Milieu

Keywords : Een nieuw milieuprobleem, Afval, Agro-Industrie, Hoogspanningsmasten, Huishouden, Kernenergie, Klimaatverandering, Leefomgeving, Luchtvaart, Permafrost, Plastic/Microplastics, IJskastenrecyclage, SUV’s, Onze Veeboeren, Verstening, Vlees, Voedselgesjoemel,Voedselverspilling

 

EEN NIEUW SERIEUS MILIEUPROBLEEM : OPKOMENDE (ORGANISCHE MICRO) VERONTREINIGING

Via o.m. rioolzuiveringsinstallaties dringen nieuwe chemicaliën (resten van medicijnen, synthetische of natuurlijke hormonen, persoonlijke verzorgingsproducten en industriële chemicaliën) ons aquatisch milieu binnen. De kwaliteit van oppervlakte- en grondwater komt onder grote druk. Momenteel houdt de afvalwaterzuivering de verspreiding van antibiotica-resistentie niet volledig tegen.

Men noemt die stoffen in de bodem en in het grondwater die nog niet standaard gemeten worden “emerging contaminants” of “contaminants of emerging concern” . De onvolledige kennis erover zorgt voor onzekerheid (o.m. op het vlak van volksgezondheid) en onduidelijkheid over hoe ermee om te gaan.

Door de politiekers die er helemaal niets van snappen (cfr het gestuntel van milieuminister Van den Heuvel in de betrokken Vlaamse Parlementscommissie) wordt in dit verband op OVAM gerekend en die maatschappij publiceerde onlangs een witboek “Challenges for Emerging Soil Contaminant governance & policy (ovamenglish.be/ emconsoil). Wat de politiekers zelf betreft : aan een aanpassing van de bodemwetgeving wordt alsnog niet gedacht en een vraag om verbod op nieuwe persistente organische polluenten (POPs) wordt geantwoord dat Vlaanderen niet bevoegd is. So …

EEN ARCHITECT OVER AFVAL

Marc Dubois (68) is architectuurdocent aan 3 uniefs, hij ijvert voor een opwaardering van de Vlaamse architectuur (al dat gemeenschapsgeld dat gestoken wordt in gebouwen die het niet waard zijn…), hij kreeg de Ultima Architectuurprijs en hij stond in Knack Weekend van 8 mei :

Dat mensen hun individuele verantwoordelijkheid ontlopen, is een groot probleem van deze tijd. Als ik op tv zie dat koeien aluminiumstukken in hun maag krijgen en daardoor sterven, omdat mensen hun lege blikjes in de wei gooien, als je ziet hoeveel rotzooi mensen achterlaten bij het parcours van de Ronde van Vlaanderen : dat is beschamend ! We kunnen betogen voor het klimaat, maar je staat tegelijk best stil bij je persoonlijke bijdrage tot de vervuiling. Het gemak waarmee gebouwen afgebroken worden stoort mij ook. Dat is evengoed een vorm van pollutie. Als je iets nieuws in de plaats zet, dan heeft dat uiteraard een impact op het milieu en de CO2-uitstoot. We moeten nadenken over zwaardere inspanningen om de recyclage te verbeteren…

DE BIDON-AFVAL VAN DE TOUR DE FRANCE

Niet alleen Vlaanderen’s Mooiste veroorzaakt jaarlijks een afvalberg, de Tour de France overtreft hier zelfs. De ecologische voetafdruk van de grootste wielerwedstrijd ter wereld is al op zichzelf indrukwekkend. In het zog van de renners en hun bussen en volgauto’s rijdt een enorm konvooi : 180 vrachtwagens met podia en paviljoenen, 120 trucks met techniek voor uitzendingen, 160 voertuigen in de reclamekaravaan en een stoet van 2000 journalisten, cameraploegen en fotografen leggen duizenden kilometers af doorheen Frankrijk. En in de lucht cirkelt nog een vloot helicopters. Een veelvoud aan averij voor het milieu wordt verder veroorzaakt door de tonnen afval die de toeschouwers overal achterlaten. Maar een gezichtsbepalend element van die vervuilende Tour is de “bidon”. Her en der registreren de camera’s drinkbussen die het luchtruim kiezen als het peloton passeert. Er gaan per renner zo’n 3 halveliters aan water en sportdrank in een uur doorheen ! Koersorganisator ASO en de internationale wielerfederatie UCI hebben weliswaar boetes ingesteld. Wie een bidon dumpt waar geen publiek staat riskeert minstens 180 euro. En wie dat op een gevaarlijke manier doet kan rekenen op een viervoud. “Men wil ecologisch koersen”, luidt het. Het ontmoet alvast begrip bij de meeste renners en ploegleiders. Behalve bij Team Ineos van 2019-winnaar Egan Bernal . Die ploeg kreeg meerdere sancties voor het ongeoorloofd weggooien van bidons, o.m. door 2018-winnaar Geraint Thomas.

