks 22 u op in het zuidoosten.
Let in december ook ’s avonds in het zuidoosten hoog aan de hemel bovenin het sterrenbeeld Stier (rechtsboven de oranjerode ster Aldebaran) op de Plejaden of het Zevengesternte : in feite meer dan 1000 sterren, 430 lichtjaren van ons verwijderd; met de verrekijker zie je er enkele tien. In dezelfde omgeving vind je de ook oranje Alfa Orionis ofte Betelgeuze van het sterrenbeeld Orion.
Dinsdag 4 december : tussen 06:30 en 07:00 laag in het zuidoosten samenstand van de smalle maansikkel en de heldere planeet Venus.
Let in de nachten rond 13-14 december ’s ochtends in het noorden ook op de meteorenzwerm van de Geminiden…
ZONDAG 2 DECEMBER : KLIMAATMARS (COP24), NOORDSTATION BRUSSEL 13 U
ZONDAG 9 DECEMBER : HEROPENING AFRIKAMUSEUM TERVUREN
ZATERDAG-ZONDAG 8-9 DECEMBER : LOWLAND PHOTO FESTIVAL KINEPOLIS A’PEN
ZONDAG 12 DECEMBER 2018 : LOOPGRAVEN- EN BUNKERWANDELING MASTENBOS KAPELLEN
MAANDAG 13 DECEMBER 2018 : CONTACTDAG GEO-ERFGOED ACADEMIËNPALEIS BRUSSEL
2019
ZATERDAG-ZONDAG 25-26 JANUARI : TUINVOGELS TELLEN
ZATERDAG 9 FEBRUARI 2019 : STUDIEDAG ANKONA, UA-CAMPUS GROENBORGER WILRIJK.
ZATERDAG 16 FEBRUARI 2019 : LIMBURGSE CONTACTDAG NATUURONDERZOEK
ZATERDAG 16 FEBRUARI 2019 : OOST-VLAAMSE NATUURSTUDIEDAG, PAC HET ZUID W.WILSONPLEIN 2, GENT.
CURSUSSEN, OPLEIDINGEN
natuurpunt.be/cvn
CVN = Centrum voor Natuur- en Milieueducatie. Organiseert natuurgidscursussen sedert 1966.
inverde.be
Inverde/Natuurinvest. Opleidingen in natuur- en bosbeheer, ecologische landschapsinrichting, boomverzorging enz.
TENTOONSTELLINGEN
Tot zondag 25 februari 2018 :
SPREEUW CENTRAAL
Natuurhistorisch Museum, Westzeedijk 345, 3015AA Rotterdam
Tot zondag 6 mei 2018 :
UNWIRED
Fotograaf Jacqueline Hessink reisde naar desolate natuurplekken, eilanden enz waar het digitaal nog doodstil is en ze legde die white spots vast op foto. In contrast daarmee een stroom foto’s van metropassagiers in Shanghai, Moskou, New York, Parijs : allemaal verdiept in hun smartphone.
Nederlands Fotomuseum, Wilhelminakade 232, 3072AR Rotterdam.
Tot zondag 26 augustus 2018 :
APENSTREKEN
Over de leefwereld van 60 primatensoorten.
Museum voor Natuurwetenschappen, Vautierstraat 29, 1000 Brussel
Tot woensdag 31 oktober 2018 :
DE BUNKERS VAN DE ATLANTIKWALL
Pakkende foto’s van Nadine Vlaminck.
Bunkerdorp Groede (West-Zeeuws-Vlaanderen), Groede Podium, Gerard de Moorsweg 4, 4503 PD Groede
Tot zondag 4 november 2018 :
50 JAAR STAATSBEHEER KALMTHOUTSE HEIDE
In 1968 begon de staat met het beheer van de Kalmthoutse Heide.
Bezoekerscentrum De Vroente, Putsesteenweg 129, 2920 Kalmthout
www.kalmthout.be/KH50
Zie ook hierboven, activiteiten september-oktober
Tot zondag 4 november 2018 :
WILDLIFE PHOTOGRAPHER OF THE YEAR, 53 STE EDITIE
Recht van het Natural History Museum te Londen, de belangrijkste natuurfoto-tentoonstelling ter wereld.
Natuurreservaat Het Zwin, Graaf Léon Lippenslaan 8, Knokke-Heist
Toegang tot Het Zwin inbegrepen in ticket (10 € online : www.zwin.be)
Tot zondag 18 november 2018 :
AAN ZEE
Piet Mondriaan, Jan Toorop, Jacoba van Heemslerck en Ferdinand Nibbrig : ze kwamen graag naar Zeeland en deden er inspiratie op.
Gemeentemuseum, Den Haag.
Tot zondag 10 maart 2019 :
HET ZWIN INSPIREERT
Winnende foto’s fotowedstrijd.
Het Zwin, Leon Lippensdreef 8, Knokke-Heist.