Bijzonder : in Nederland weet milieustrijder Johan Vollenbroek zo goed als op zijn eentje duizenden onverantwoorde en meest natuurschadelijke vergunningsaanvragen voor stikstofuitstoot te stoppen; de grote natuurorganisatie Natuurmonumenten keek ondertussen de andere kant uit (waarom ?) en industrieboeren reageren woest met tractorterrorisme…
AFRIKA : PLASTICVERBOD
Bijna de helft van dat continent is nu verboden terrein voor plastic zakken. Twee redenen. De huisvuilophaling is in Afrika maar minimaal georganiseerd, waardoor het plasticprobleem goed zichtbaar is. Er is ook geen tegenlobby : er zijn amper plasticproducenten in Afrika.
ANTWERPEN : DE WEVER, RED DE STADSPARKVIJVER ?
In heel Vlaanderen zakt het grondwaterpeil. Ook in Antwerpen : vooral door grote bouwwerken die massaal grondwater afvoeren naar de rioleringen : de voorbije maanden alleen al 2,5 miljard liter kostbaar water … Een van de gevolgen is de droogstand van de Antwerpse stadsparkvijver. Daar hebben nadenkende mensen wel een oplossing voor bedacht : water van de waterbronnen in Antwerpen Noord via een eenvoudige leiding op het hoger gelegen spoor naar de parkvijver leiden. Het voordeel aan dat plan is dat het zogenoemde spooraquaduct niet enkel de parkvijver terug laat vollopen. Het biedt ook mogelijkheden om het bredere waterprobleem aan te pakken waar de binnenstad mee worstelt. Kostprijs : 2 miljoen euro. De vraag is enkel of De Wever & Co mee in het plan willen stappen. Hij en zijn Antwerpse N-VA kwamen zoals geweten een tijd terug in opspraak omwille van bepaalde ‘bouwcontacten’.
P.S. Zie ook de rubriek Natuur/Libellen van deze Nieuwsbrief 2019 ? Laat het lage warme water zonder vissen (die de larven zouden opeten) in de vijver nu uitgerekend de ideale voortplantingsbiotoop zijn gebleken voor de zadellibel ! Einde augustus-begin december vlogen er zo’n 150 exemplaren uit, na 80-100 dagen groei en vervelling. Door het tijdelijk karakter van hun voortplantingsbiotoop is de zadellibel wel continu op zoek naar geschikte leefgebieden. Opdat de situatie te Antwerpen zou kunnen opgevolgd worden zou het water minstens in een deel van de vijver door een dammetje laag moeten kunnen blijven staan…
BIKINI , MARSHALLEILANDEN : STRALING HOGER DAN IN TSJERNOBYL
Boven het atol Bikini, onderdeel van de Marshalleilanden (ex-Duits-Nieuw-Guinea) en sedert WO2 tot 1986 VN-trustschap, hielden de VSA tussen 1946 en 1958 talloze kernproeven met bommen die 1000 x krachtiger waren dan de atoombom op Hiroshima. De gevolgen van die tests laten zich tot vandaag voelen. Bij onderzoek van de Columbia University werd op Bikini een stralingsniveau van 648 millirem per jaar gemeten, veel hoger dan de ‘veilige’ drempel van 100 millirem. Ook op andere eilanden werd een straling gemeten die hoger lag dan deze gemeten in de buurt van Tsjernobyl en Fukushima. De geëvacueerde bevolking zal nog lang op terugkeer kunnen wachten…
BRAZILIË : GEEN MILIEUBELEID MEER
De nieuwe president Jair Bolsonaro heeft enkele maanden na zijn aantreden al 95% van het budget voor milieubescherming doen schrappen. In een land waar bosbeheer superbelangrijk is (Brazilië bestaat nog voor 60% uit regenwoud, waar 900.000 mensen wonen van 300 inheemse stammen) gaat dat bosbeheer, inclusief de afbakening van de gronden van de inheemse bevolking, nu naar het ministerie van Landbouw. Zo is de toekomst van het Amazonewoud en zijn bevolking voortaan in handen van een minister die de ruralistas, de grote agrobedrijven, naar de ogen kijkt. Ook van de bestrijding van de klimaatverandering komt er niet veel meer in huis : zowel het Instituut voor Milieu en Hernieuwbare Natuurlijke Bronnen (de waakhond voor de milieuwetgeving) als het instituut dat via de Parken over de biodiversiteit waakt in de Braziliaanse natuur werden vleugellam gemaakt en de directeursfuncties worden bezet door leden van de militaire politie. Ondertussen slaan wetenschappers alarm over de toestand van het regenwoud . Van het oudste primair regenwoud verdween in 2018 in Brazilë 1,3 miljoen hectare en de grote landbouwbedrijven die Bolsonaro aan de macht hielpen willen het regenwoud nog verder inpalmen.