FESTIVALS : DUURZAME BEKERS

Jarenlang is er milieukritiek geweest op de festivals omwille van de onvoorstelbare afvaltoestanden. Nu beginnen ze stilaan bij te draaien. Publieke sorteerketen in Dour, menu’s van voedseloverschotten bij Paradise City, urine werd drinkwater in Dranouter… Pionierwerk werd hier gepresteerd door Jeroen Vereecke van Boomtown op de Kouter tijdens de Gentse Feesten. Zijn herbruikbare bekers-initiatief wordt de norm vanaf 2020. De man moest er wel veel tegenkanting voor overwinnen, vooral vanwege de leveranciers van wegwerpflesjes. Die worden zelfs in Gent ontzien door de politiekers, die de mensen wijsmaken dat er geen probleem is zolang je petflessen in de juiste vuilnisbak gooit. Gelukkig begint de publieke opinie ook wat te keren in de richting van afvalpreventie en duurzaamheid. Maar er valt nog veel te doen…

AGRO-INDUSTRIE : MEGASTALLEN IN OPMARS

Anno 2015 waren er in Vlaanderen 452 landbouwbedrijven met min. 3000 varkens. In tien jaar tijd is het gemiddeld aantal dieren in zulk varkensbedrijf met 47% gestegen. Voor pluimveebedrijven is dat zelfs 64 %. Die grotere bedrijven hebben nog forse uitbreidingsplannen, er is een schaalvergroting aan de gang. In de Kempen met de regio Hoogstraten-Merksplas, in West-Vlaanderen en Limburg rukken de “megastallen” op, zoals in de Nederlandse provincies Noord-Brabant, Limburg, Gelderland en Flevoland. Bij ons wordt overigens vaak gewerkt met Nederlands geld en Vlaamse uitbaters voor de Nederlandse agro-industrie : in Nederland worden de regels rond milieu en dierenwelzijn steeds strenger. Zo’n megastal is een enorme betonneringsingreep in het open landschap en dan zijn er ook nog de milieu-effecten, de overlast van het mestoverschot en de gevolgen voor de volksgezondheid, met gevaarlijke piekconcentraties van ammoniak en fijnstof in de lucht om van de geur nog te zwijgen. Hoogstraten is zo in Vlaanderen de recordhouder qua ammoniak-uitstoot geworden. Dierenrechtenorganisatie Animal Rights kloeg begin 2019 de horror-leefcondities van 290.000 (!) gestresseerde leghennen aan in de dubbele megastal van reuze-eierenproducent Lokip te Merksplas, in zgn. verrijkte kooien. Het bedrijf haalt in feite het onderste uit de kan binnen de bestaande, onvoldoende regelgeving (weer een blaam voor de onbekwame, verantwoordelijke minister Ben Weyts, N-VA). Het is dan ook niet voor niets dat alvast omwonenden zich grote zorgen maken en dat ze waar mogelijk de vergunningsaanvraag voor een megastal met alle middelen aanvechten.

P.S. Zie ook de studie die de Greenpeace European Unit hierover deed maken, Feeding the Problem – The dangerous intensification of animal farming in Europe (February 2019) . In dit land zijn er nu al 4120 megastallen op een totaal van 28.730 boerderijen, bijna 3/4 van ons varkensvlees en pluimvee is daarvan afkomstig. Ze profiteren volop van Europese landbouwsubsidies, terwijl ze eigen financiële draagkracht genoeg hebben.

