FORT OELEGEM IN 2018
Psst… Blijf ook op de hoogte van wat er in & rond het fort gebeurt via de Fortnieuwsbrief ! Stuur ff een e-mailberichtje naar onze communicator Jeroen, jeroen.callebaut@fortoelegem.be.
ZONDAG 7 JANUARI 2018 : VLEERMUIZENTELLING 1
In het totaal 1297 exx. geteld. Watervleermuis 494. Baard/Brandt’s vleermuis 109. Franjestaart 465. Ingekorven vleermuis 147. Gewone grootoorvleermuis 7. Gewone dwergvleermuis 10. Ruige dwergvleermuis 1.
Vermeldenswaard : nieuw record voor de ingekorven vleermuis, ruige dwergvleermuis was al jaren niet meer gezien.
VRIJDAG 9 FEBRUARI 2018 : VERSLAG VLEERMUISINVENTARISATIE VRIESELHOF
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) stuurde een verslag over een inventarisatie van de vleermuizen in het Vrieselhof die zij in de zomer van 2017 uitvoerde in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB).
In feite draaide het om 117 ha Vrieselhof + een deel van het buitenglacis van Fort Oelegem en heeft het te maken met een managementplan. Dat voorziet kwaliteitsverbetering van boshabitat, rekening houdend met de vereisten van aan bos verbonden vleermuizen zoals Bechstein’s vleermuis, franjestaart, Brandt’s vleermuis/baardvleermuis en gewone/grijze grootoorvleermuis : stuctuurrijk loofbos met mantels en zomen, dreven, open plekken en voldoende oude bomen met holten en spleten.
De inventarisatie gaf de volgende soorten : gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, kleine dwergvleermuis, laatvlieger, rosse vleermuis, watervleermuis, meervleermuis, franjestaart, baardvleermuis, ingekorven vleermuis en gewone grootoorvleermuis. De zolder van kasteel Vrieselhof herbergt een grootorenkolonie, terwijl de kasteelremise als zomerverblijf fungeert voor gewone dwergvleermuizen.
Gebleken is ook dat de Antitankgracht tussen de Knodbaan en Fort Oelegem een jachtgebied is voor een groot aantal vleermuissoorten : gewone dwergvleermuis, grootoorvleermuis, watervleermuis, laatvlieger, in het najaar ook ruige dwergvleermuis. En op de fortgracht zelf werden geobserveerd : watervleermuis, gewone dwergvleermuis, rosse vleermuis en laatvlieger. Dat laatste wisten we natuurlijk al van onze vleermuizen-infoavonden…
ZONDAG 25 FEBRUARI 2018 : VLEERMUIZENTELLING 2
Totaal 1031 exx. Watervleermuis 304. Baardvleermuis 68. Baard/Brandt’s vleermuis 51, Franjestaart 406. Ingekorven vleermuis 144. Gewone dwergvleermuis 21. Gewone grootoorvleermuis 4.
Weinig verschil voor Baardvleermuis en Ingekorven vleermuis. Een pak minder in de watergangen. Vooral Watervleermuis en Franjestaart verhuisd.
DINSDAG 27 FEBRUARI 2018 : INFOAVOND NATUUR- EN ERFGOED-BEHEERPLAN VRIESELHOF
Er gaat nogal wat ontbost worden en het provinciebestuur wil ook de parking verleggen. GroenRand vindt de compensatie voor die ontbossing ontoereikend en die parkingverlegging naar het centrum toe gaat de natuur verstoren : de huidige parking is geïntegreerd in de natuur, waarom veranderen ?
ZATERDAG 24 MAART 2018 : LENTEVERGADERING WERKGROEP
Voorbereiding bezoeksseizoen 2018.
VRIJDAG 13 APRIL 2018 : NIEUWE GIDS
Kennismaking met en briefing van Guy Hens. Hij wil op 29/4 al komen helpen.
VRIJDAG 20 APRIL 2018 : VLEERMUIZENONDERZOEK
Erik Verreycken van het Constrained Systems Lab (Departement Elektronica-ICT) van de Universiteit Antwerpen doet onderzoek naar akoestische trackingsystemen met focus op het traceren van vleermuizen. Hij stelde zijn ultrasone microfoons ’s avonds op op de fortbrug om zo naar de bijzonder actieve vleermuizen te kunnen ‘luisteren’. Interessant om ook eens te vergelijken met het meer bekende zenderingsonderzoek.
