HET VOGELJAAR
Al van in 1967 kunnen leden van Natuur 2000 een abonnement bekomen op het Nederlandse tijdschrift voor vogelstudie en vogelbescherming Het Vogeljaar (meer dan 10.000 lezers) tegen een gereduceerd tarief. Omwille van de torenhoog gestegen internationale verzendkosten kost zo’n abonnement vandaag in Nederland 13 € en in het buitenland 37 € . In 1967 was dat (ook voor ons) 2,50 € … In het eerste nummer van 48 bladzijden van de jaargang 2020 (de 68ste !) onder meer aflevering 16 van De Nederlandse Vogelfamilies (strandlopers, snippen en plevieren), fantastisch geïllustreerd met tekeningen van Jos Zwarts. In deze reeks, door Marcel Boer, worden telkens de meest opmerkelijke kenmerken en overeenkomsten van één of meer vogelfamilies beschreven. In de rubriek Natuur van onze Nieuwsbrief 2020 wordt onder “Vogels” ook op dit Vogeljaarnummer teruggekomen .
info : wawerkman@hotmail.com
KALENDER 2021
Het Vogeljaar geeft elk jaar evengoed een kalender met vogelfoto’s uit, het thema voor de kalender van 2021 is Vogels in en om de tuin. De foto’s zijn gemaakt door vogelfotograaf Wim Smeets en die schreef ook de toelichtingen erbij. Te bestellen via een berichtje naar wsmeets.foto@gmail.com. Prijs : 15 €.
VOGELAARSTIP : AUDUBON BIRD CALL
Da Audubon Bird Call is een sedert 1951 door een Amerikaans kleinbedrijf ambachtelijk gemaakt instrumentje van hout en tin, waarmee je vogels nieuwsgierig maakt. Door de tinnen spil licht in de houten buis rond te draaien ontstaan klanken die zo op vogelgeluiden lijken dat zangvogels naderen om poolshoogte te nemen. Daardoor kan je er nogal wat van dichtbij waarnemen. Ook gebeurt het dat vogels met hun zang op de klanken van de Bird Call reageren. Interessant voor iedere natuurliefhebber, door het cadeau te geven aan niet-vogelkenners en kinderen stimuleer je ook bij hen de belangstelling voor vogels. Het predicaat Audubon verwijst naar de grote ornitholoog J.J. Audubon en evengoed naar de Audubon Society, een van de bekendste Amerikaanse natuurverenigingen. Kost 8 €, bestel via info@natuur 2000.be.
www.birdcall.com
DOE MEE : ONDERZOEK NAAR DE EVOLUTIE VAN PLANTEN OP HISTORISCHE SCHILDERIJEN
De planten die wij eten zien er vaak anders uit dan hun wilde voorouders. Om de genetische veranderingen in ons plantaardig voedsel te traceren kunnen o.m. historische schilderijen gebruikt worden. Dat proberen prof. Ive De Smet van het Dpt. Planten-Systeembiologie van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (UGent) en dr. David Vergauwen van Amarant. Lees hieronder hoe jij hier een bijdrage aan kan leveren !
Veel van de planten die we eten zijn gedomesticeerd en verbeterd t.a.v. een wilde voorouder. Dat heeft vaak geleid tot een ander uiterlijk : bvb. grotere vruchten, geen doornen. Het pad van wilde voorouder naar moderne plant volgen is niet zo gemakkelijk. We kunnen vertrouwen op traditionele archeologie, maar we kunnen ook gebruik maken van historische kunst. Door de eeuwen heen hebben kunstenaars plantaardig voedsel tot in het detail afgebeeld. Dat laat toe onze kennis van genomen te gebruiken om hoe een plant er uit zag te koppelen aan spontane genetische veranderingen. Het gebruik van kunstgeschiedenis als hulpwetenschap is een leuke manier om bij te dragen aan ons begrip van de oorsprong van ons dagelijks voedsel, de teelt ervan en de ontwikkeling van beschavingen.