HOOGSPANNINGSMASTEN EN KINDERLEUKEMIE

Met verwijzing naar experten van de KU Leuven en de Universiteit Utrecht geeft Knack van 12 juni 2019 nog eens aan dat er een statistisch verband bestaat tussen het dicht bij een hoogspanningsmast leven en het voorkomen van kinderleukemie bij zeer jonge kinderen : die hebben dubbel zoveel kans om leukemie te krijgen. Voor een verhoogde blootstelling moet je onder de hoogspanningslijn wonen of op minder dan 100 meter afstand. Een biologische verklaring is er (nog) niet.

HUISHOUDEN : DON’T OVERWASH

We wassen onze kleren te vaak. Wassen vergroot de ecologische voetafdruk door het water- en energieverbruik en door milieuonvriendelijk wasmiddel dat in de riool belandt.Hang je kleren beter een uurtje buiten of steek ze in de diepvries (bacteriën dood = zweetgeur weg). Of was op een andere manier. Er zijn tegenwoordig een hoop ecologische alternatieven voor de supermarktwasproducten. Zoals het Nederlands merk Seepje (www.seepje.nl) dat zeep maakt van speciale fruitschillen uit de Himalaya. En er bestaan ecologische wasbollen die 100 wasbeurten meegaan en die vervolgens hervuld kunnen worden. Van 100 gesproken : Wool & Prince (woolandprince.com) verkoopt hemden van merinowol die je maar 3 x per jaar moet wassen, die je 100 dagen kan dragen. De haren van een merinoschaap zijn dunner en zachter. als je er een stof van weeft is die licht en ademend, warm in de winter en fris in de zomer. Omdat de vezels minder gauw breken gaat een wollen hemd tot 6 x langer mee dan een katoenen exemplaar. Het kost wel 140 € en je kan het voorlopig niet in wit krijgen . Merinowol is ook het geheim van het schoenenmerk Allbirds. Hun sneakers van wol stinken nooit.

Bron : Knack Weekend, 2 oktober 2019.

KERNCENTRALES OPEN HOUDEN ?

De klimaatmarsen en de bosbrossers maakten zoals verwacht ook onze kernenergiekampioenen wakker, als De Wever, Wollants en Gryffroy van de N-VA, maar ook van andere partijen (De Crem, CD&V) plus akolieten die zo graag wat meer bekendheid willen krijgen. Bij hun pleidooiherhalingen voor kernenergie en kerncentrales gaan die er wel weer met vuile voeten door. Ze durven stellen dat kernenergie de veiligste technologie ooit is en dat kernrampen nauwelijks slachtoffers maken. Even oneerlijk als de asbest-goedpraters : pas nu worden de kanker-effecten van de Tsjernobylramp bvb duidelijk. En dan hebben we het nog niet over de afwijkingen die door de straling worden doorgegeven aan volgende generaties. Het CO2-argument is van hetzelfde allooi : kerncentrales geven inderdaad geen CO2-uitstoot, maar de radioactieve stoffen die door het gebruik van kernenergie in de natuur (tot de zee toe) terechtkwamen en komen zijn een reuzegroot probleem voor vandaag en voor een onvoorstelbare tijdsperiode na ons. De Wever & Co willen niettemin de kerncentrales langer openhouden en ze zijn daarbij bewust blind voor het bewezen feit dat onze kernreactoren niet meer in goede staat zijn, ze zijn nooit gebouwd om zo lang operationeel te blijven. Overigens liggen de risico’s nog veel meer bij de koelsystemen dan bij die reactoren. Kerncentrales zoals Doel, midden in een dichtbevolkte 20 km-perimeter gebouwd, betekenen gewoon een gevaar voor 1,5 miljoen mensen die op de dag dat het misgaat als ratten in de val zullen zitten. Het is ongelofelijk dat poltiekers als de genoemden daar zomaar aan voorbijgaan. Op D-Day zullen zij natuurlijk met hun helicopters en security de dans ontspringen, maar hun te goedgelovige kiezers en de anderen…

Bron : Tijd kopen door kerncentrales open te houden is tijd verliezen, bijdrage van drs. Siegfried Evens op www.knack.be/nieuws, 18 februari 2019.

