CAMBODJA : ROOFKUNST
Een inval door buurland Vietnam maakte in 1979 een einde aan het miljoenenmoordenaarsregime van de Rode Khmer, maar toen begon een chaotische periode van gewapende strijd tussen politieke fracties en een gewelddadige coup in 1997 door vm legercommandant Hun Sen, die nog steeds met ijzeren hand regeert. Al die tijd konden in het hele land dorpelingen op zoek naar snel geld hun gang gaan in de vele tempels uit de tijd van de Khmer-koninkrijken (9de-15deeeuw). De Amerikaanse advocaat Bradley Gordon die Khmer leerde laat zich nu door het ministerie van Cultuur inzetten om westerse musea en verzamelaars tot teruggave van geroofde kunst te nopen. Hulp wordt daarbij geboden door voormalige tempelrovers die betrokken waren bij de rooftochten in de jaren negentig. Ook in de jungle ondergedoken Rode Khmers haalden daar op bestelling beelden en dgl weg uit antieke tempels om die te verkopen aan de grens met Thailand. Daar opereerde de Britse kunsthandelaar en smokkelaar Douglas Latchford, ook auteur van diverse kunstboeken. Eerst leende die “zijn” kunstschatten uit aan gerenommeeerde westerse musea om ze daarna voor miljoenen aan te bieden bij verzamelaars. Tweehonderd van die schatten kwamen al terug. Gordon viseert verder ook het Metropolitan Museum of Art in New York en het Musée Guimet te Parijs (Cambodja was van 1863 tot 1953 een Frans Protectoraat). Voor zijn opdrachtgevers maakt het niet uit of een beeld eerlijk verkregen werd of gestolen : hoewel de plaatsen van herkomst vaak geen dak meer hebben en niet bewaakt worden. Maar de curatoren van het Musée Guimet tonen aan dat hun collectie op legale wijze werd opgebouwd en ook andere musea zoals The Met en het British Museum vragen om roof-bewijzen…
NEDERLAND : EXPORTVERBOD VERVUILDE BRANDSTOF
Twee Amsterdamse olieterminals mogen niet langer hoogzwavelige brandstof exporteren naar Afrika. In Europa is die verboden, er wordt mangaan en benzeen (kankerverwekkend) bij gemengd en ze veroorzaakt te veel luchtvervuiling. In 2021 werd er ruim 16 miljard liter van verscheept. Nederland is één van de belangrijkste exporteurs. Shell en BP beloofden al eerder zich naar het verbod te schikken, maar de Amsterdamse tankopslagbedrijven Exolum en Zenith verzetten zich.
NEDERLAND EN EXTINCTION REBELLION : MOREEL KOMPAS LIJKT STUK
De klimaatactivisten van Extinction Rebellion wilden einde januari 2023 via snelwegblokkade demonstreren tegen subsidies van de overheid aan de fossiele industrie. Het Openbaar Ministerie, dat eerder tijdens boerenprotesten uitblonk in laksheid was er deze keer als de kippen bij met een preventief gebiedsverbod. Organisator Lucas Winnips had voordien net zijn jongste kind met zijn bakfiets naar school gebracht toen de hij door de politie werd aangehouden op verdenking van opruiing. In Nederland bepaalt Justitie blijkbaar selectief wie (zoals de boeren) voor onrust mag zorgen tijdens protesten en wie (zoals de klimaatverdedigers) op voorhand te maken krijgt met obstructie van allerlei autoriteiten. Persoonlijke voorkeuren van bestuurders en politie bepalen wie wel en wie niet mag actievoeren. En dan ook daar de hypocriete politiekers maar verwondering zien spelen over de burgers die het bestuur gaan wantrouwen…
NEDERLAND : UITKOOPREGELING GROTE UITSTOTERS ?
