Bondsberichten

HULP GEZOCHT VOOR FORT OELEGEM EN HET MIC

Fort Oelegem staat in ons blik- en zorgveld sedert 1984, het Natuur/Milieu-Infocentrum  bijna evenlang. Beide projecten zoeken hulp van vrijwilligers. Om te gidsen of te begeleiden, om het terrein of de documentatie in orde te houden. Interesse ? Geef dan asap een seintje : info@natuur2000.be en we spreken af hoe we jou kunnen inwerken …

GOED NIEUWS OVER ONZE WEBSITE

Na het vertrek van Gio zat het secretariaat een tijd zonder wachtwoorden om de website (natuur2000.be) te kunnen  updaten. Jeroen zette zich hier onlangs aan en samen met Kevin slaagde hij er in om alles terug los te krijgen. Wanneer je nu naar de website kijkt zal je merken dat alle info ondertussen aangepast geraakte…

P.S. Met de website nieuwsbriefnatuur2000.be zijn er sedert de “hacking” in 2016 (die hersteld geraakte door Peter) gelukkig ook geen problemen meer.

ONDERZOEK

Zowat 30 jaar na ons eigen Zure Neerslagonderzoek  wordt onderzoek van de luchtkwaliteit met de hulp van vrijwilligers volop populair.  Voor 2018 is er de actie Curieuzeneuzen Vlaanderen, ergens een sequel van het onderzoek met aardbeien van de UA.  In 20.000 straten, in de stad en op het platteland, wil men in kaart brengen tot hoeveel stikstofoxide het verkeer in de buurt leidt. Je kan je tot 20 maart inschrijven op standaard.be/curieuzeneuzen.

STATIEGELDALLIANTIE

Het zwerfvuilprobleem, het “werkbare” goede voorbeeld van 39 landen en regio’s… Zevenhonderd organisaties in Nederland en Vlaanderen verenigden zich om een gezamenlijk geluid te laten horen voor statiegeld op blikjes en plastic drankflessen.  Natuurlijk ook Natuur 2000 en het MICJ.  Bij ons wil milieuministerin Schauvliege eindelijk ook, maar nu wordt ze gesaboteerd door de Open VLD en door de N-VA, slippendragers van de supermarkten…

Home

THE BERLIN CALL TO ACTION

Natuur 2000 is jarenlang aangesloten geweest bij Europa Nostra – The Voice of Cultural Heritage in Europa. In juni 2018 kregen we er een oproep van om mee een Europees actieplan voor erfgoed te ondertekenen, in het kader van het Europees Jaar voor het Cultureel Erfgoed : geef de belangrijke internationale en vaak wollige teksten eens een concrete toepassing, ratificeer eindelijk de conventies. Iedereen die bekommerd is om Europa’s verleden, heden en toekomst zou deze oproep ook moeten ondertekenen en delen !

Berlin Call to Action

FAKE WETENSCHAP

Dit zijn decadente tijden.  De decadentie bereikte ook de wetenschap. In ‘onze kringen’ wordt er nog altijd serieuze moeite gestoken in thesissen en dgl.  Maar er zijn helaas ook meer en meer beunhazen. Men wil graag snel rijk worden aan prestige en geld, maar het mag niet teveel moeite en tijd kosten.  Zelfs in de Lage Landen waren er reeds enkele schandalen. Nu lijkt de malaise echter ook aan de top te heersen, met name in de prestigieuze magazines Nature en Science : via de studie-rapporten die daarin gepubliceerd worden. Het gaat met name om een “replicatie-crisis”. Wanneer je als wetenschapper een studie herhaalt moet dat in principe dezelfde resultaten opleveren en dat blijkt vaak (2/3) niet het geval. De resultaten van experimenten worden een stuk spectaculairder voorgesteld dan ze zijn. Nochtans beweren Nature en Science dat ze aangeboden artikelen grondig laten controleren door deskundigen, de zgn. peer-review.  Ook fake ? Het probleem is dat je voor replicatiestudies moeilijker middelen loskrijgt (de financiers steken hun geld liever in nieuw onderzoek) en het herhalen van oud onderzoek is ook nog niet zo simpel. Daar speculeren de beunhazen dus op wanneer ze met hun krachtige computers mooi ogende verhalen produceren.  Anderzijds weet iedereen wat een druk er op wetenchappers rust om te publiceren. Maar dat kan toch nooit een excuus zijn ?