Zaterdag 21 APRIL 2018 : VOORBEREIDINGSWERK
Glenn en Jos maaiden het noordelijke binnenplein en het poternedak. Glenn had tevoren ook de zandtrap naar de soldatentoiletten al voorzien van een degelijke touwleuning.
ZONDAG 29 APRIL 2018 : OPENDEURDAG VANAF 11 U
Ondanks het bewolkte en regenachtige weer een serieuze opkomst : ca 370 bezoekers. Hulp van Jorne, Glenn, Guy en Dennis. Op zaterdag ook hulp van Tim & Co om het hele forteiland bezoeksklaar te krijgen. Interessant : bij de bezoekers was er ook een groep oud-Natuurtweeduizenders o.l.v. Sasja…
ZATERDAG 5 MEI 2018 : BEZOEK AAN FORT WALEM (1878)
Op uitnodiging van Sonia en Jean-Marie en de Heemkundige Kring werden 6 van ons rondgeleid door het grote domein en de fortgebouwen : sommige daarvan, zoals het officierengebouw, hebben gewoon kasteelproporties, het kwam intact uit twee oorlogen en werd in de jaren 1990 door asielzoekers in brand gestoken. We zagen ook de enorme stapels verroeste gasmaskers liggen in de voorgebouwen : de Belgische Staat bestelde er einde de jaren 1930 op kosten van de belastingbetalers twee miljoen van, die moesten zogezegd tegen 38 BEF van toen aan de burgers verkocht worden. En het art-decokruis van Joseph Diongre (Flageygebouw !) dat in 1930 bovenop het hoofdfront werd opgericht, een memoriaal voor de soldaten die nog altijd onder het puin van de ontplofte caponnière liggen. In Walem overwinteren meervleermuizen en ingekorven vleermuizen…
P.S. Op het karton bij elk gasmasker lazen we :
Anti-Gasmasker Type AG.9 voor Passieve Bevolking. Officieel aangenomen door den Bond voor Luchtbescherming (Toelatingen Nrs 172 en 173). Dit gasmasker mag slechts gebruikt worden tegen oorlogsgassen. Het biedt geen bescherming tegen verlichtingsgas (gaz d’eclairage) .Het zou gevaarlijk zijn om het tegen industrieele gassen te gebruiken en in geval van brand. Société Anonyme pour le Commerce et l’Industrie du Caoutchouc “SACIC” ,55 Quai au Bois à brûler, Bruxelles.
ZONDAG 6 MEI 2018 : BEZOEK GIDSEN FORT KESSEL
Grondig bezoek van alle fortruimten. Leerrijke discussies over o.m. de aanpassingen tijdens het zgn. Interbellum.
WOENSDAG 9 MEI 2018 : INTERFEST-BEZOEK
Interfest e.V. (Studienkreis für internationales Festungs-, Militär und Schutzbauwesens) hield op 6-10 mei zijn jaarlijks congres dit jaar te Antwerpen, i.s.m. de Simon Stevinstichting. Op 9 mei was er ’s voormiddags een bezoek aan Fort Oelegem voorzien. Zo’n 35 fortenfreaks uit heel Duitsland (Berlijn, München, Chemnitz, Keulen, Friedrischshafen…) werden opgevangen door Guy en de conservator. Geïnteresseerde en vriendelijke mensen met een gedegen fortenkennis.
ZONDAG 20 MEI 2018 : FORTENGORDELDAG
Deze dag wordt onder stimulans van de provinciediensten een grootschalige gebeurtenis. Fort Oelegem doet al mee van de eerste keer. Op een zonnige dag zorgden Jorne, Glenn, Kevin en Guy van 10 tot na 18 u voor de opvang en de rondleiding van de bezoekende fietsers.
P.S. Glenn zorgde voor deze gelegenheid voor een totale update van de fortverlichting, met energievriendelijkere ledlampen.
ZONDAG 20 MEI 2018 : TOERISME VOOR AUTISME
Sien Depoortere van Toerisme voor Autisme (toerismevoorautisme.be) bezorgde een Visueel Stappenplan om autistische bezoekers het bezoek aan Fort Oelegem wat makkelijker te maken.