Na een jarenlange impasse rond het stikstofbeleid probeert de Nederlandse regering 2000 à 3000 piekbelasters ‘die vaak vlak bij natuurgebieden opereren) te doen stoppen, innoveren of verhuizen : tegen een vergoeding van 120% van de marktwaarde van hun onderneming. Deze aanpak van de grote uitstoters moet stikstofruimte creëren voor woningbouw- en de legalisering van 2000 veehouders die al drie jaren zonder vergunning werken. Mocht de animo onder de betrokkenen tegenvallen dan denkt de regering aan het beprijzen van de stikstofuitstoot of het verhogen van de milieunormen rond beschermde natuurgebieden. Gedwongen verkoop ligt moeilijk omdat drie van de vier regeringspartijen (liberalen, christendemocraten en christenunie) daar niets in zien.
NEDERLAND : VOGELKIJKTOREN EN GROTE STERNS
In Nederland kennen ze wat van futuristische, dure tekentafelarchitectuur-vogelkijktorens. Op Texel staat er nu ook één : vogelkijkpunt Prins Hendrikzanddijk, tussen de veerhaven ’t Horntje en het dorp Oudeschild. Die dijk is een 33 km lange strook aan de zuidelijke Waddenkant.van het eiland, aangelegd op een droogvallende Waddenplaat en als “knutselnatuur” niet zo geliefd bij de Texelaars e.a. De “toren” is in feite een open wand met reusachtige kijkgaten en hij geeft geen bescherming tegen de immer beukende Waddenwind. Hij biedt wel mooi zicht op een nieuwe kolonie van ca 2000 grote sterns : hopelijk krijgen die ook niet af te rekenen met de vogelgriep, zoals elders…
(www.vogelinformatiecentrum.nl/webcambeelden-grote-sterns-prins-hendrik-zanddijk-texel)
NEDERLAND : PAINTBALL OP WOLF BLIJFT VOORLOPIG VERBODEN
De provincie Gelderland, die dat wou gaan doen, had volgens de rechter niet genoeg onderbouwd waarom het nodig is en of er geen betere maatregelen zijn om een wolf die mensen benadert af te schrikken. De provincie verzon het schieten met een paintballgeweer vorig jaar, toen er in het Nationale Park De Hoge Veluwe een wolf rondliep die niet meer schuw was. Een commentaar op het wolvengedoe in De Volkskrant : “Alleen al in Nederland worden 150.000 mensen per jaar door een hond gebeten. In een periode van 25 jaar gaat het daarbij om 29 dodelijke slachtoffers. Bovendien doden honden elk jaar zo’n 4 à 13.000 schapen en wolven ongeveer 300. Vergeleken met de hond is de wolf een onschuldig dier.”
NEPAL : COMEBACK VAN DE TIJGER
Wereldwijd waren er in het begin van de 20ste eeuw nog 100.000 tijgers, een eeuw later was hun aantal met 95% afgenomen. Alle 13 landen waar de tijger in het wild leeft spraken daarom op een conferentie in Sint-Petersburg in 2010, het Chinese Jaar van de Tijger af om de populatie binnen 12 jaar, tegen het volgende Jaar van de Tijger, te verdubbelen. Hoewel het sindsdien ook in India, Bhutan en Thailand beter gaat met de tijger, heeft alleen Nepal het doel gehaald. Er leven nu 355 tijgers in het land, in 2009 waren het er nog maar 121. Het kan natuurlijk dat er dankzij nieuwe onderzoeksmethoden veel beter wordt geteld. Er worden in elk geval minder beesten gedood en meer pups geboren. De dieren leven in één van de vijf nationale parken en daar wordt goed gepatrouilleerd. Met die groeiende populatie krijgen ook meer Nepalezen een tijger in hun achtertuin en het aantal mensen dat wordt aangevallen stijgt. De tijgers begeven zich nl ook in de bufferzones, waar dorpelingen hun brandhout halen, fruit of groente plukken en voedsel voor hun vee snijden. Zo ontstaat spijtig genoeg het risico dat de omwonenden, die mee waken tegen stropers, onverschillig worden t.o.v. stroperij en agressie kweken tegen de tijgers zelf..
