BONDSBERICHTEN 2022
Voor meer info : info@natuur2000.be
REISTIPS : CAMARGUE
Où observer les oiseaux dans le Parc Naturel Régional de Camargue ?
Livret très complet, avec une description détaillée et une carte de chaque site, ainsi que des adresses pour les activités, la restauration ou encore l’hébergement. A télécharger depuis cette page : www.parc-camargue.fr/ou-observer-les-oiseaux-en-camargue
(www.reserve-camargue.org)
HELAAS : EXIT HET VOGELJAAR !
Van bij de stichting van Natuur 2000 (WJA) anno 1967 hadden leden de mogelijkheid om zich te abonneren op het interessante Nederlandse vogeltijdschrift Het Vogeljaar, tegen een gereduceerde prijs. Zo betuigde Vogeljaar-hoodredacteur Jaap Taapken ons zijn sympathie. Taapken is inmiddels overleden en de nieuwe hoofdredacteur Rob Kole overleed einde 2021 ook na een noodlottig ongeval. Het jaar 2022 betekende voor Het Vogeljaar de 70ste jaargang, maar bij een toenemende moeilijkheid om een nieuwe en bekwame vrijwilliger-hoofdredacteur te vinden c.q. om aan goede kopij te geraken plus een afnemend abonné’s-bestand vonden bestuur en redactie het verkieslijk om te stoppen met het uitgeven van Het Vogeljaar. Geen makkelijk besluit, na al die jaren genomen met pijn in het hart. Wij voelen mee, maar brengen er begrip voor op …
Het Vogeljaarteam gaat nog wel een jubileumboek ’70 jaar Vogeljaar’ publiceren, het kost 39,50 € aan ‘buitenlanders’ (de dure posttarieven). En in onze bib kan je nog altijd 65 jaargangen (1957-2022) komen inkijken !
WELKOM JOKE
Op dinsdag 12 juli 2022 kennismaking met Joke Hoskens (milieuwetenschap UA), die ons vanuit haar weten ook met vrijwilligershulp wil komen bijstaan : o.m. via recensies van nieuwe milieuliteratuur in onze nieuwsbrieven.
IN MEMORIAM : ROBERT JOORIS, VLAAMS PIONIER VLEERMUIZENONDERZOEK
Op 1 mei 2022 overleed te Wetteren Robert Jooris (75). Hij was voor velen bekend als eminent kenner van amfibieën en reptielen (hij stond bvb in voor de Hyla-databank : 55.000 waarnemingen), maar in de jaren 1970 ook een pionier van het vleermuizenonderzoek in Vlaanderen. Hij bekeek toen als eerste het Fort van Oelegem op de vleermuizen aldaar (die eerste telling leverde een 70 exx op) en hij maakte Natuur 2000, waar de vleermuizeninteresse net ontwaakt was door de lezing van Joop van den Hoorn van de NJN , zo attent op het fort. Toen we in1984 het fort effectief in beheer kregen en er ook de ‘vleermuizeneducatie’ startten kregen we van hem de twee toonkastjes met opgezette vleren cadeau die we m.d. 20 jaar bij die educatie met veel bekijks zouden gebruiken… Robert Jooris was een minzame man die honderden natuurliefhebbers bezield heeft en die zijn natuurinteresse op een unieke manier wist over te dragen : zo maakte hij die velen evengoed tot echte natuurvoorvechters.
HISTORISCH : NATUUR 2000 MEDESTICHTER VAN DE BOND BETER LEEFMILIEU (1971)
Onze bond is in de loop van zijn bestaan betrokken geweest bij de lancering of het rechthouden van toch nogal wat interessante andere organisaties : we denken bvb aan de Bond Beter Leefmilieu (1970), aan het Milieu-Infocentrum voor Jongeren (1973), aan het Nationaal Verbond voor Natuurbescherming (1975-1995), aan Greenpeace Belgium (1979), aan Youth and Environment Europe (1983). Hier een ooggetuigenverslag van de start van de BBL, die zijn 50-jarig bestaan viert…
In oktober 1970 zat ik in het bestuur van de vogel- en natuurvereniging De Wielewaal (die veel later via fusie met de Belgische Natuur- en Vogelreservaten Natuurpunt zou worden), toen ik een uitnodiging kreeg om op 11 november in Brussel een bijeenkomst bij te wonen over een op te richten Bond Beter Leefmilieu/Entente pour la Qualité de l’Environnement). De invitatie ging uit van zes initiatiefnemers, w.o. Michel Didisheim uit Brussel (medestichter Quartier des Arts/Kunstwijk en ook kabinetchef van Prins Albert) en Marc Dubrulle uit Gent, public relations-adviseur.
Op die vergadering, in de vergaderzaal van de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel (een lievelingetje van Albert en Didisheim), werd voorgesteld om een “Bond” op te richten met een “soepele struktuur” , om o.m. de acties van de reeds bestaande “private groeperingen” die met het menselijk leefmilieu begaan waren te coördineren en doelmatiger te maken. Deze bond zou over een permanent secretariaat moeten beschikken met als taak : dienstverlening aan de aangesloten verenigingen (op het gebied van documentatie, informatie en administratie), contacten leggen met de overheid en de beslissingen van de leden van de bond ten uitvoer brengen. Dat gaf discussie tussen de 26 aanwezige franstaligen en de 5 Vlamingen (de reeds genoemde Marc Dubrulle, architect Jan Tanghe en M. Van Blaere van Oostende, Paul Kempynck van De Blankaart en ondergetekende), o.m. over een te vrezen “double emploi” en over het werkelijke nut van zo’n secretariaat. Maar in het algemeen was er wel de nodige steun voor het initiatief.