KERNCENTRALES : NIET ALLEEN GEVAARLIJK MAAR OOK VEEL TE DUUR

Kernenergie is nergens op de wereld ooit winstgevend geweest en dit zal in de toekomst zo blijven. Het blijkt nog eens uit onderzoek van de gereputeerde Duitse economische denktank DIW (Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung), die 674 gebouwde kerncentrales doorlichtte. Of een en ander ook kan doordringen tot het brein van mensen als De Wever die om duistere redenen toch aan kernenergie blijven denken ?

Het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek wijst er op dat geen van de kerncentrales die tussen 1951 en 2017 wereldwijd verrezen zonder forse overheidssubsidies tot stand zou kunnen gekomen zijn. Ze zijn allemaal verlieslatend. Op een 40-jarige levensduur draait zo’n centrale gemiddeld 5 miljard euro aan rode cijfers ! En dat is exclusief latere ontmantelingskosten van de centrale plus het langdurige opslaan van nucleair afval.

Nucleaire energie is nooit ontwikkeld met het doel om op commerciële basis stroom te genereren, vertellen ze bij het DIW. Geen enkel energiedbedrijf ziet dan ook brood in het bouwen van nieuwe centrales. Die zijn sinds 1960 bovendien alleen maar duurder geworden.

Het gebrek aan economische efficiëntie gaat overigens hand in hand met een hoog risico. Daarom is kernenergie, ook al is nucleaire stroom CO2-uitstootvrij, geen oplossing voor profijtelijke, klimaatvriendelijke en duurzame energie in de toekomst. Om de klimaatdoelen te halen moeten we echt over op andere vormen van energie…

Lit. Christian von Hirschhausen cs. Zu teuer und gefährlich : Atomkraft ist keine Option für eine klimafreundliche Energieversorgung. DIW Wochenbericht 30/2019 , S.511-520.

BELGIË EN DE EUROPESE KLIMAATDOELSTELLINGEN

Al meer dan 30 jaar wordt er ook in dit land gewaarschuwd voor de klimaatverandering, maar de politiekers verroeren nauwelijks een vin. Eerder zijn ze nog contraproductief : we zijn de beschamende tonelen van elkaar t.g.v. klimaatconferenties bekampende of gewoon verstek gevende milieuministers (4!) nog niet vergeten, evenmin als het arrogante cynisme dat aan de dag werd gelegd t.a.v. de ongeruste klimaatbrossers. Voor onze soort van politiekers telt alleen de korte termijn (= hun herverkiezing) en dus laten ze hun luie slaap niet voor het risico dat de komende generaties tegen het einde van de 2000-jaren met een 3 à 6°C gestegen wereldtemperatuur zitten en alle gevolgen vandien.

Aan tekenen aan de wand en herhaalde waarschuwingen door verstandiger mensen ontbreekt het nochtans niet.

Midden juni liet de Europese Commissie weten dat het Belgische energie- en klimaatplan (met de maatregelen om de klimaatdoelen voor 2030 te halen) volstrekt niet voldoet. Wanneer de politiekers en hun ambtenaren zo blijven voortdoen halen we niet alleen de Europese klimaatdoelen voor 2020 niet , maar evenmin deze voor 2030. Het Belgische plan volstaat niet eens om de helft van het Europese streefdoel (35% minder CO2-uitstoot) te halen. Ter vergelijking : met hun eigen plan zijn de Nederlanders amper 5 % verwijderd van hun 2030-doel. België is één van de slechtst presterende EU-landen op het vlak van klimaat.

En ook op 19 juni gaf een studie van de Boston Consulting Group (één van de grootste consultancybedrijven), besteld door het VBO, aan dat er maar liefst 18 à 26 miljard euro’s nodig zullen zijn om voornoemde klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen. Vertel dat ook aan onze politiekers (incl. de journalist die N-VA-minister van Financiën werd) , die al met een tekort van meer dan 10 miljard zitten, terwijl hun Nederlandse collega’s m.d. 10 miljard overschot wisten te realiseren…

P.S. Tegen 2050 hoopt Europa klimaatneutraal te zijn. Maar daar wordt evengoed tegenwerk tegen gegeven : door Polen en Tsjechië, ook weinig milieubekommerde landen met veel vervuilende industrie.