OEKRAÏNE : OORLOG LAAT NA ANDERHALF JAAR AL ENORME SPOREN NA
Niet alleen in de vorm van menselijk leed, maar ook in de natuur en het milieu : 30% van de beschermde gebieden is al aangetast of vernietigd. Vooral de veengebieden, die veel koolstof bevatten, wemelen van de mijnen. Daardoor stijgt het risico op branden. Raketten en bommen laten chemisch afval achter. In conflictgebieden raakten waterzuivering en afvalbeheer verstoord en nemen de natuurbehoudsinspanningen af. Bijna 3 miljoen hectare bos had al met de oorlog af te rekenen. Er wordt daar op grote schaal gestroopt en houtgehakt. Ook de helft van de Oekraïense waterrijke gebieden van internationaal belang werd al door militaire activiteiten getroffen. Zwaar beschadigd zijn de kustgebieden van de Zee van Azov, waar populaties van roze pelikaan, lepelaars, dwergaalscholvers e.a. zeldzame soorten leven. Om van de leefgebieden en verstoorde migratieroutes van tal van andere vogelsoorten te zwijgen. De stand van zaken bijhouden is moeilijk want veel gebieden zijn afgesloten. Dichtbij Tsjernobyl ligt bvb een waardevol natuurgebied van 228.000 ha dat eerst door de Russen werd bezet en daarna door de Oekraïeners. Het bleef verboden gebied.
VLAANDEREN : WAAROM HIER STIKSTOFPROB EN IN DE WALEN NIET ?
Knack van 2/8/23 legt het uit : de landbouwoppervlakte in Vlaanderen is kleiner dan die in Wallonië, er is dus minder grond om stikstof op kwijt te kunnen. En toch houden de Vlaamse boeren op die grond eventjes 13 x (!) meer varkens en 6 x (!) meer gevogelte. Randtekeningen : het overgrote deel van de Vlaamse vleesproductie dient voor export, terwijl de Waalse veel meer gericht is op interne comsumptie. Er zijn in Wallonië ook meer biologische landbouwbedrijven : 14 % , in Vlaanderen minder dan 3%. En Vlaanderen heeft veel zandgronden, die makkelijker vocht doorlaten en waar stikstof dus meer vervuiling veroorzaakt terwijl er Wallonië meer leemgrond heeft die de stikstof beter vasthoudt. Dat wisten en weten reeksen van aan de Boerenbond verkochte CVP/CD&V-landbouwministers ook maar al te goed, en toch bleven ze maar forceren …
VLAANDEREN : AZIATISCHE TIJGERMUG
Het was te vrezen. De Aziatische tijgermug lijkt nu ook bij ons ingeburgerd. Binnengebracht via de auto van vakantiegangers of via goederen. In Wilrijk en Lebbeke zijn er voor het tweede jaar op rij eitjes en volwassen exemplaren gespot. De warme wintermaanden blijken de beestjes te bevallen. Ze leggen hun eitjes net boven het wateroppervlak in bloempotten of dakgoten. Bij het Instituut voor Tropische Geneeskunde zijn ze niet gelukkig. Een steek kan in de toekomst een tropische ziekte geven die nu nog niet in Europa circuleert. Veel kunnen we er niet tegen doen. Drinkbakken voor vogels of honden verversen. De regenton hermetisch afsluiten. Dakgoten schoonhouden. En waarnemingen melden op muggensurveillance.be. Het insect is een stuk kleiner dan een gewone mug en kenmerkt zich door zwarte en witte strepen. Dit soort invasies wordt een gevaarlijke pest. Steeds meer dieren en planten die hier niet thuishoren schaden de biodiversiteit : de Afrikaanse klauwkikker die onze amfibieën bedreigt, de Aziatische hoornaar die de bijen kwaad doet enz. Gaan we ze nog wegkrijgen ?