HISTORISCH : DE NOTENKRAKERSINVASIE VAN 1968/69, VIJFTIG JAAR GELEDEN !

In augustus 1968 organiseerde wijlen Frank Redant ons eerste, maandenlang voorbereide WJA-nazomerkamp op Schouwen. Kampplaats was een boerderij bij Haamstede, niet ver van de Koudekerkse Inlagen gelegen want het was de bedoeling om ook de hoogwatertrek van de wadvogels (van o.m. de Roggenplaat in de Oosterschelde naar de inlagen) te volgen. Maar tijdens excursies in de Schouwse duinbossen weden we direct geconfronteerd met de grootste Notenkrakersinvasie van de voorbije 100 jaar. Tientallen en tientallen vogels bleken elke dag langs het Zeeuwse kustgebied  te trekken. Een overzichtsartikel van die invasie in Nederland is verschenen in Limosa 44 (1971 : 11-18). Het begon allemaal in juli, maar de hoofdmoot arriveerde in augustus. Na september waren de meeste vogels verdwenen. Wel kwamen we er later nog enkele tegen tijdens een excursie in de Kalmthoutse Heide. Er waren ook meldingen uit de Ardennen (door Richard Vergaelen te Logbiermé bvb) en er moeten in 1969 nog wat broedgevallen geweest zijn. In het vogeltijdschrift Het Vogeljaar dat ook door nogal wat WJA’ers gelezen werd registreerde  wijlen Jaap Taapken veel waarnemingen van deze opvallende vogel…

HISTORISCH : DE ZEEKAT VAN DE B’STRAAT

Toen Natuur 2000 m.d. 10 jaar geleden naar Fort Oelegem verhuisde lieten we aan het MICJ in de B’straat ook onze “excursie-trofees” na. De belangrijkste daarvan was de zeekat van De Panne. Dat was een vondst tijdens een excursie naar de Westhoekduinen in de jaren 1980. Toen we uit die duinen aan het brede strand van De Panne kwamen, vlak bij de Franse grens, lagen daar tientallen en tientallen dode zeekatten. Van de vrouwtjes van deze tienarmige inktvissen is bekend dat zij in het voorjaar, na gepaard te hebben op hun geboortegrond en na een 300 eieren afgezet te hebben, gewoon sterven.  Eén ervan hebben wij toen meegenomen en laten prepareren door een bevriende taxidermist van de Zoo. Sedertdien prijkt ie op de schouwmantel van de vergaderkamer.  Tijdens de recente opkalfatering na de waterschade daarvan werd deze mantel effe leeggemaakt, maar nu is die achter de rug en staat alles terug zoals in de tijd van onze betreurde house keeper, Mw.Julia Nelis …