DUITSLAND : WOLVEN & MILITAIREN, WOLVEN & BOEREN
Sinds de wolf in 1996-2000 in Duitsland opnieuw opdook, stijgt het aantal wolven jaarlijks met 1/3. Nu zouden er 73 roedels zijn, 30 wolvenparen en nog eens 3 alleen rondtrekkende wolven : beduidend veel in de Lausitz, de huidige grensstreek Saksen-Nedersilezië (Polen), ook de initial colonization area. De wolf nestelt vooral op militaire terreinen. Die zijn sterk beveiligd en ze hebben veel bosgrond. Stropers durven er niet binnen en dat is belangrijk : sedert 2000 worden er ook wolven gedood, (schapen)boeren zijn verantwoordelijk voor 80% van de gedode wolven – in 2017 waren er al 472 wolvenaanvallen op boerderijdieren.
Lit. Ilka Reinhardt et al. Military training areas facilitate the recolonization of wolves in Germany. Conservation Letters, 12 February 2019 : https://doi.org/10.1111/conl.12635
DUITSLAND : ROUNDUP KOST BAYER GELD
Bayer verloor midden maart de eerste rechtszaken i.v.m. de onkruidverdelger Roundup. Het product heeft volgens een Amerikaanse rechter de kanker van een gepensioneerde klant veroorzaakt. Het chemiebedrijf zag daarop 6 miljard euro van zijn beurswaarde in rook opgaan. En de kans is serieus dat er nog meer rechtszaken volgen, met grote schadevergoedingen. Midden mei veroordeelde een volksjury in Californië de Duitse chemiereus alvast tot 2 miljard dollar boete omdat ook een Amerikaans landbouwerskoppel door Roundup kanker kreeg…
EUROPEES MILIEU : NOG MAAR 10 JAAR
Een nieuwe grote milieu-analyse van het Europees Milieu Agentschap (EMA) stelt dat Europa binnen de tien jaar diepgaand moet vergroenen, wil het toenemende schade door milieuvervuiling en broeikasuitstoot ontlopen. De snelle aantasting van onze biodiversiteit is catastrofaal, het verlies aan natuurlijk kapitaal is alarmerend. Door het milieubeleid zijn lucht en water wel minder vervuild. Meer dan de helft van het afval wordt gerecycleerd en de energieconsumptie uit hernieuwbare energie is sinds 2005 bijna verdubbeld. Maar in het totaal slaagt Europa in 2020 voor slechts 6 van de 35 milieubeleidsdoelen. De energievraag stijgt opnieuw en het halen van de doelstelling van 40% minder broeikasgasuitstoot tegen 2030 is twijfelachtig : door het toenemend aantal auto’s en het blijven primeren van de fossiele brandstoffen. Het meest alarmerend is het verlies aan biodiversiteit. Slechts 16% van de beschermde habitats en 40% van de beschermde soorten zijn ecologisch gezond. Dat komt omdat vervuiling en klimaatverandering steeds sneller grotere afmetingen aannemen. Ook bestaat niet voor alle problemen beleid of blijven landen in gebreke : door de continue overschrijding van de stikstofdioxidenorm sterven in Vlaanderen nog altijd 9000 mensen per jaar vroegtijdig… Duurzame alternatieven moeten versneld opgebouwd worden. Veel wordt ook verwacht van de Green Deal van de Europese Commissie die van Europa een klimaatneutraal en vervuilingsvrij continent wil maken.
FILIPIJNEN
De Nederlandse ornitholoog Ewoud Horn (59), die in 2012 door terroristen van de organisatie Abu Sayyaf werd gegijzeld blijkt nu gedood te zijn toen de terroristen in een gevecht geraakten met het Filipijnse leger. In Nederland rees er veel kritiek op de politiekers en op de ministers + ambtenaren van Buitenlandse Zaken die zeven jaar lang nauwelijks een vinger uitstaken om Horn vrij te krijgen.