ZONDAG 3 JUNI 2018 : OPEN NAMIDDAG
Op deze manier zetten we de (door ANB spijtig genoeg opgegeven) traditie van de Parkdagen voort : een 55 bezoekers. Begeleiding door Jorne, Glenn, Guy en conservator.
ZATERDAG 9 JUNI : DEELNAME AAN STUDIEMOMENT ERFGOED VOORKEMPEN
Erfgoed Voorkempen is een intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst (°2017) die betaald wordt door de Vlaamse overheid en 9 Voorkempense gemeenten. De interesses zijn archeologie, landschappen, vorming en publiekswerking. Dit jaar is het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed en dat heeft Erfgoed Voorkempen 28.000 € euro extra opgebracht. Men wil dat nu optimaal aanwenden en met name het militair erfgoed zou daar mee van moeten profiteren : men wil de verenigingen die op dat vlak actief zijn ondersteunen op communicatiegebied, toeristische producten ontwikkelen, aan educatie en vorming doen (een studiedag in 2019) en een “bunkeradoptieproject” waarmaken. Om dat aan de geïnteresseerden toe te lichten was er een studie-voormiddag in de Oude Pastorij te Essen. We zijn benieuwd.
ZONDAG 10 JUNI : PERSBEZOEK
Mw.Ellie Maerevoet, reporter van Plus Magazine. Rondgeleid door conservator. Het artikel verschijnt in oktober.
DONDERDAG 14 JUNI 2018 : INFODAG BEGELEIDING AUTISTISCHE BEZOEKERS
Bijgewoond door conservator. We gaan proberen enkele raadgevingen in de praktijk te brengen.
VRIJDAG 15 JUNI 2018 : STUDIEDAG OPSCHRIFTEN EN GRAFFITI IN DE ANTWERPSE FORTEN
Bijgewoond door conservator. Drukbijgewoonde en leerrijke bijeenkomst. Enkele contacten gelegd i.v.m. conservering kostbare graffiti.
ZATERDAG 23 JUNI 2018 : KIDS/ROEFELDAG (11U EN 13U30)
2 gidsingen verzorgd door Jorne.
ZATERDAG 23 JUNI 2018 : VLEERMUIZEN-INFOAVOND OM 21U15
Een 25-tal belangstellenden. Briefing door Kevin en Jorne, rondleiding door conservator en Jorne.
ZATERDAG 23 JUNI 2018 : KRAAMKAMER VAN WATERVLEERMUIZENVROUWTJES
Ter gelegenheid van de vleermuizenavond bleek dat we terug een kraamkolonie hebben, deze keer in een schacht van de machinekamer. Tot augustus dus stilte in acht nemen bij het passeren in de poterne-tunnel…
ZATERDAG 30 JUNI 2018 : KENNISMAKING MET LUK MOORKENS
Luk stelde ons voor om een 3D-presentatie over het fort te maken voor de website. Dit spoort op een gelukkige manier met de suggesties die we terzake kregen van de studiegroep Monumenten en Autisme… Luk wou met de voorbereidingen in het fort al begin juli starten.
ZONDAG 8 JULI 2018 : OPEN NAMIDDAG VANAF 13 U
We profiteerden van het stralend zomerweer dat al tijden aanhoudt… Een 80-tal belangstellende fietsers kwamen een kijkje nemen. Rondleidingen door conservator, Jorne, Guy.
DINSDAG 10 JULI 2018 : VERGADERING MET ERFGOED VOORKEMPEN
Samen met Luk had de conservator in het Vrieselhof een onderhoud met Toplina Puttemans van Erfgoed Voorkempen, over de bijstand die we van haar initiatief mogen verwachten bij de organisatie van onze activiteiten : o.m. het 3D-project.
ZATERDAG 21 JULI : FORTGRACHT POPULAIR ZWEMWATER
Het verschroeiend zomerweer maakte de toestroom van zwemmers naar vnl. de voorgracht nog groter dan andere jaren. Maar tegelijk ook de opstapeling van papier, blikjes, sigaretten, hondenpoep. Vrijwilligers die het niet konden aanzien haalden volle winkemkarren met zwerfvuil op, de gemeente wou niet tussenkomen. De zoveelste aanduiding van een decadente, ontregelde maatschappij ?