LEEFOMGEVINGSONDERZOEK

Sinds 2001 doet het Vlaams Departement Omgeving onderzoek naar diverse vormen van milieuhinder hier te lande. Het rapport over 2018 vertelt dat 29% van de Vlamingen zich gehinderd voelt door geluid, 15% door geur en 7% door licht. Concreet gaat het inzake geluidshinder vooral om het straatverkeer. Geurhinder wordt minder ervaren, uitgezonderd de rook uit schoorstenen. Wat betreft de lichtvervuiling tonen de resultaten van de schriftelijke enquête een toename van hinder van verlichting van gemeente- en gewestwegen, terwijl de verlichting van de autowegen minder als bron van lichthinder wordt vermeld. Het draagvlak om de lichten op onze wegen te doven groeit hoe dan ook : nog maar 29% vindt dat de wegen altijd verlicht moeten zijn als het donker is, een meerderheid van 59% vindt het belangrijk dat de nachtelijke hemel donker is. Qua respons van de ‘overheid’ stelt het Agentschap Wegen en Verkeer terzake dat ze ‘de verlichting ’s nachts zo veel als mogelijk uitdoen’…

www.masresearch.be : Schtiftelijke enquête ter bepaling van het percentage gehinderden door geur, geluid en licht in Vlaanderen

LUCHTVAART : NOOIT GROEN VLIEGEN ?

UItgerekend de dag na de speciale Klimaattop van de VN te New York startte op dinsdag 24 september 2019 te Montréal, Canada, de driejaarlijkse Assembly van de Internationale Burgerluchtvaart Organisatie ofte ICAO (°1947, 193 state members), een VN-agentschap. Er wordt daar natuurlijk ook gepraat over het klimaat. Maar hoe ? De luchtvaart is net als de scheepvaart niet opgenomen in het klimaatverdrag van Parijs. De luchtvaartsector, die elk jaar met 3,5 % groeit en die gedomineerd wordt door de luchtvaartindustrie, mag zijn eigen regels maken. Binnen afzienbare tijd gaat ie verantwoordelijk zijn voor 1/4 van de broeikasgassenuitstoot en hij is niet van plan om die te reduceren. Integendeel : er worden allerlei slinkse wegen gezocht om nog te kunnen groeien…

PERMAFROST EN CO2

In Nature Communications verscheen in januari 2019 een wereldwijde studie op basis van 123 boringen in de poolgebieden en bergketens in Europa en Centraal-Azië, uitgevoerd tussen 2007 en 2016. Die tonen een gestage stijging van de gemiddelde temperatuur van de permafrost (de bevroren grond in de poolgebieden en bergketens) in die periode met 0,3 °C. Die opwarming is zorgwekkend, want de permafrost bevat grote hoeveelheden CO2 en methaan, die bij vrijkomen de klimaatverandering verder kunnen aanzwengelen.

Lit. Boris K. Biskaborn et al. Permafrost is warming at a global scale. Nature Communications 10, Article 264 (2019). Zie https:// doi.org/10.1038/s41467-018-08240-4.

MICROPLASTICS : GEMIDDELD KRIJGEN WE ELKE WEEK HET GEWICHT VAN EEN KREDIETKAART BINNEN !

Er belandt elk jaar 9 miljard kilo plastic in zee. Maar plasticvervuiling gaat verder dan de verontreiniging van de wereldzeeën en het zeeleven. Alle mensen zijn er evengoed slachtoffer van. Er is daarom meer en meer te doen over de plastic die we binnenkrijgen.

In het tijdschrift Environmental Science and Technology werd begin juni 2019 door Canadese onderzoekers gerapporteerd over een review van 26 studies over de consumptie van microplastics.

By the way : onder microplastics worden fragmenten verstaan die kleiner zijn dan 5 mm en die vaak alleen nog onder een microscoop zichtbaar zijn. Ze kunnen afkomstig zijn uit cosmeticaproducten als tandpasta en scrubs, maar het kan ook gaan om vezels die bij het wassen uit synthetische kledij vrijkomen en uiteindelijk in de voedselketen geraken. Ze kunnen verder afkomstig zijn van slijtage van autobanden of het uiteenvallen van stukken plasticafval door golfslag en fotochemische processen.