Concreet : bezoek je een museum of expo, maak dan effe een foto van het relevante kunstwerk, de details van de plant en van het toelichtend tekstbordje en mail alles naar Artgeneticsdavidive@gmail.com
VOGELS HELPEN : OVERLEVENDE BONTE PIETEN
De scholeksters ofte bonte pieten (van hun te-pietroep) horen bij de eerste weide- en wadvogels die je als beginnend vogelaar makkelijk onder je vogelkennissen krijgt. Tegenwoordig kom je ze ook soms in steden tegen. Wanneer de vaste broedplekjes verdwijnen of niet genoeg voedsel meer bieden. Een dak vol mos lijkt een groen weiland. En met grint bedekte daken doen denken aan de schelpenbanken langs de kust. Aan voedsel is er nooit gebrek. Het dak dus op, maar niet zonder andere problemen. Zodra de bonte pietjes uit het ei kruipen en hun ouders achterna wandelen. Ze kunnen van het dak tuimelen, met dodelijke afloop. Er is ook geen schaduw en er zijn nog andere gevaren : de regenpijpen, gevaarlijke putten. Als je ergens scholeksters op een dak weet broeden probeer dan even te checken of de regenpijpen met gaas zijn afgedekt ?
REISTIPS : WAT VLIEGT WAAR OP HET WAD ?
In een tijd van informatie-overvloed is een gebiedsgebonden app een uitkomst, met gerichte, bruikbare info. In de gratis app Wadvogels van Vogelbescherming Nederland zijn alle soorten opgenomen die je redelijkerwijze tegen zou kunnen komen in het Waddengebied, ook de minder frequente bezoekers. Je krijgt voorts een determinatiesleutel waarmee je in 4 stappen een soort kan determineren. En daarnaast een honderd vogelplekken waar je ze in levenden lijve kan zien. De gps-functie van je telefoon leidt je ernaartoe. Extra leuk : de getijdenfunctie die aangeeft wanneer het hoog- en laagwater is, het getij heeft immers een grote invloed op het gedrag van de immer naar voedsel zoekende wadvogels.
HISTORISCH : 50 JAAR DAG VAN DE AARDE
Op zondag 18 januari 1970 spoorde een paginagrote advertentie in de New York Times 20 miljoen Amerikanen aan tot een dag van actie voor de planeet : “Earth Day”. Via onze contacten met de IYF (nu : YEE) kregen we daar bij de Wielewaal-Jeugdafdeling ofte WJA, zoals Natuur 2000 toen nog heette, ook weet van en deden we enthousiast mee : opruimacties, boomplantingen, plasticflessen-acties (toen al) … We waren destijds de enigen hier te lande om te participeren, ondertussen heeft het Earth Day Network 75.000 partners in 192 landen. De bedoeling blijft mensen te laten nadenken over hun consumentengedrag en de invloed daarvan op de aarde. Dit jaar wordt die Dag van de Aarde, zoals altijd sedert 1970, gehouden op (woensdag) 22 april 2020…
HISTORISCH : 40 JAAR THE SMILING SUN (NUCLEAR POWER ? NO THANKS)
In 1980 kwam Natuur 2000 in contact met de OOA (Organisationen til Oplysning om Atomkraft) : Een verzameling van 140 Deense actiegroepen die de mensen wilden wijzen op de gevaren van kernenergie, die het gebruik van alternatieve energie wilden promoten, die de bouw van kerncentrales in Denemarken wilden voorkomen (dat doel werd in 1985 bereikt) en die ook bekommerd waren om de Barsebaeck-kerncentrale op de Zweedse kust, amper 20 km van Kopenhagen (in 2005 definitief stilgelegd). Een fantastisch propagandamiddel daarbij, tegelijk middel om de acties tegen kernenergie en voor hernieuwbare energie te financieren, waren de badges, stickers, posters, T-shirts met de “Smiling Sun” en het opschrift “Atomkraft ? Nej Tak”, anno 1975 ontworpen door een anti-kernenergiegroep in Arhus. Dat opschrift geraakte spoedig vertaald in tientallen andere talen (bij ons : Atoomenergie ? Nee Bedankt!) en de Smiling Sun werd zo in vele landen een protestsymbool met een positieve boodschap. Natuur 2000 gebruikte de badges en stickers o.m. bij acties rond de ingebruikname van de derde (1982) en vierde (1985) kerncentrale te Doel : wel met minder succes dan in Denemarken, waar OOA uiteindelijk een meerderheid van de bevolking meekreeg die op haar beurt een pro-nucleaire meerderheid in het parlement tot de orde wist te roepen…
IN MEMORIAM
IN MEMORIAM : MW GHISLAINE D’HAESELEER, GROOTMOEDER VAN JEROEN CALLEBAUT
Op 1 april 2020 overleed te Schoten Mw. Ghislaine D’Haeseleer (88), echtgenote van dr.Marc Callebaut en grootmoeder van Jeroen Callebaut, die de marketing en communicatie behartigt voor Fort Oelegem en die ook redacteur is van onze Fortnieuwsbrief. Jeroen’s grootmoeder verbleef te Schoten in het woonzorgcentrum Verbert-Verrijdt en werd er slachtoffer van het coronavirus. Aan Jeroen en zijn familie werd namens de bond ons aller medeleven betuigd.