WOENSDAG 25 JULI 2018 : ZIJTRAP GEBETONNEERD
Door de goede zorgen van Tim geraakte een oud verlangen gerealiseerd : de betonnering van de zijtrap (van de vm.soldatentoiletten naar het zuidelijk dak van de keelkazerne).
DONDERDAG 12 JULI 2018 : VLEERMUIZEN KIJKEN MET TERRA NOVA
ZATERDAG 14 JULI 2018 : VLEERMUIZEN KIJKEN MET TERRA NOVA
DONDERDAG 9 AUGUSTUS : VLEERMUIZEN KIJKEN MET TERRA NOVA
ZATERDAG 11 AUGUSTUS : VLEERMUIZEN KIJKEN MET TERRA NOVA
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 2018 : VLEERMUIZEN-INFOAVOND OM 20 U
Een 45-tal duidelijk erg geïnteresseerde bezoekers w.o. een 10-tal kids. Briefing door Kevin en Jorne, rondleiding door Guy en conservator. Goede vleermuizenobservatie achteraf. Raar : aanval van een vlucht hoornaars op het licht…
ZONDAG 26 AUGUSTUS : FORTENDAG
Dit keer ver van huis in het Naamse, in Fort Saint-Héribert. Jorne en Glen waagden het er niettemin op om daar een eigen info-tentje op te zetten (de geboden faciliteiten waren minimaal) en de WGFO zo te vertegenwoordigen. spijtig dat onze fortmaquette onder het vervoer leed, Glenn beloofde te repareren.
ZONDAG 9 SEPTEMBER 2018 : OPEN MONUMENTDAG VANAF 10 U
Weer een succes in een fort dat door Dave (dave@dfest.be) voorzien was van geapprecieerde sfeereffecten : 384 bezoekers volgens de registratiepapieren, velen uit de regio maar ook uit Nederland en zelfs Polen. Gidsing van de rondleidingen door de conservator, Jorne, Guy en Dries.
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 2018 : VLEERMUIZEN-INFOAVOND OM 19 U
Perfecte vleeravond voor een dertigtal bezoekers : geïnteresseerd publiek, goede presentaties door Kevin (vleermuizen) en Jorne (fort), rondleiding door Guy, drukke vleermuizenbeweging boven de gracht.
ZONDAG 16 SEPTEMBER 2018 : EXCURSIE PR. GROENDOMEINEN “OORLOG IN HET VRIESELHOF” OM 10 U
Wandeling door het Vrieselhof langs de restanten van loopgraven, bomputten en bunkers. Vooraf toelichting bij de vernieling van het kasteel door de fortbemanning in oktober 1914. Ook even halt gehouden bij het fort, daarna terug langs het Schijn en het blauwgrasland. Nagepraat bij de koffie in de kasteelhall.
VRIJDAG 5 OKTOBER 2018 : NIEUWE GIDS
Kennismaking met en briefing van Ludo Verwulgen, aspirant natuurgids.
DONDERDAG 18 OKTOBER 2018 : FLUXYS-DAG
Een team Fluxys-sympathisanten kwam professionele outdoorshulp bieden bij enkele aanslepende problemen waar ons vrijwilligersgroepje geen raad mee wist : de kaduke voorbrug, de niet voldoende beveiligde ramen van het zuidelijke straatgebouw, de door vandalen tijdens de zomer vernielde reling op de dakrand van het hoofdgebouw. Indrukwekkend en hoogst gewaardeerd !
DONDERDAG 22 NOVEMBER 2018 : NIEUWE KANDIDAAT-HELPERS
Kennismaking/Gesprek met Kattie, kandidaat administratieve hulp en Ludo, kandidaat natuurgids.
ZONDAG 9 DECEMBER 2018 : LOOPGRAVEN- EN BUNKERSWANDELING MASTENBOS KAPELLEN OM 13 U
ZONDAG 9 JANUARI 2019 : VLEERMUIZENTELLING 1
ZONDAG 24 FEBRUARI 2019 : VLEERMUIZENTELLING 2