VOEDSELRAAD 2025
Vermijd rijst in kookbuiltjes,
ook plastic snijplanken,
plastic koffiepads en theezakjes,
warm geen plastic op in een microgolfoven
en drink uit een metalen drinkbus.
Dat raadt ecotoxicologe prof .dr. ir. Jana Asselman (UGent, Blue Growth Research Lab – Ostend Science Park) iedereen aan in het eerste Knack-nummer van 2025.
Uit opspattend zeewater kan je microplastics inademen, maar in elke stad en bij je thuis worden dat duizendvouden. Plastic zit overal, we worden er continu aan blootgesteld. De gevolgen voor onze gezondheid zijn nog grotendeels onduidelijk.
Microplastics (alles tussen 1 en 5 millimeter) kunnen bijdragen tot chronische aandoeningen als hart- en vaatziekten, kanker, obesitas, diabetes. Ze zijn wellicht schadelijker dan we vandaag denken. Nog maar pas werd ontdekt dat in plasticflessen-mineraalwater tot 100 x meer microplastics zitten dan aangenomen, vooral nanoplastics : het komt o.m. van de nylon filtermembranen om het fleswater te zuiveren van contaminanten. En van de interactie met bvb PFAS, zware metalen, alcohol en andere stoffen is niets bekend .
Nanoplastics (1 tot 1000 nanometer : 1 nanometer = 1 miljardste van een meter ofte 0,001 tot 1 micrometer : 1 micrometer = 1 miljoenste van een meter of 1 duizendste van een millimeter) dringen het diepst door in je lijf, zelfs door celwanden, maar ze vallen met de huidige meetinstrumenten nauwelijks te meten. Die opname door het lichaam kan op celniveau leiden tot oxidatieve stress, ontstekingen, schade aan het DNA van de cellen. Ook schadelijke stoffen kunnen meeliften op de kunststof : zware metalen, dioxines, hormoonverstoorders .
Het is hoog tijd om daar meer tegen te doen. Maar het is dan ook bijzonder frustrerend dat de internationale gemeenschap in 2024 op een VN-top niet tot een akkoord kwam over een plastic-verdrag : bijna alle plastic wordt gewonnen uit fossiele brandstof en daarom … Anderzijds veroorzaakt de transitie naar groene mobiliteit ook meer microplastics of soortgelijke : elektrische auto’s en fietsen zijn zwaarder, de banden slijten sneller.
Lit. Silke Lambert et al. Aerosolization of micro- and nanoplastics via sea spray : Investigating the role of polymer type, size, and concentration, and potential implications for human exposure. Environ.Pollut. 2024 Jun.15:351:124105. doi :10.016/j.envpol.2024.124105