Het bleek evengoed op de volgende bijeenkomsten (12 december 1970, 30 januari en 15 mei 1971) die uiteindelijk zouden leiden tot de stichtingsvergadering te Brussel op zaterdag 25 september 1971, terug in voornoemde vergaderzaal. En op 9 december 1971 verschenen dan in het Belgisch Staatsblad de statuten van de v.z.w. “Bond Beter Leefmilieu”, afgekort “BBL”, in het Frans “Union pour la Qualité de l’Environnement”, en abrégé “Inter-Environnement”.
Op 25/9 werd er ook een Raad van Beheer benoemd en Gewestelijke Uitvoerende Comités. Het Gewestelijk Uitvoerend Comité Vlaanderen hield op 20 november 1971 zijn eerste vergadering te Antwerpen in de Ommeganckstraat 26, in de vergaderzaal van de Antwerpse Kringen voor Natuurstudie onder het Centrum voor Natuurbeschermingsedukatie.
Dat “Uitvoerend Komitee” gaf later, tijdens een vergadering op 17 mei 1974, aan de “Vlaamse federatie” de naam BBL-Vlaanderen. Een en ander moet gezien worden in het kader van de nodig geworden omvorming van de “unitaire” BBL tot een confederatie, die zich inmiddels aan het voltrekken was en die op 1 januari 1975 definitief zou worden. Op 14 november 1975 werden de statuten van een nieuwe v.z.w. Bond Beter Leefmilieu-Vlaanderen officieel goedgekeurd door de Gewestelijke Raad en op 17 juni 1976 verschenen die statuten in het Belgisch Staatsblad.
Weer ondertussen verslechterde de financiële toestand van de confederatie echter bij gebrek aan subsidies bijna zienderogen. Op16 december 1980 besloot de Raad van Beheer van de “algemene” BBL finaal aan de Algemene Vergadering voor te stellen om de confederatie Bond Beter Leefmilieu/Inter-Environnement te ontbinden. Die AV stemde daar op 23 januari 1981 mee in en op 5 juli 1984 werd de ontbinding van de v.z.w. gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De vier regionale federaties (BBL Vlaanderen, Brusselse Raad voor het Leefmilieu BRAL, Inter-Environnement Wallonie, Inter-Environnement Bruxelles) werkten van dat ogenblik volledig op eigen kracht verder.
J.S.
HISTORISCH : GREENPEACE EN NATUUR 2000
Greenpeace kondigde in 2021 zijn 50ste verjaardag aan en gaat dat dit jaar volop vieren.
Maar wie weet nog dat Greenpeace in dit land werd binnengehaald en gelanceerd door Natuur 2000 ?
In de loop van de jaren 1970 kregen wij natuurlijk nieuws binnen over de eerste Greenpeace-activiteiten (Alaska, Frans Polynesië) en in 1979 ook over de oprichting van Greenpeace Nederland.
Dit terwijl we hier te lande met milieu-wantoestanden te maken hadden die om een “Greenpeace-aanpak” riepen (onze Natuur2000-klachten in dat verband werden door de politiekers gewoon weggelachen) : het dumpen van nucleaire afval in de Golf van Gascogne vanuit Zeebrugge, het dumpen van zure afval in de Scheldemonding vanuit de Gentse haven, het vertikken van het innemen van een standpunt t.a.v. de walvissen- en zeehondenjacht (België was niet eens aangesloten bij de Internationale Walvisvaartcommissie) enz.
Wij dus in het najaar van 1979 naar het kantoor van het nieuwe Greenpeace Nederland op de hoek van het Damrak en de Dam te Amsterdam, waar we vriendelijk werden ontvangen door Art van Remundt en Pieter Lagendijk. Onze bespreking met hen zou leiden tot de vestiging van een Greenpeace-steunpunt in het Natuur 2000-secretariaat te Antwerpen en tot hier gecoördineerde eerste Greenpeace-acties in België : een info-actie met de schoener Saint-Antoine die de havens van Antwerpen, Gent en Oostende aandeed, een spectaculaire actie tegen het kernavaldumpschip Andrea Smits te Zeebrugge, acties tegen de zuurlozingen van het titaniumdioxide producerende bedrijf Kronos-Titan te Langerbrugge, acties bij het EU-hoofdkwartier te Brussel tegen het neerknuppelen van zeehondenjongen in Canada.
Voor het daarna opgerichte Greenpeace Belgium woonden we ook de bijeenkomsten van de IWC (International Whaling Commission) bij te Brighton, waar begin de jaren 1980 het moratorium op de walvisvangst werd overeengekomen.
Deze activiteiten gaven Geenpeace gaandeweg voldoende voet aan de grond in België, zodat de International Council in 1984 kon besluiten tot het openen van een Greenpeace Belgiumkantoor te Brussel, vlakbij de EU. In overleg met de toenmalige voorzitter van GP-International David McTaggart die er speciaal voor naar Antwerpen kwam werd de GP-administratie toen uit de B’straat naar Brussel verhuisd en sindsdien ontwikkelde de Belgische GP-werking zich van daar uit …