HISTORISCH : DE KORHANENWEEKENDS VAN NATUUR 2000

Lees eerst de rubriek Wereld (Wallonië) van deze Nieuwsbrief 2018 over de herintroductie van korhoenders (Tetrao tetrix) uit Zweden  in de Hoge Venen ? In de jaren 1970 tot 1980  organiseerde Natuur 2000 elk midden van april een korhanenweekend bij de Kalmthoutse Heide dat veel succes kende.  We logeerden dan in tenten in de  tuin van voorzitter JS te Heide-Kalmthout , bij het Ronde Ven (tot in de jaren 1950 nog midden een niet geklasseerd stuk van de Kalmthoutse Heide gelegen, dichtbij het Melkhuisje van filosoof Geert Grub).  Voor dag en dauw trokken we naar de bolderplaats op de hoek van de Groenendriesweiden, niet ver van de Biezenkuilen. Van ver hoorde je dan het gebolder van de hanen en als je je  verdekt opstelde op verrekijkerafstand van de arena kon je de mannetjes er volop tekeer zien gaan terwijl de vrouwtjes van de rand ’toekeken’. Op één van die ochtenden bemerkten we een auto die midden in de heide was geparkeerd en midden (!) in de arena stond een fotografenschuilhut. Daar bleek de natuurcineast Marcel Verbruggen in te zitten die we ook kenden als conservator van het Zoo-natuurgebied De Zegge bij Lichtaart… Vandaag zou het niet meer toegelaten zijn, maar die “natuurbeschermers” vonden dat toen normaal. Een andere bekende roofvogelcineast als Willy Suetens geneerde zich ook niet om een groep betaalde koelies in Spanje of elders een observatietoren voor zijn schuilhut op te laten trekken vlakbij het nest van bedreigde arenden en later op Wielewaalcongressen felicitaties in ontvangst te nemen voor zijn prestaties. Met de Kalmthoutse korhoenders bleek het gaandeweg bergaf te lopen, de aantallen verminderden met de jaren. Uiteindelijk hebben we nog een paar keer korhanenexcursies gehouden in Nederlands Noord-Brabant over de grens (met Marc Slootmaekers) en in de Hoge Venen (met René Matthijs en Maarten Jacobs), maar uiteindelijk zijn we er mee gestopt.

HISTORISCH : HERINTRODUCTIE GIEREN ZUID-FRANKRIJK

In de laatste aflevering van de VRT-reportagereeks Leve de Zoo ! (de Antwerpse dierentuin bestaat dit jaar 175 jaar) trok reportagemaker Arnout Hauben naar de Grands Causses/Cevennen in Zuid-Frankrijk n.a.v.  de medewerking van de Zoo aan een herintroductieproject van monniksgieren. Dat project wordt gecoördineerd vanuit een “antenne” van de Ligue pour la Protection des Oiseaux (LPO) te Peyreleau.  Het deed ons terugdenken aan de Natuur 2000-kampen in de Camargue. Van die kampen werd vaak teruggekeerd via de befaamde Gorges de la Jonte en Saint-Pierre-des-Tripiers, waar we we vanuit het Maison des Vautours op gierenexcursie gingen : de vale gier werd in de Ravin de Cassagnes in de buurt heringevoerd in de jaren 1980, vandaag vliegen er in de regio van de Jonte, de Tarn en de Causses een 800 rond, naast 80 koppels monniksgieren.  Voor hun voeding kunnen ze terecht op  “charniers” waar leden van de LPO of medewerkers van het Parc National des Cévennes kadavers van schapen en geiten deponeren die ze ophalen bij plaatselijke veehouders.

HISTORISCH : DE MAN VAN TOLLUND

In de pers was er in de nazomer ineens belangstelling voor veenlijken (o.m. een groot artikel in HLN).  Dat deed ons terugdenken aan de Denemarkenreis van Natuur 2000, ook  in de jaren 1980. We verbleven toen op invitatie van ons Indisch lid Mohan Mathews, secretaris van de IYF, in het tnm. IYF-secretariaat  : de Klostermolle, een indrukwekkende oude papiermolen in de buurt van Skanderborg. Op onze excursies bezochten we ook het museum van Silkeborg, waar je o.m. de bekende Tollundman vindt, een veenlijk uit ca.220 v.C . met een onvoorstelbaar goed geconserveerd gelaat en met om de nek een al even goed bewaard touw. Er zijn massa’s veendoden gevonden bij het turfsteken, van in Ierland tot in Denemarken. die mensen werden allen het slachtoffer van een toen heersende prehistorische cultuur die venen e.a. natte gebieden als heilige plaatsen beschouwde, als plekken van communicatie met goden en geesten via materiële en mensenoffers… De opstapeling van veenmos (Sphagnum) die het hoogveen  maakt staat er voor bekend dat het het veen een hoge zuurtegraad geeft en een laag zuurstofgehalte.  Perfect voor het bewaren van lijken  – het zuur looit de huid tot leder; tegelijk vernietigt het wel alle calcium,dus ook menselijke beenderen. Bij veenlijken is het skelet zo goed als verteerd.