VLAANDEREN : VERHARDING
Volgens cijfers van Statistiek Vlaanderen hebben 134 gemeenten een verhardingsgraad boven het Vlaamse gemiddelde van 15,3 % van de oppervlakte. Vooral de grote steden en de gemeenten rond Brussel (Machelen : 52,7 %) zijn in hoge mate verhard. Ook provinciehoofdsteden scoren hoog. Vlaanderen is zo één van de meest verharde regio’s van Europa. Er gebeurt wel ontharding, maar het aandeel verharding ligt meestal hoger ( = gebouwen, wegen, parkeerterreinen), met alle risico’s op overstromingen, hitteproblemen en een verlies aan biodiversiteit.
VSA : PRESIDENT KEURT WILLOW-BOORPROJECT TOCH GOED
Tegen vroegere beloften in en ondanks bijna 4,25 miljoen protestbrieven/mails keurde VSA-president Biden midden maart 2023 het omstreden Willow-olieproject van ConocoPhilips toch goed. Dat betekent dat in Alaska 180.000 olievaten per dag gaan opgeboord worden, met alle extraschade vandien voor het milieu en voor inheemse gemeenschappen. Alaska is al 55 jaar een belangrijke producent van ruwe olie in de VS, het grootste olieveld Prudhoe Bay werd ontdekt in 1968 en dat produceerde sindsdien m.d. 13 miljard vaten olie. De Alaska Pipeline die ruwe olie van Prudhoe Bay naar de kust transporteert is 800 mijl lang. Het nieuwe project is helemaal niet in overeenstemming met de klimaatdoelstellingen van Biden, die tegen 2030 hoopte de koolstofuitstoot te halveren en de overstap te maken naar hernieuwbare energie.
VSA : WOKE & ANDERE NAAM VOOR 263 AMERIKAANSE VOGELS
Niet de kleinste Franse 1930-schrijvers als Duhamel, Drieu La Rochelle, Celine gispten in hun tijd al de decadentie van de Amerikanen (“de la barbarie à la décadence”), wat zouden ze geschreven hebben van het hedendaagse Wokisme ? Die onzin bereikte in de VSA nu ook de ornithologie en de eponiemen ofte eretitels. Sedert altijd is het de gewoonte dat de ontdekker van een soort deze ook mag benoemen. Maar nu wil de American Ornithological Society die praktijk met terugwerkende kracht (!) opheffen. Omwille van het zgn kolonialistisch of racistisch verleden van de vernoemden of iets gelijkaardigs “exclusiefs” in de vogelbenamingen . Geviseerd worden bvb de ornitholoog Jules Pierre Verreaux van de Verreaux’s eagle (Aquila verreauxii), maar ook de bedreigde eskimo curlew (Numenius borealis, eskimowulp) en de flesh-footed shearwater (Ardenna carneipes) : want niet iedere mensenhuid lijkt op de zalmroze poten van deze grote pijlstormvogel is de uitleg …
ZWEDEN : VONDST ZELDZAME AARDMETALEN BEDREIGT SAMI-GEMEENSCHAP
Zowat 95% van de zeldzame aardmetalen die in Europa nodig zijn voor de energietransitie (ze zijn bvb onmisbaar bij het bouwen van windturbines en elektrische auto’s) komen uit China. In januari 2023 geraakte echter bekend dat er 17 van die aardmetalen in grote hoeveelheden zijn ontdekt in het hoge noorden van Zweden. Maar de vindplaats bij Kiruna ligt midden in Sapmi, het land van de Sami : zij beschouwen de regio al duizenden jaren als hun geboortegrond. Dat land wordt steeds verder aangevreten door de komst van legerbasissen,windparken en mijnbouw. In tegenstelling tot in Noorwegen en Finland is er in Zweden geen plicht om de Sami te raadplegen i.v.m. voorgenomen mijnconcessies. Zweden heeft ook nooit het internationale verdrag over de rechten van inheemse volkeren geratificeerd.