FRANKRIJK : DODE DOLFIJNEN AAN DE ATLANTISCHE KUST
Zoals ook de vorige jaren spoelden begin 2019 weer grote massa’s dode dolfijnen aan aan de Atlantische kust van Frankrijk : zo’n 1100 op 2,5 maand tijd. Meestal waren de vinnen afgesneden. Vermoedelijk zonken nog veel meer dode dieren naar de zeebodem. De verantwoordelijke ? De industriële vissers, die de stikkende dolfijnen gewoon uit hun netten snijden om hun materiaal niet te beschadigen…
Bron : Réseau National Echouages (RNE), Les mortalités de petits cétacés induites par la pêche au large de la côte atlantique française. (www.observatoire-pelagis.cnrs.fr)
FRANKRIJK : NOTRE-DAME & LOOD
Bij de brand van de Parijse Notre-Dame op 15 april is er zo’n 400 ton lood gesmolten. De loodpartikels kwamen neer in de buurt van de kerk maar ze geraakten ook tot 40 km westwaarts van de stad verspreid. Het zal nog maanden duren om de site van de kathedraal veilig te krijgen. Er werden zeilen over het gebouw getrokken om alles weerbestendig te maken. Toch ontstond er einde juli ophef omdat men vindt dat de overheid het loodgevaar (10 x de alarmdrempel) bagatelliseert en zij de mensen niet spoedig genoeg waarschuwde. De milieuvereniging Robin des Bois legde klacht neer. Ondertussen werden enkele vakantiescholen in de omgeving gesloten en de prefect van Ile-de-France deed de herstellingswerken stilleggen om de ‘chantier’ beter te kunnen ‘decontamineren’…
FRIESLAND : HOE DE LJIP REDDEN ?
Het zijn moeilijke tijden voor de ljip (kievit). Van de vroege legsels is niet veel terecht gekomen. De vogel ontbreekt al op grote delen van het boerenland. De boeren zitten in het beklaagdenbankje met hun intensivering. De Bond Friese Vogelwachten (www.bfvw.nl) vraagt zich af hoe de ljip nog gered kan worden. Eigenlijk gaat het om niets anders dan het terugbrengen van het voor hen ideale leefgebied. Er bestaan maatregelen om de grutto (= tastjager) te helpen maar die zijn niet altijd gunstig voor de kievit (= zichtjager). De ljip houdt van zwarte grond of korte vegetatie op een niet te strakke ondergrond en een redelijk hoog waterpeil. In hun reacties pleiten de leden voor o.m. een onmiddellijk verbod op het injecteren van drijfmest en het steeds kapot maken van de grasmat. Ze vragen ook dat het kievitseieren zoeken en rapen op bouwland (maïsland) weer zou toegestaan worden en dat die eieren naar de broedmachine zouden gaan…
HINDOEKOESJ-HIMALAYA (HKH) : SMELTEND IJS BRENGT WATERTOEVOER 1/5 WERELDBEVOLKING IN GEVAAR
Smeltend ijs in het Hindoekoesj-gebergte en de Himalaya bedreigt het leven van 1,5 miljard mensen. Het gaat om een klimaatcrisis op de ‘derde pool’ van de wereld. IJskappen en gletsjers slaan daar water op en geven dat later vrij, maar door de klimaatopwarming dreigt 1/3 van het ijs tegen het einde van de eeuw of nog sneller te verdwijnen. In het bergachtige HKH-gebied (gedeelten van Afghanistan, Pakistan, India, China, Bhutan, Nepal, Myanmar) wonen 250 miljoen mensen. Nog eens 1,65 miljard mensen leven in valleien van rivieren die ontspringen in de HKH : de Indische Ganges, de Chinese Jangtse, de Mekongdelta… Omdat de HKH-regio minder water kan opslaan als ijs moeten die mensen zich wapenen tegen zware overstromingen. En vanaf 2060 slaat volgens wetenschappers droogte toe omdat de aanvoer van smeltwater stokt. Bijna 1,5 miljard mensen zullen hun leven dus anders moeten gaan organiseren. In China anticiperen ze daar al op : op het Tibetaans plateau worden een half miljoen nomaden in ‘ecologische vluchtelingenkampen’ ondergebracht. China (behalve de Ganges ontspringen alle grote rivieren in Azië op Chinees grondgebied) wil ook rivieren omleiden en dat kan politieke spanningen geven met de buurlanden. In de regio gaat er overigens sowieso en al langer energie verloren aan de voortdurende lokale conflicten in Afghanistan, Baluchistan, Kasjmir, Myanmar enz. …
INDIË : 3000 TIJGERS ?
Volgens de Indiase premier Narendra Modi bedroeg het aantal tijgers in het land anno 2018 ca.3000. In 2014 (de cijfers worden om de 4 jaar vrijgegeven) waren dat er nog 2226 en in 2006 amper 1411. Vergelijk met 1947 (onafhankelijkheid van Brits Indië) : 40.000 . Bij de tellingen worden camera traps (83% werd gefotografeerd) en capture-mark-recapture methoden gebruikt. Het WWF komt voor heel Azië op hooguit 4000 voor de 5 soorten die er nu nog zijn.