HISTORISCH : MIET SMET-ACTIE TWINTIG JAAR GELEDEN

Miet Smet was een CVP-politica uit het Waasland die later trouwde met de ex-premier  Wilfried Martens, inmiddels overleden. Zij bracht het in de jaren 1980 tot minister van leefmilieu maar sloeg als dusdanig een nogal belabberde figuur, bvb ten tijde van de Tsjernobylramp.  Hoewel zij uit de Actiegroep Behoud Leefmilieu Linkeroever (ABLLO) kwam, schaamde ze zich ook niet om te konkelfoezen over de vernietiging van Doel + de nog resterende natuur in de omgeving en de verdrijving van de inwoners. Historicus en filosoof prof. pater Karel Van Isacker s.J. (auteur van o.m. het spraakmakende essay Het Land van de Dwazen over de teleurgang van het polderland bij Antwerpen) kloeg dit aan en om hem te steunen organiseerde Natuur 2000 op zaterdag 10 januari 1998 een protestactie voor Smets deur aan de Durmelaan te Lokeren. Om aan ons ongenoegen gestalte te geven wou een afvaardiging een protestbrief overhandigen, samen met een pak “Druiven der Gramschap” , in herinnering aan die andere ontheemden die destijds evengoed gedwongen werden het “Path of a People in Flight” in te slaan (Steinbeck). Smet gaf natuurlijk niet thuis, tnm. voorzitter Wim Aertbeliën deponeerde de protestbrief dan maar in haar bus.

P.S. Miet Smet blijkt nochtans in het algemeen niet vies van publiciteit tot op hoge leeftijd. Ze is tegenwoordig niet weg te halen uit diverse TV-programma’s en ze schreef onlangs zelfs nog een soort mémoiresboek.

HISTORISCH : VIJFTIG JAAR GELEDEN “LEAVE THEM A FLOWER”

In 1968 schreef de Britse muzikant Wally Whyton (1929-1997) één van de eerste eco-protestliederen : “Leave them a flower”  (Refrein : Leave them a flower, some grass and a hedgerow – A hill and a valley, a view to the sea – These things are not yours to destroy as you want to – A gift given once, for eterny).  Het werd geen hit, maar met de Nederlandse versie werd Louis Neefs (“Laat ons een bloem”) twee jaar later wel wereldberoemd in Vlaanderen. Ik vond Whyton’s tekst onlangs terug in N2-Nieuws 1973/1, blz.9…

EXCURSIETIPS GELINKT AAN ONZE INTERESSES (?)

EUROPESE BUNKERDAG BEGIN JUNI 2018

Onder de auspiciën van de Stichting Europees Erfgoed Atlantikwall kan je begin juni bij ons en in 6 andere  landen (Nederland, Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Guernsey) vooral in de kuststreek bunkers gaan bekijken die destijds te maken hadden met de Atlantikwall :  zie www.raversyde.be en https://bunkerdag.nl

ZEELAND

De Nederlandse Stichting Het Zeeuwse Landschap (hetzeeuwselandschap.nl) beheert een groot aantal natuurgebieden in Zeeland, ze organiseert daar ook excursies. Het bekendste gebied is natuurlijk het Verdronken Land van Saaftinge : zie saeftinghe.eu. Verder heb je o.m. de Verdronken Zwarte Polder bij Nieuwvliet, vroeger opgenomen in het cursusprogramma van de kandidaat-natuurgidsen, het natuurgebied Oranjezon bij Vrouwenpolder, de Inlagen van Noord-Beveland, de Slikken van de Heen op Sint-Philipsland, enz.

LITERATUUR DIE MENSEN KAN INTERESSEREN !

Kijk natuurlijk ook eens naar de rubriek Boekbesprekingen (boeken over natuur en milieu) in deze Nieuwsbrief ?