Voornoemd tijdschriftartikel schatte dat mensen jaarlijks tussen de 39.000 en 52.000 stukjes microplastic binnenkrijgen via bier, tafelzout, zeevruchten, suiker, alcohol en honing (meest “rauw” gegeten, niet verpakt in plastic !). Dit onderzoek naar microplastics in ons voedsel bestrijkt dus wat betreft calorieën slechts 15% van al het voedsel dat een mens gemiddeld opeet. Ook werd onderzocht de hoeveelheid microplastic in drinkwater en lucht. Mensen die gebotteld water drinken krijgen zo 90.000 plasticdeeltjes extra binnen. En als je rekening houdt met de hoeveelheid die we inademen worden die 39.000-52.000 ruim 72.000. Je krijgt meer plastic binnen door het inademenen van stofdeeltjes dan door het eten van schaaldieren…

Op 12 juni 2019 bracht het Wereldnatuurfonds (WWF) ook een overzichtsstudie uit van m.d. 50 studies, door onderzoekers van de unief van Newcastle, Australië : gefocust op de consumptie van weerom schaal- en schelpdieren, honing, bier, zout en flessenwater – producten waarvan bekend is dat ze veel microplastics bevatten. De conclusie van deze studie : jaarlijks werkt een mens gemiddeld zo’n 100.000 deeltjes plastic naar binnen. Dat betekent volgens de onderzoekers een kwart kilo per jaar of 21 gram per maand of 5 gram per week : het gewicht van een kredietkaart.

Al bij al liggen beide studies in lijn met elkaar : 104.000 deeltjes volgens Newcastle, 140.000 volgens de Canadezen, die niet omrekenden naar gewichten. Hoe dan ook is deze ophoping van microplastics in ons lichaam uiteindelijk schadelijk : alvast voor ons immuunsysteem en de balans van onze darmflora. Nogal wat plastic is gemaakt van o.m. chloor en het kan ook andere giftige bestanddelen bevatten, terwijl weer andere plastic bacteriën en parasieten aan zich kan binden…

Lit. Kieran D. Cox (k.cox@uvic.ca) cs, Human Consumption of Microplastics. Environ. Sci.Technol.2019, 53, 12, 7068-7074 : June 5, 2019. Zie https: //doi.org/10.1031/acs.est.9b01517

Dalberg Advisors, Wynand de Wit and Nathan Bigaud, No plastic in nature : assessing plastic ingestion from nature to people. Uitg.WWF, Gland, 2019.

MICROPLASTICS OOK IN HET NOORDPOOLIJS

Een Amerikaanse ijsbreker-expeditie in de North West Passage in augustus 2019 bevestigde nog eens wat andere onderzoeken in vorige jaren al hadden aangetoond : ook het ijs van de Noordpool is vergeven van microplastics. Een liter zee-ijs blijkt eventjes 12.000 stukken te bevatten. Het is allemaal even schokkend als de vondst van hetzelfde spul in de Marianentrog (Stille Oceaan, de diepste plaats op aarde), eerder dit jaar.

Lit. Ilka Peeken cs. Arctic sea ice is an important temporal sink and mean of transport for microplastics. Nature Communications 9, Article 1505 (2018). Zie https://doi.org/10.1038/s41467-018-03825-5

Melanie Bergmann cs. White and wonderful ? Microplastics prevail in snow from the Alps to the Arctic. Science Advances 14 Aug. 2019 : Vol 5, n° 8, eaax11567. DOI : 10.1126/dciadv.aax1157