INDIA : DELHI HAS TURNED INTO A GAS CHAMBER
De luchtkwaliteit in de grote Indische steden is al lange tijd ondermaats. Ook in de hoofdstad New Delhi. Er is sowieso de enorme uitstoot van de fabrieken, het verkeer, de bouw. In november-december krijgt de smog daar een extra-piek doordat boeren in de omliggende staten (Punjab, Haryana) de overblijfselen van hun gewassen in brand steken om de velden vrij te maken. Ook wordt er veel vuurwerk afgestoken tijdens het hindoeïstische Diwalifeest. Maar dit jaar bleek de lucht 9 x meer vervuild dan WHO-normaal : 533 microgram kleine deeltjes per m³ i.p.v. maximaal 25. Ademen staat dan gelijk aan het roken van 10 sigaretten. Daarom werd begin november de medische noodtoestand uitgeroepen, er zijn 5 miljoen maskers uitgedeeld, het autoverkeer werd voor twee weken verminderd en de scholen gingen voor enkele dagen dicht. Of er veel zal veranderen blijft de vraag.
MALEISIË STUURT PLASTICAFVAL TERUG
Maleisië is sinds 2018 de grootste importeur van plasticafval ter wereld nadat China de import ervan stop zette. Er zijn daar veel recyclagefabrieken die zonder de juiste papieren werken. Ze dumpen of verbranden het plasticafval en produceren zo vaak giftige stoffen. Ook blijkt plastic onder valse etiketten binnengesmokkeld te worden. In de vier maanden na de Chinese ban werd uit Groot-Brittannië plots drie keer zoveel afval naar Maleisië geëxporteerd. De Maleisische milieuminister roept alle andere landen op om deze bedrijven goed te onderzoeken voor ze ermee samenwerken. Maleisië heeft alvast 14 landen getraceerd die hun afval terug kunnen verwachten : 3000 ton illegale plasticafval. Vijf Spaanse schepen zijn intussen al teruggestuurd.
P.S. Zoals de Filipijnen eind mei (!) en Indonesië begin juli (!) stuurde ook Cambodja midden juli 1600 ton plasticafval terug. In Zuidoost-Azië is ondertussen een complete industrie ontstaan van onbevoegde recyclingbedrijfjes. De landen hier zijn na China de grootste plasticvervuilers ter wereld. Samen zijn ze verantwoordelijk voor 60% van de plasticsoep in de oceanen…
NEDERLAND : MILIEUSTRIJDER JOHAN VOLLEBROEK STOPT DE STIKSTOFUITSTOOT, NATUURMONUMENTEN ZWIJGT EN DE BOEREN RAZEND
Uit hoofde van Europese afspraken moet de stikstofuitstoot van de veehouderij worden beperkt. Nederland stelde daarom een Programma Aanpak Stikstof (PAS) op, maar dat bleek in strijd met de Europese natuurwetgeving. Tegen duizenden vergunningsaanvragen van veehouders die op basis van dat PAS wilden uitbreiden spande de milieuclub Mobilisation for the Environment (MOB) zaken aan bij de Raad van State. Die raadpleegde het Europese Hof van Justitie te Luxemburg en dat verklaarde het Nederlandse stikstofbeleid inderdaad strijdig met de Europese natuurwetgeving. De Raad van State bepaalde daarop dat de veehouders niet mogen uitbreiden. Een enorme overwinning voor de natuur die grotendeels te danken is aan één man : Johan Vollenbroek, een 70-jarige chemicus en milieuadviseur uit Nijmegen, die 20 jaar geleden voornoemde MOB oprichtte en die sedertdien regelmatig naar de rechter trekt om onterecht gegeven vergunningen te bestrijden : tegen fijnstof, benzeen, stikstofoxiden enz. Tegelijk bestaat er binnen de natuurbeweging veel wrevel over de laksheid van de grote natuurorganisatie Natuurmonumenten. Die keek de andere kant uit en gedoogde het non-beleid van de politiekers, vertikte het zelfs om tussen te komen in de strijd van het kleine MOB tegen de krankzinnig ingewikkelde stikstofregels. Was het omwille van het “ontwikkelingsgeld” dat NM van de overheid krijgt ? (Trouw, 4 november 2019).