TE VOET DE STILTE ERVAREN

Er wordt de laatste jaren veel literatuur geproduceerd over de helende kracht van de natuur, onze aangetaste maatschappij heeft er blijkbaar nood aan.  Meer en meer jongeren beleven die kracht o.m. door op een soort moderne pelgrimage te gaan. Ze lopen de “Camino” naar Santiago de Compostela (cfr Arnold Hauben) of de Via Francigena naar Rome (zie het boek Pelgrimage van Derry Brabbs in de rubriek Boeken van deze Nieuwsbrief 2018). Een gelegenheid om in de natuur over het eigen leven na te denken, over wat er in de wereld rond je allemaal en zo snel verandert.  Op weg naar Santiago kom je bvb bij Astorga het Cruz de Ferro tegen. Velen leggen er een steen bij – die staat voor in het verleden meegemaakte zorgen.  Het kan overigens ook verder. Er zijn er die niet terugschrikken voor een trektocht van 4000 km naar het oude Constantinopel. De Brit Patrick Leigh Fermor probeerde het al op 18 jaar in de jaren 1930 en schreef er bestsellers over. Op zo’n ontdekkingstocht kan het niet anders of je komt jezelf voortdurend tegen. Het geeft ook enorm veel zelfvertrouwen. Je merkt dat je je onder alle omstandigheden kan redden. En je begint door te hebben dat je eigenlijk heel weinig nodig hebt om gelukkig te zijn…

CURSUS ERFGOEDREDDER (NA OORLOG OF NATUURRAMP)

FIRST AID TO CULTURAL HERITAGE IN TIMES OF CRISIS

Tilburg, 31 juli-24 augustus 2018, 900 €

International Center for the Study of Preservation and Restauration of Cultural Property (ICCROM)

Cultureel erfgoed evacueren, documenteren en restaureren tijdens en na een ramp : een erfgoedredder moet het kunnen. Het zijn specialisten, ze houden zich bezig met het conserveren van cultureel erfgoed, variërend van collecties tot archieven en monumenten.  Ook in complexe noodsituaties. Je zal moeten onderhandelen met legerofficieren, een brand blussen, nieuwsgierige pers te woord staan enz. Gelukkig vaak  in samenwerking met een heritage rescue team, een netwerk van mensen die snel inzetbaar zijn.

(www.iccrom.org)

Nvdr. Een aanbevelenswaardig initiatief.  Wie een beetje inzit met dat cultureel erfgoed herinnert zich niet alleen met afschuw de recente vernielingen door de Taliban in het Afghaanse Bamyan en door IS in Syrisch Palmyra. Maar ook het geroof door militairen : de Russen en de Amerikanen in Duitsland en Oostenrijk na WO2, de Amerikanen na hun “oorlog” tegen Saddam Hoessein  in Irak…

VLAAMSE SCRIPTIEPRIJS

Deadline 30 september 2018, tot 2500 euro en persaandacht voor je werk.

Zie www.scriptieprijs.be

JACQUES KETS AWARD  KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ VOOR DIERKUNDE ANTWERPEN

Vroeger voor afstudeerders MO, nu voor afstuderende masters (min.14/20). Inschrijven van  1 juni tot 30 september.

Zie www.zooscience.be

IN MEMORIAM

HR JOZEF VERSWEYVELD (1942-2018)

Op 2 november 2018 stierf te Ekeren Hr Jozef Versweyveld, echtgenoot van Mw Marthe Pauwels en vader van Stefan (oud-kampensek) en Sofie Versweyveld. Zoals zijn echtgenote hielp de Hr Versweyveld ons in de jaren 1990 jarenlang belangloos bij het rechthouden van onze (leden)administratie. Wij herinneren ons aan hem in dankbaarheid. Namens de vereniging werd de familie ons medeleven betuigd.

MARJET VAN PUYMBROECK (1921-2018), EERSTE GROENE SENATOR

Een oude lieve en erg milieubewuste/idealistische dame die we destijds in de entourage van pater Luc Versteylen s.J. ontmoetten bij de Groene Fietsersacties en de Anders Gaan Leven-vergaderingen  te Borgerhout. In 1981 werd ze verkozen als eerste senator voor Agalev, de voorloper van de politieke partij Groen.