ONS BOS EN DE KLIMAATOPWARMING
Onze bossen kunnen de klimaatopwarming tegengaan, maar ze kunnen er ook onder lijden. Warme en koude, natte en droge periodes wisselen elkaar tegenwoordig abrupt af. Samen met zachte winters kan dat tot meer ziekten en plagen leiden, om te zwijgen van bosbranden in naaldhoutbossen.
Onderzoek van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) wees uit dat 1/4 van de gecontroleerde bomen beschadigd waren. Onze bossen houden niet van extreem weer. De lijst van bomen onder druk wordt groter : fijnspar, es, grove den, beuk …
De politiekers en de ambtenarij zijn weer veel te laat, na 2015, gaan denken en werken aan een klimaatstrategie voor het bos, het ANB was met andere dingen bezig. Het bosbeheer werd deels bijgestuurd. Monotone naaldbossen worden omgezet in gemengde loofbossen.
Ondertussen blijft amper 10% van de oppervlakte van Vlaanderen bebost : 2,35 % in West-Vlaanderen, 19 % in Limburg. Die bossen zijn dan nog enorm gefragmenteerd, doorsneden door wegen, onderbroken door woonwijken of industrie.
En volgens BOS+ zou er elk jaar nog 300 ha bos verdwijnen …
Ontbossing die voor 1/3 gebeurt voor het herstel van heidelandschappen (met het risico dat de opgeslagen koolstof in de natuur terechtkomt + dat er minder koolstof uit de atmosfeer gehaald wordt) en voor de rest voor bebouwing of industrie. Ontbossing die elders zou moeten gecompenseerd worden. Hachelijk, want de compensatiebossen slaan per jaar maar 1 à 2 % van de koolstof op die in een “volwassen” bos ligt opgeslagen.
Het doel van onze bossen is al lang niet meer de houtproductie en zo zijn ze wel gemengd geraakt (wat ook klimaatrobuustheid betekent), maar die diversiteit kan afnemen wanneer bepaalde soorten onder druk komen te staan. Daarom is het aangewezen om te gaan “bijmengen” met nieuwe soorten, wat weer niet zonder risico is. Exoten zouden inheemse soorten kunnen verdringen en zo de biodiversiteit verminderen. Voorzichtigheid is geboden, in stedelijke contexts ligt het wel voor de hand om met meer zuidelijke boomsoorten aan de slag te gaan.
Er wordt nu gewerkt aan een lijst van mogelijk nieuwe boomsoorten. Daarmee zou dan geëxperimenteerd worden om de Vlaamse bossen klimaatrobuuster te maken. Bij het opstellen van deze lijst wordt er op gelet dat het verspreidingsgebied van nieuwe soorten overlapt met dit van inheemse soorten. Daarnaast moeten de soorten zowel vandaag als onder de komende klimaatverandering kunnen aarden en mogen ze ook geen verhoogd risico op plagen en ziekten betekenen.
Tegelijk wordt er ook van uitgegaan dat onze inheemse soorten zich nog wel verder zullen aanpassen en dat men aan serieus beheer van de bossen blijft doen : nog belangrijker dan welke soorten er aanwezig zijn…
Bron : Vlaamse Bossen kunnen de klimaatcrisis weerstaan, Apache 15/9/2023