P.S. In reactie hierop zetten de Nederlandse boeren midden oktober 2019 het hele land op stelten met hun tractors. Milieuministerin Schouten, boerendochter, krabbelde meteen terug. Toch is het net door dit halfslachtig optreden van politiekers dat Nederland momenteel met de meest negatieve stikstofsituatie van Europa zit (uitstoot-database Edgar). Meer dan 50 jaar geleden werden al de eerste zorgen geuit over de groeiende mestberg en de milieugevolgen van de onverantwoorde schaalvergroting in de landbouw en sprak men reeds van een noodzakelijke halvering. In 1984 verklaarde minister Braks van landbouw : “Er komt geen varken of kip meer bij”. In feite groeide de veestapel tussen 1984 en 1987 met 5 miljoen stuks… In 2001 juichte men dat de milieuproblemen opgelost zouden worden door de uitkoopregeling. Vandaag zijn die problemen er terug van nooit weggeweest, ondanks herhaalde veroordelingen door het Europees Hof. Het blijft duidelijk dat de oplossing bij het dure uitkopen moet gezocht worden : vooral van varkens- en kippenboeren; de melkveehouders met veel grond kunnen overstappen naar kringlooplandbouw.
NEDERLAND : HET JAAR VAN DE WULP, OOK BIJ ONS ?
In Nederland wordt 2019 het Jaar van de Wulp. Omdat de vogel zowel weidevogel als kustvogel is, wordt hij twee keer bedreigd en is er dringend hulp nodig : intensief begraasde weilanden omvormen tot extensief begraasde en wat nattere bvb. Anders worden de wulpen nog meer dan nu verplicht om op akkers te gaan broeden en dat loopt vaak mis. Er broeden nu nog 3900-4800 paren, het wulpenbestand is tussen 1990 en 2015 met 40% afgenomen. Je kan er zien op bvb de rustplaatsen in de Prunjepolder op Schouwen en op de schorren aan de N.O.-kant van Texel. Er overwinteren in Nederland m.d. 200.000 wulpen, sommige jaren passeert de halve wereldpopulatie van de soort er. In Vlaanderen broeden er nog 500 paren, vnl. in de Kempen, maar in de Kalmthoutseheide is de lentetijd met de overal jodelende wulpen ook ver voorbij. Overigens : de Vlaamse overheid betaalde in 2018 zowat 800.000 € aan landbouwers om het maaien van hun grasland uit te stellen of om er minder dieren op te zetten en zo de wulpen te helpen, terwijl de vogels net over de Franse grens mogen afgeschoten worden door jagers (elke winter 7000, dat is zoveel als ons winterbestand). Het afnemen van de bestanden in veel Europese landen wordt o.m. toegeschreven aan een gebrekkige bescherming tijdens de trek tegen die jachtpraktijken…
NEDERLAND : VOLKSVERZET TEGEN ONTBOSSING
Op veel plaatsen in Nederland worden grote stukken bos gekapt : tussen 2013 en 2017 verdwenen ruim 5400 ha, procentueel een sterkere ontbossing dan deze in het Amazonewoud ! Een resultaat van de “maakbaarheid van de natuur”-gedachte, de gedachte dat je het landschap via inrichtingsplannen naar je hand kan zetten : om bvb. het heide-ecosysteem en de variatie in het heidelandschap te herstellen. Maar is dat geen praat van tekentafelhelden met niet zo’n grote garantie op succes ? Volgens het klimaatakkoord moet overigens ook de CO2-uitstoot worden teruggedrongen… Bij de bevolking groeit de weerstand. Eventjes 63 milieuorganisaties eisen dat de bomen met rust gelaten worden. Een apart probleem vormt de groeiende vraag naar hout als biomassa voor energieproductie. Energiecentrales en ketels verbranden grote volumes houtbrokken om elektriciteit en warmte te genereren . Volgens voornoemde milieuorganisaties kiezen bedrijven en overheden onterecht voor vervanging van aardgas en steenkool door houtstook. Beter ware het huizen over te laten schakelen op echt duurzame energie zoals wind- en zonnestroom of aardwarmte.
NEDERLAND : DRUGSAFVAL
In Nederland weten ze niet meer wat gedaan met de vele (vaak lekkende) vaten drugsafval van xtc-labs die zowat overal worden gevonden. Vorig jaar gebeurde dat 292 keren. De meeste afval wordt gedumpt in Noord-Brabant en Limburg, maar ook in Gelderland en Zuid-Holland gebeurt het meer. De kosten worden geschat op 2-3 miljoen per jaar. Nu vergoeden de provincies nog een deel, maar dat geld geraakt op.
NEDERLAND : ZOOGDIEREN OP DE MARKER WADDEN
Op de Marker Wadden, het nieuwe eilandgebied in het Markermeer, zijn in juni de eerste zoogdieren waargenomen : gewone dwergvleermuis (gewoonlijk in gebouwen !), kleine dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis en laatvlieger. Er werden ook al 50 vogel- en 120 plantensoorten geteld.