STOP MET PLASTIC : ACTIE VAN NATIONAL GEOGRAPHIC

Ook National Geographic maakt er zich zorgen over dat elk stuk plastic dat ooit gemaakt werd zich nog altijd op onze planeet bevindt en dat we jaarlijks tienduizenden stukjes microplastic opeten. NG zette daarom juni 2019 in het teken van Stop met Plastic, via de meest bijzondere documentaires over het thema. De bedoeling is om mensen hun eigen Plastic Plan te laten maken en te stoppen met het gebruiken van plastic flesjes, tasjes, rietjes, bestek, bekers en deksels enz

www.nationalgeopgraphic.nl/stopmetplastic

NANOPLASTICS

Onderzoekers van de unief van Lund, Zweden, verzamelden deksels van afhaalkoffiebekers en bootsten het afbraakproces van plastic in de oceaan na. Zo bleek dat microplastics niet het eindstation zijn, plastic kan verkleind worden tot deeltjes op nanoformaat. Nanoplastics zijn slechts enkele miljoenen van een millimeter groot : dat is zo klein dat ze gemakkelijk in ons lichaam, bvb onze longen, terecht kunnen komen en in dat van andere dieren en evengoed in ons eten.

Lit. Mikael T. Ekvall et al. Nanoplastics formed during the mechanical breakdown of daily-use poystyrene products. Nanoscale Advances, 04 Dec 2018. DOI : 10.1039/c8na00210j

RECYCLAGE : IJSKASTEN

De Igean-Afvalkrant signaleert dat er jaarlijks zowat 226.500 koelkasten uit het recyclagecircuit verdwijnen. Het slecht recycleren van een koelkast is gelijk aan de CO2-uitstoot van een wagen die 27.500 km rijdt. Sommige mensen lijken hun koelkast zomaar aan iedereen mee te geven…

www.vermistekoelkasten.be

SUV’S EN CO2

Nogal wat SUV’s zijn salariswagens. Ze zijn slecht voor de economie en het milieu. Toch wringen Bart De Wever en zijn N-VA zich in alle bochten om dat funeste systeem overeind te houden. Als een partij die duidelijk niet om het milieu geeft staat de N-VA dan ook niet stil bij het feit dat SUV’s de voorbije 10 jaar de op 1 na belangrijkste oorzaak waren voor de toename van CO2-emissies in de wereld : na de energiesector maar voor de zware industie, zware vrachtvoertuigen of luchtvaart. SUV’s waren de laatste jaren goed voor meer dan 40% van de autoverkoop in de wereld (in 2010 : 18%). Vandaag rijden er 200 miljoen SUV’s in die wereld (in 2010 : 35 miljoen). Omdat een SUV zwaarder en minder aëroduynamisch is verbruikt die zowat een kwaet meer t.o.v. een gemiddelde personenwagen. Over de toename van de verkeersdoden door SUV’s zwijgen we dan nog…

Bron : International Energy Agency, World Energy Outlook 2019

ONZE VEEBOEREN GELINKT AAN DE AMAZONEBRAND

Onze ontspoorde varkens- en kippenboeren voeren hun veevoeder massaal in uit Brazilië. Het gaat om sojaschroot, een bijproduct van de sojabonenteelt. Voor de productie van 1 kilogram varkensvlees is ongeveer 860 gram sojaschroot nodig, voor 1 kilo kippenvlees 670 gram, voor 1 kilo eieren 640 gram, voor 1 kilo rundsvlees 443 gram. Elk jaar worden zo bij ons 2,5 miljoen tonnen soja binnengehaald. Het landbouwareaal dat nodig is om die sojavraag te voldoen is de laatste 4 jaar met 80% toegenomen toegenomen tot een gebied dat 90% van de oppervlakte van België beslaat. Zoals geweten zijn er sinds begin 2019 al meer dan 85.000 (!) branden gedetecteerd in Brazilië, waarvan ca.44.000 in het Amazonewoud en ca.26.000 in de Cerrado, een tropisch savannegebied dat grenst aan de Amazone en dat ook cruciaal is voor de biodiversiteit.

Bron : Sébastien Snoeck, landbouwexpert Greenpeace Belgium, rapport voorgesteld op 30 augustus 2019.

VERSTENING : ONTHARDEN !

Veel milieubewuste mensen zien met lede ogen de “verstening” om zich heen grijpen. Ze willen daar iets aan doen. In het Antwerpse maken ze dan best eens kennis met het project “Gruunrant Onthardt”, om de versteende ruimte ten N.O. van de stad op te breken en om iedereen te inspireren en aan te zetten om hetzelfde te doen. Als jij een plek op het oog hebt die je graag zelf wil ontharden : www.gruunrant.org/gruunrant-onthardt.html

VLEES : KLIMAAT REDDEN DOOR GEEN KOEIEN MEER TE ETEN

Over de omstreden vleespropagandacampagne van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) : zie deze Nieuwsbrief 2019, rubriek Wereld, Vlaanderen.