IN MEMORIAM : PROF.DR.MARC CALLEBAUT, GROOTVADER VAN JEROEN
Amper enkele maanden na Jeroen’s grootmoeder overleed te Schoten ook zijn grootvader, prof.dr.em. Marc Callebaut (89), bekend UA-embryoloog. De uitvaartdienst vond plaats op 2o juli in de Sinte-Cordulakerk. Aldaar werd opnieuw ons medeleven betuigd.
IN MEMORIAM : KOEN VAN COILLIE, VM. VOORZITTER N2000 MIDDENKUST
Op 17 december 2020 overleed in het UZ te Gent onze oude vriend Koen Van Collie (° 15/08/1968) vm.voorzitter van Natuur 2000 Middenkust en toezichter op het Natuur 2000-huis in de Paulusstraat 3 te Oostende. Na milieustudies startte hij zijn beroepsloopbaan bij Enviro Consult, om daarna zijn eigen adviesbureau KMO Milieuconsulting op te richten. Buiten zijn interesse voor natuur en milieu, opgedaan bij Natuur 2000 was hij in zijn hobbytijd fervent parapentist (medestichter van de Pick Up Club) tot de kankerkwaal deze sporty gast toch velde. Met weemoed denken we terug aan bvb onze infostands op de Zeedijk te Oostende, waar hij zijn extrovertie en zijn propagandatalenten volop aan bod kon laten komen …
IN MEMORIAM : MICHEL DIDISHEIM (1930-2020)
Op 6 januari 2020 overleed in het Molière Longchamp-hospitaal te Vorst-Brussel Michel graaf Didisheim (89). Met Natuur 2000 leerden wij hem kennen in het Europees natuurbeschermingsjaar 1970 als voorzitter van de vereniging Quartier des Arts/Kunstwijk, die hier te lande, samen met enkele vrienden zoals de latere BBL-secretaris Marc Dubrulle, alle verenigingen probeerde bijeen te brengen die de kwaliteit van ons leefmilieu wilden vrijwaren (zoals de onze). Op zijn invitatie konden we deelnemen aan enkele voorbereidende bijeenkomsten in de Brusselse Aarlenstraat en op 11 november 1970 was er, ook te Brussel, onder zijn voorzitterschap een eerste voor-vergadering van de Bond Beter Leefmilieu/Union pour la Qualité de l’Environnement (later : Inter-Environnement). Die BBL werd op 25 september 1971 de koepel van 3 (later 4) autonome regionale verenigingen waaronder de Bond Beter Leefmilieu-Vlaanderen : evengoed mede-opgericht door Natuur 2000, toen nog Wielewaal-Jeugdafdeling geheten. Doordat subsidiëring van zgn. unitaire verenigingen niet meer mogelijk was in België kwam de koepel-BBL nogal vlug in financiële problemen en diende die vzw opgedoekt. Zo vielen ook de contacten met o.m. voorzitter Didisheim weg. Hij was toen al sedert 1962 kabinetschef van prins (en latere koning) Albert en hij zou dat blijven tot 1986. Van 1976 tot 2001 was hij ook afgevaardigde-bestuurder van de Koning Boudewijnstichting .