NEDERLAND : KOM OOK HEI KNIPPEN OP DE HOGE VELUWE
Het 2100 ha grote Nederlandse Nationale Park De Hoge Veluwe (Otterlo, tussen Arnhem, Ede en Apeldoorn) doet vanalles om zijn 10€ betalende bezoekers bij de zaak te betrekken. Je kan er bvb vlees kopen van dieren die op het terrein zijn bejaagd. In december kan je een kerstboom afzagen. En in augustus mag je er ook paarsbloeiende struikhei komen knippen en een bosje mee naar huis nemen. Je weet dat het maaien of plaggen van oudere heide nodig is om heidevelden in stand te houden. Dat gebeurt in het najaar, na de bloei. Voor de kwaliteit van de heide maakt het niet uit of er door mensenhanden wordt gesnoeid of mechanisch wordt gemaaid.
NEDERLAND : ALLEEN STATIEGELD HELPT TEGEN ZWERFAFVAL
Bij de noorderburen gaat begin 2021 ook statiegeld ingevoerd worden op kleine flesjes en niet lang daarna evengoed op blikjes. De verpakkingsindustie, de supermarkten en de drankproducenten zijn er nl. niet in geslaagd om een vroegere toezegging na te komen, nl. dat binnen twee jaar het zwerfafval van flesjes ook zonder retourpremie drastisch zou worden teruggedrongen. Er liggen twee jaar later nog altijd evenveel flesjes en blikjes op straat, in de berm en in de natuur. Periodieke metingen van Rijkswaterstaat wezen uit dat bijna nergens iets verbeterd is…
NEDERLAND : EERSTE VISAREND GERINGD IN DE BIESBOSCH
Het visarendenbestand in Europa groeit en sinds 2016 broeden visarenden ook in Nederland : 2 broedparen in de Biesbosch. Er zijn daar al 14 jongen opgegroeid en in juli 2019 is er één geringd met een kleurring, in een hoogspanningsmastnest. Door het ringen kan de vogel beter gevolgd worden, weet men ook of ie terugkeert (visarenden zijn trekvogels, ze overwinteren langs de kust van West-Afrika).
NEDERLAND : MILIEU VS RACECIRCUIT ZANDVOORT
Tegen de uitbouw van het autoraces-circuit in de duinen boven Zandvoort (eigendom van de omstreden prins, brokkenpiloot en huisjesmeker Bernhard van Oranje Jr !) werd een rechtszaak begonnen door o.m. de Stichting Duinbehoud . Die achtte het belang van de F1 niet groot genoeg om de natuur en de biodiversiteit te schaden, om nog te zwijgen van de stikstofuitstoot. Maar Nederland is al lang niet meer het natuurland dat het ooit was en justitie kampt daar evengoed als bij ons met schandaal na schandaal. De regionale rechtbank vond het “maatschappelijk belang” van de autoraces dus doorwegen. Ook tegen de vergunningen (inderhaast en zonder interesse voor de bezwaren gegeven door de politiekers van het Noord-Hollands provinciebestuur) om in beschermd natuurgebied te mogen racen wou de rechtbank niet ingrijpen…
NEPAL : FILES EN GEVAARLIJKE PROBLEMEN TIJDENS HET KLIMSEIZOEN
Alpinisme is een amper gereguleerde miljoenenbusiness in Nepal. In het korte klimseizoen van maart tot mei kregen dit jaar 41 teams van 378 bergbeklimmers een toelating om de 8.848 m hoge Mount Everest te beklimmen. Die klimmers moeten bij goed weer soms uren in een lange rij wachten voordat ze de top bereiken en dat vergroot de kans op ongelukken. Daarnaast wordt er door winstruikende organisators van commerciële expedities in de Himalaya ook gesjoemeld met het materiaal : voortdurend blijken er problemen met lekkende zuurstofflessen en slechtfunctionerende zuurstofregelaars. Er wordt meer en meer gewerkt met hervulbare en op de duur versleten flessen e.a. tweedehandse en niet onderhouden apparatuur : en dat heeft al geleid tot een serieus aantal ongevallen met dodelijke slachtoffers…
SAOEDI-ARABIË : JAARLIJKS 1,7 MILJOEN VOGELS GEDOOD OF GEVANGEN
In Saoedi-Arabië, Irak en Iran zouden elk jaar tot 4,6 miljoen vaak overtrekkende vogels (413 soorten) gedood of illegaal gevangen worden. Mogelijk nog een onderschatting, want over gedeelten van die regio zijn er geen gegevens. Saoedi-Arabië is daarbij ‘goed’ voor 1,7 miljoen vogels. Nochtans is dat land voor de vorm lid van de Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (CMS). Bij de illegaal geschoten of gevangen vogels zijn tal van bedreigde soorten van de Rode IUCN-lijst zoals bvb onze Europese tortelduif. Voor het hele Midden-Oosten worden de killings op gemiddeld 17,5 miljoen vogels geschat.