De productie van vlees en zuivel trekt een zware wissel op milieu en klimaat. Bij het houden van runderen komen CO2 en methaan vrij, broeikasgassen die mee verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde : de wereldwijde veehouderij (er zijn 1,5 miljard koeien op deze planeet) zorgt voor 14,5 % van alle broeikasgassenuitstoot, zoveel als alle transport bij elkaar. De vee-industrie verbruikt verder een enorme hoeveelheid voedsel, wat de ‘carbon footprint’ van dierlijke producten nog vergroot, om te zwijgen van de watervoetafdruk : 15.500 liter water voor 1 kilo rundsvlees ! En tenslotte is de totale oppervlakte die op de wereld wordt gebruikt om runderen te houden zo groot als Noord- en Zuid-Amerika samen. Als we 1/3 van die ruimte teruggeven aan de natuur kan er 10 miljoen km² bos bijkomen, zowat de oppervlakte van Europa. Het echt nodige afbouwen van de veestapel kan dus een stevig effect hebben.

VOEDSELGESJOEMEL : ANTIBIOTICAKIPPEN

Bij het vlees waarmee gesjoemeld wordt staat kippenvlees wel vooraan. Dat komt o.m. door de enorme schaal en de snelheid waarmee kuikens grootgebracht worden : 70.000 in één stal (koppel noemen ze dat) en 6 weken zijn geen uitzondering. Die kuikens hebben in de stal nauwelijks beweegruimte en eten elkaars uitwerpselen op. Gevolg : allerlei ziektes die de kippenboer probeert te bestrijden met antibiotica tegen bacteriën en coccidiostatica tegen coccidiose, een parasitaire infectie. Ook de coccidiostatica zijn eigenlijk antibiotica (cfr.de Alliance to Save Our Antibiotics) , maar hier speelt de hypocrisie van onze politiekers en ambtenaren : de coccidiostatica noemen ze additieven die vrij bij het mengvoer mogen gemengd worden en die de supermarkten-consument dus bij het verorberen van de kippen binnenkrijgt… Het voedselkritische Nederlandse tv-programma Keuringsdienst van Waarde deed onderzoek naar de antibiotica in kippen en in zgn. antibioticavrije kippen zoals de Tante Doorkippen. Daarbij bleek dat zelfs antibioticavrije kippen niet zonder cocciciostatica grootgebracht geraken, zelfs al halveert de kippenboer zijn pluimveepopulatie en geeft hij die populatie weken meer om te ontwikkelen…

VOEDSELVERSPILLING : FOODWASTE-MONITOR

Meer en meer mensen egeren zich aan voedselverspilling. Wereldwijd wordt die becijferd op 30% van het geproduceerde voedsel. Bij ons doet alvast de horeca-sector zich negatief opmerken, zeker de buffetresto’s en de buffetten in de hotels : tot 40% van het opgediende voedsel blijft over. De Nederlandse start-up Zero Foodwaste experimenteert daarom met Foodwaste-monitors boven de gft-containers met een zelflerend beeldherkenningsprogramma. Dat wees al uit dat zo’n buffetrestaurant per maand tegen de 9000 € aan voedsel weggooit. Data-analyse zou dus moeten kunnen leiden tot bijsturing in aankoop en aanbod. Zero-foodwaste maakt zich sterk om binnen 5 jaar 15 à 20 miljoen kilo verspilling te voorkomen op de ruim 1,6 miljard voedsel die in Nederland jaarlijks wordt weggegooid. Ook in Vlaanderen bestaat er een zero foodwaste streven om de voedselverliezen tegen 2020 te verminderen met 15% en tegen 2030 met 30% (Zero Foodwaste Flanders-project : tot einde 2019), maar het blijft alsnog precies beperkt tot dure websites en door de overheid gesubsidieerd papierwerk en dito studiedagen…

zero-foodwaste.nl/zerofoodwaste.vlaanderen