Lit. Anne-Laure Brochet cs. A preliminary assessment of the scope and scale of illegal killing and taking of wild birds in the Arabian penninsula, Iran and Iraq. Sandgrouse 41 (2019) : 154-175.
TEXAS : DE GROOTSTE EN HET KLIMAAT
De grootste vleermuizenkolonie op aarde is Bracken Cave ten noorden van San Antonio in Zuid-Texas. Een 15 à 20 miljoen Mexicaanse guanovleermuizen (Tadarida brasiliensis, Mexican free-tailed bat) huizen daar in een “sinkhole”. Op zomeravonden komen ze met honderden per seconde uitgevlogen en die show gaat 4,5 uur door tot de laatste buiten is. Hun nachtelijk jachtgebied kan tot 90 km buiten de grotten reiken en elke nacht verorberen ze zowat 140 ton insecten. De grotbodem is dikbedekt met guano, waar mestkevers zich op voeden. Er hangt zoveel ammoniak in de lucht dat je het er onbeschermd geen 30 minuten uithoudt. De winters brengen ze verspreid over Mexico door, op een 50.000 à 250.000 na. De klimaatopwarming speelt ook hier, met effecten op het migratie- en andere gedrag van de dieren. Warmere winters geven meer insecten en dat maakt verre verplaatsingen naar het zuiden minder nodig. Maar het zou ook kunnen geven dat er minder intensief gejaagd wordt op katoenplagen bvb…
P.S. De guanovleermuizen zijn nog om andere redenen speciaal. In korte perioden kunnen ze snelheden halen van 100 tot 160 km/uur, daarmee stoten ze zelfs de gierzwaluwen (112 km/uur) van de troon. Waarom ze zo rap vliegen is nog onduidelijk. En tijdens WO2 experimenteerden de yankees ook met Bat bombs. Daarvoor gebruikten ze weer guanovleermuizen waarop ze kleine napalmbommen bevestigden met een timer. Een ‘vondst’ uit de entourage van oorlogspresident Roosevelt, die het project ten volle steunde. En de targets waren de Japanse burgerhuizen die in toen nog vooral uit hout en papier waren opogetrokken… Getest werd er op een namaak-Japanse stad in Utah, tot ieders tevredenheid : men schatte dat een Bat bomb load tot 4700 branden kon veroorzaken, terwijl een ‘reguliere’ bomb slechts tot 400 kwam. Ondertussen werd het Batbomb project echter voorbijgestoken door het Atoombomproject : dat garandeerde dan weer vele duizenden gelijktijdige branden in een kring van 64 km per bom. De hele vleermuizenfarce (die het leven kostte aan ontelbare vleermuizen had omgerekend tegen de 18 miljoen dollar gekost.
VLAANDEREN : TOT 12 MILJARD PER JAAR NODIG OM KLIMAATDOELEN TE HALEN !
Vlaanderen moet tegen 2020 15,7% minder CO2 uitstoten dan in 2005, maar voorlopig (cijfers 2016) ligt dat cijfer maar op 0,4%… En tegen 2030 moet de uitstoot gereduceerd zijn met 35%. Die reductie zal vooral moeten komen van de renovatie van huizen en gebouwen, de installatie van warmtepompen en zonnepanelen. Ook zal er meer hernieuwbare energie moeten geproduceerd worden. Verder zijn er investeringen nodig om mensen meer het openbaar vervoer te laten gebruiken. De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) berekende dat daarvoor elk jaar 3 tot 12 miljard euro nodig is : 1/4 van de Vlaamse begroting ! Een deel van dat nodige geld kan komen van de afschaffing van de salariswagens of een kilometerheffing. Maar het is niet zeker dat de politiekers al dat geld echt zullen besteden voor de klimaatdoelstellingen…
VLAANDEREN : VLAMINGEN GOOIEN JAARLIJKS 907.000 TON PERFECT EETBAAR VOEDSEL WEG
Het Food Waste Innovation Network berekende dat een Vlaams gezin jaarlijks 1093 kg eten koopt, daarvan gooit het 88 kg gewoon terug weg (vnl. brood, groenten, fruit – ) : voor het hele land betekent dat 241 miljoen kg. Daarnaast zijn er ook nog de landbouwers die elk jaar 330.000 T wegsmijten en de voedselindustrie die 225.000 T voor haar rekening neemt.
(www.foodwin.org)
VLAANDEREN : PLASTIC VANGEN OM DE SCHELDE SCHOON TE KRIJGEN
Boyan Slat wil plastic uit de oceanen ophalen, waarom wij niet uit de rivieren die een groot deel (80% !) plastic naar de open zee voeren ? De Ecosystem Management Research Group van de Universiteit Antwerpen werkt van 2018 tot 2022 aan het in kaart brengen van de ‘plastic soep’ in de Schelde. Tijdens een meetsessie van 20 uur halen onderzoekers er voor 80 liter plastic op : plastic folie, maandverband, snoepverpakking, plastic uit de bouw en de landbouw. De Vlaamse Waterweg NV (= overheidsinstantie die de waterlopen beheert) zet privébedrijven daarom aan om mee te zoeken naar systemen die efficiënt en goedkoop plastic uit het water kunnen halen, die niet teveel vis vangen of de scheepvaart hinderen. In Rotterdam, Parijs, Baltimore (Mr.Trash Wheel) zijn er al plasticvangers, maar die houden enkel plastic tegen dat aan de oppervlakte drijft, dat is amper 15 %. Baggeraar DEME investeerde ondertussen alvast 2,5 miljoen euro om onder de Scheldebrug van Temse plastic op te vangen met een onbemand vaartuig : het ophalen van plastic afval uit het water kan een nieuwe business worden…
(Zie ook https://zeroplasticrivers.com)
VLAANDEREN : NOG EENS DE PAARDENMARKT & HET GIFTIGE MUNITIESTORT
Op een aantal zandbanken vlak voor onze kust, ter hoogte van Duinbergen-Knokke (o.m. op de beruchte Paardenmarktbank), zijn na WO1 en de opruiming van de slagvelden massaal oorlogsbommen gedumpt. Zes maanden lang dagelijks een scheepslading, in het totaal minstens 35.000 ton, mogelijk ook 200.000 (dit is België weetje). Zeker een derde daarvan bevat mosterdgas. Bij nader onderzoek (éénmaal per jaar) vindt men er de laatste tijd regelmatig sporen van verontreiniging, o.m. TNT. Dat geeft parlementaire vragen, bvb in de jaren 1980 en ook weer nu. De Westvlaamse gouverneur zou alles graag opgeruimd zien, wie niet : behalve onze zgn. beleidspolitiekers. Evenmin als in het verleden zal er nu weer niet veel gebeuren, vrezen we. Tot…
VLAANDEREN : DE BEDENKELIJKE PRAKTIJKEN VAN HET VLAM
Zie ook rubriek Milieu van deze Nieuwsbrief, keyword Vlees
In Vlaanderen zijn land- en tuinbouw verantwoordelijk voor 10% van de totale broeikasgassenuitstoot, daarvan is 70% afkomstig van de veehouderij. In tijden van obesitas e.a. welvaartziektes, van mestoverschotten en van klimaatverandering zijn dure, door de overheid (= belastinggeld) ondersteunde en grootschalige promotiecampagnes voor de consumptie van meer vlees gewoon verwerpelijk. En toch is het dat wat het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) aan de lopende band presteert. Eerst een biefstuk-friet-campagne en nu weer ‘educatieve pakketten’ van Maud Kippenbout en Sam Ham voor de lagere school… Het ontlokte veel reacties bij bewuste consumenten, wij schreven hier ook over naar de minister van Landbouw, benieuwd of er een antwoord komt (niet dus).
ZUID-AFRIKA : TROFEEJACHT ZWARTE NEUSHOORN VERDUBBELD
Op de 18de driejaarlijkse CITES-vergadering te Genàve (17-28/8) werd beslist om in Zuid-Afrika twee keer zoveel zwarte neushoorns (swartrenosters) prijs te geven aan trofeejacht. Sinds 2003 konden er 5 vergunningen per jaar verkocht worden. Dat mag nu opgetrokken worden tot 0,5% van de totale populatie of 9 dieren per jaar. De redenering is dat door de trofeejacht op te drijven er meer geld in het laatje komt om de bedreigde soort te beschermen tegen commerciële illegale stroperij. Daardoor is het aantal zwarte neushoorns in Zuid-Afrika zwaar afgenomen. Wereldwijd zijn er nog zo’n 5000 exemplaren waarvan zo’n 2000 in Zuid-Afrika. Als die extra-opbrengst inderdaad naar de bescherming gaat… Er is ook terzake veel veranderd in de RSA sedert 1990.